СЬӦМ ВИДЗАН КАССАЯС

Ӧні Сӧвет власьтлӧн лэдзӧма дон усьтӧм сьӧм. Воддза моз йӧз ӧні оз нин зільны пырысьтӧм-пыр инавны сьӧмсӧ, кутӧны ас киас. Рабочӧй да крестьяна ӧтпырйӧ уна сьӧм оз босьтны. Мыйкӧ кӧ донаджыктор найӧ кӧсйӧны ньӧбны, чукӧртӧны сы вылӧ сьӧм. Мукӧдыс чукӧртӧны вель дыр, весиг воясӧн.

Эм-абу кутшӧмкӧ буртор видзны крестьяналы чукӧртӧм сьӧмсӧ ас киас, кӧнкӧ ящик пельӧсаныс? Дзик некутшӧм абу.

Медбур чукӧртыштӧм сьӧм видзны сьӧм кутан кассаясын (государственные сберегательные кассы). Сэтшӧм кассаясыс Сӧвет Республикаясын вит да джын сюрс саяс. Унджыкыс поштӧвӧй отделенньӧясын. Видзӧдламӧй, кутшӧм пӧльза крестьяналы сэтшӧм кассаясын сьӧм кутӧмысь.

Кассаын сьӧм сетӧ доход, содӧ. Во пиын сетӧ доходсӧ 6% (ӧти шайт вылӧ 6 ур). Водзӧ кӧ кутан сійӧ сьӧмсӧ кассаын видзны, содыштӧм сьӧмыс (прӧчентыс) вылӧ бара жӧ воӧ прӧчент сымда жӧ. Сідз, кассаӧ кӧ пуктан дас шайт, во мысти лоӧ дас шайт да 60 ур, кык во мысти 11 шайт да 23⅗ ур, сідз водзӧ.

Гортын видзигӧн сьӧмыд вермас вошны, сотчыны, вермасны гусявны. Кассаын кутігӧн сыысь он нин пов.

Кассаяс тшӧтш босьталӧны кутӧм вылӧ государствоса воана билетъяс (выигрышные займы). Билетъяс латаръялігӧн видзӧдӧны, эз-ӧ сэтшӧм билетъясыс воны. Воасны кӧ, сьӧмсӧ сетӧны крестьянинлы, кодлӧн билетыс. Ковмас кӧ мыйкӧ вылӧ сьӧм, касса воана билет пыдди мыйкӧ дыра кежлӧ удждылас сьӧмсӧ.

Сэсся кассаӧ пуктӧм сьӧмӧн ёна отсалам асланым государстволы. Государство сійӧ сьӧмсӧ лэдзӧ оборотӧ. Кымын уна сьӧм оборотын, сымын ӧдйӧ позяс кыпӧдны овмӧс: му-видз уджалӧмын, промышленносьтын. Сэсся сьӧм кӧ оз куйлы дзик весьшӧрӧ кӧнкӧ йӧз киын, кудъясын, а государство киын, пыр кӧ бергӧдчӧ — оз ков государстволы лэдзны содтӧд сьӧм. Содтӧд сьӧмыд вермас бара миянлысь ӧнія дон усьтӧм сьӧмтӧ донтӧммӧдны, уськӧдны.

Сьӧм кутан кассаӧ сьӧмтӧ позьӧ пуктыны мыйта колӧ, мыйта верман: кӧть 1 шайт, кӧть 10 шайт, кӧть 60-ӧс, сідз водзӧ. Мыйӧн сьӧм ваян, касса сетас книжка. Сэсся вочасӧн пыр позьӧ кассаӧ сьӧмтӧ ваявны кутӧм вылӧ. Сьӧм пыдди позьӧ кассаӧ нуны поштӧвӧй маркаясӧн. Кор сьӧмыд ковмас, касса пырысьтӧм-пыр сетӧ.

Ми шулім нин, мися, сьӧм кутан кассаяс унджыкысь поштӧвӧй отделенньӧясын. Мукӧд сиктъяссянь поштӧвӧй отделенньӧяс зэв ылынӧсь. Медым ылыс сиктса крестьяналы матынджык вӧліны сьӧм кутан кассаяс, кассаяслӧн Центрса Управленньӧыс шуис восьтыны отсасян сьӧм кутан кассаяс (посреднические сберегательные кассы) волисполкомъясын, сиктса Сӧветъясын (Сельсоветы).

Сӧвет власьт матыстӧ крестьяналы сьӧм кутан кассаяс, кокньӧдӧ налы пуктыны сэтчӧ сьӧмнысӧ.

Крестьяна, чӧжӧй сьӧмнытӧ кассаясын.

Эн пӧ.