ДЕРЕВНЯСА ГИЖЫСЬЯСЛЫ

Мый йылысь колӧ гижны миян газетӧ? Медуна, медбура колӧ гижны кооперативъяс йылысь. Сетӧ-ӧ сійӧ крестьянаыслы бурсӧ. Оз кӧ, колӧ гижны, мыйла оз вермы сетныыс. Гижӧй, дона-ӧ тіян кооперативад тӧваръясыс. Кодлӧн донаджык тӧварыс — вӧльнӧй вузасьысьлӧн али кооперативлӧн.

Кыдз тіян уджалӧ Сельскокӧзяйственнӧй кооператив, машиннӧй тӧварищество, земельнӧй артель, коммуна, мукӧд сикас ӧтув уджалысь чукӧр.

Эм-ӧ тіян кредитнӧй тӧварищество. Кутшӧма сійӧ уджалӧ. Кутшӧма, кытысь сійӧ удждысьлывлӧ. Кутшӧмкӧ пӧльза удждысьӧмысь эм-абу.

Кутшӧма уджалӧ тіян мӧда-мӧдлы отсасян крестьяналӧн комитет. Кутшӧм пӧлӧс йӧз сійӧ комитетас гижсялӧмаӧсь — гӧльяс али озыръяс. Кутшӧма ас костас олӧны гӧль йӧз да озыр йӧз.

Гижӧй видз-муяс лӧсьӧдӧм йылысь. Оз-ӧ земельнӧй отделъяс кыдзкӧ пыкны либӧ торкны. Гижӧй, кутшӧм ногӧн тіян деревняын крестьянаыд окотитӧны уджавны видз-муяссӧ. Код ногӧн кӧсйӧны шыбитны трёхполье, кыдзи бырӧдны векни да сора-пӧвста му уджалӧм (чересполосица). Окотитӧны-ӧ тіян крестьяна петны хуторӧ, выль оланінӧ.

Видз-му удж нуӧдӧм йылысь. Кутшӧма мунӧ уджыс. Лӧсьӧдӧны али оз на тіянлы многополье; либӧ век на кӧсйӧны уджавны важ мозыс. Коді тіян медбура, медъёна кужӧ уджавны видз-мусӧ; кодлӧн овлӧ урожайыс медся бур. Мыйла сылӧн медбур урожайыс; мыйӧн, кыдзи сійӧ бурмӧдӧ муяссӧ, кыдзи гӧрӧ-кӧдзӧ.

Кыдзи уджалӧ Исполком; кыдзи олӧны служащӧйяс; кутшӧма олӧны крестьянакӧд. Коді тіян уджалӧ Исполкомад — гӧль йӧз али озыръяс.

Вотъяс йылысь. Сідз-ӧ босьтӧны тіян вӧлӧсьтын вотъяссӧ, кыдзи тшӧктӧма Сӧвет власьтыс.

Школаяс йылысь, лыддьысян керкаяс йылысь, кружокъяс йылысь (енлы вериттӧм кружок, Ленин кружок, сьылысь, ворсысь, мукӧд пӧлӧс).

Гижӧй, кыдзи олӧны тіян учительяс, пельшӧръяс, мукӧд пӧлӧс интеллигентъяс; кыдз-мый найӧ уджалӧны, мый вӧчӧны крестьяналы бурсӧ либӧ лёксӧ.

Волывлӧны-ӧ тіянӧ агрономъяс, землемеръяс; мый йылысь найӧ сёрнитлӧны; бурӧсь-ӧ крестьянаыскӧд.

Бура али лёка олӧны ас костас том йӧз пӧрысьяскӧд. Мый йылысь найӧ сёрнитлӧны, вензьывлӧны.

Кыдзи олӧны Гӧрд армияӧ ветлӧм йӧз. Мый висьтавлӧны, мый вӧчӧны. Кыдз кӧсйӧны уджавны видз-муяссӧ.

Волывлӧны-ӧ собранньӧяс вылӧ нывбабаяс. Кодкӧ найӧс велӧдӧ выль ногӧн овны али оз.

Со мый йылысь колӧ гижны миян газетӧ. Таысь ӧтдор деревняад эськӧ, дерт на, эм уна мукӧдтор да, ставсӧ ӧд бумага вылад он гиж. Сэсся бӧрти газетад оз тӧр.

Энӧ сӧмын вунӧдӧ гижны ещӧ коммунистъяслысь олӧм-вылӧмсӧ.

Ёна-ӧ пуӧны тіян самӧкуръяс, мый вӧчӧны пуысьясыскӧд: Исполком, милиционеръяс да став прамӧй бур йӧзыс.

Торлопов Ёгор Миш.