КОМИ РЕСПУБЛИКАСА КОНСТИТУЦИЯ
Коми Республикаса Верховнӧй Сӧвет,
историческӧя артмӧм государственность видзӧмын Коми Республикаса йӧзлысь вӧлясӧ петкӧдлӧмӧн,
ас гражданалӧн бур олӧм да дзоридзалӧм вӧсна кыв кутӧмӧн,
мортлысь правояс да вӧля, граждана костын мир да ӧтувъялун, бурӧ да веськыдлунӧ эскӧм ёнмӧдӧмӧн,
сійӧс пыдди пуктӧмӧн, мый Коми Республикаын олысь йӧз лоӧ Российскӧй Федерацияса уна национальностя войтырлӧн торйӧдны позьтӧм юкӧнӧн,
Российскӧй государстволысь ӧтувъялунсӧ кольны зільӧмӧн,
примитӧ Коми Республикалысь Конституция.
1 ЮКӦН
1 ГЛАВА. КОНСТИТУЦИЯ ТЭЧАСЛӦН ПОДУВЪЯС
1 статья
Коми Республика — Российскӧй Федерацияын демократическӧй правӧвӧй государство.
2 статья
Коми Республикалысь асшӧрлунсӧ да государственнӧй властьсӧ кутӧны сылӧн уна национальностя йӧз.
Коми Республикаса войтыр асьныс збыльмӧдӧны ассьыныс властьсӧ веськыда, а сідзжӧ государственнӧй органъяс да ас кежся веськӧдлан органъяс пыр.
Йӧзлысь медвылысса властьсӧ веськыда петкӧдлысьясӧн лоӧны Коми Республикаса референдум да бӧрйысьӧмъяс. Референдум вылын примитӧм решениеяс оз ков некӧн вынсьӧдны, найӧс колӧ быть пӧртны олӧмӧ Коми Республика пасьта.
Коми Республикалӧн Конституция серти индӧм бӧрйысьӧмъяс нуӧдсьӧны некодӧс дзескӧдтӧг, быдӧнлы ӧткодь правояс сетӧмӧн, веськыда да гусьӧн гӧлӧсуйтӧмӧн.
3 статья
Коми войтыр — Коми Республика государственностьлӧн подув. Государстволысь политикасӧ веськӧдӧма сы вылӧ, медым видзны да сӧвмӧдны коми войтырлысь кыв, культура да оланног международнӧй нормаяс да принципъяс серти, кодъяс инмӧны кӧреннӧй войтырлы.
4 статья
Морт, сылӧн правояс да вӧля лоӧны меддонаторйӧн. Государстволӧн мог — пыдди пуктыны, збыльмӧдны да дорйыны быд мортлысь правояссӧ да вӧлясӧ.
5 статья
Коми Республикалӧн государственнӧй асшӧрлуныс паськалӧ ставнас сылӧн территория вылӧ.
Коми Республика аслас му вылын кутӧ став властьсӧ, сійӧ полномочиеясысь ӧтдор, кодъясӧс сетӧма Российскӧй Федерациялы.
6 статья
Коми Республикаын позяна политическӧй, экономическӧй да идеологическӧй унапӧлӧслун, уна партиялӧн удж.
Некутшӧм идеология оз вермы лоны государственнӧйӧн либӧ бытьӧн.
Общественнӧй котыръяс ӧткодьӧсь закон водзын.
Оз позь лӧсьӧдны да уджавны сэтшӧм общественнӧй котыръяслы, кодъяс зільӧны мырдӧн вежны конституционнӧй стройлысь подувъяссӧ, торкны Коми Республикалысь да Российскӧй Федерациялысь ӧтувъялунсӧ, государстволысь безопасностьсӧ, кӧсйӧны лӧсьӧдны вооружитчӧм котыръяс, пӧльтны социальнӧй, расӧвӧй, национальнӧй да енлы эскысьяс костын вен.
7 статья
Коми Республикаса Конституциялӧн — медвылысса юридическӧй вын, сійӧ пӧртсьӧ олӧмӧ веськыда да уджалӧ Коми Республика пасьтала. Законъяс да мукӧд правӧвӧй актъяс, кодъясӧс примитӧны Коми Республикаын, оз вермыны сувтны паныд Коми Республикалӧн Конституциялы.
Коми Республикалӧн государственнӧй власть органъяслы, ас веськӧдлан органъяслы, должностя йӧзлы гражданалы да налӧн котыръяслы быть колӧ збыльмӧдны Коми Республикалысь Конституция да Коми Республикалысь законъяс.
Коми Республикалысь законъяс быть колӧ официальнӧя йӧзӧдны. Йӧзӧдтӧм законъяс олӧмӧ оз пӧртсьыны. Коми Республикалӧн став мукӧд сикас нормативнӧй да правӧвӧй актъяс, кодъяс торкӧны мортлысь да гражданинлысь правояс, вӧля да могъяс, оз вермыны пӧртсьыны олӧмӧ, абу кӧ найӧс официальнӧя йӧзӧдӧма ставлы тӧдмасьӧм могысь.
8 статья
Коми Республикаын государственнӧй власть юксьӧ законодательнӧй, исполнительнӧй да судебнӧй вылӧ да пӧртсьӧ олӧмӧ на подув вылын.
Коми Республикаын государственнӧй власть кутӧны Коми Республикаса Государственнӧй Сӧвет, Коми Республикаса Юралысь да Коми Республикаса Конституционнӧй Суд, а сідзжӧ сэтшӧм суд органъяс, кодъясӧс лӧсьӧдӧма Российскӧй Федерацияса Конституция серти.
Коми Республикалӧн государственнӧй власть органъяс уджалӧны ас кежысь, сідзи, кыдзи урчитӧма тайӧ Конституцияӧн да законъясӧн.
9 статья
Коми Республикаын пыдди пуктыссьӧ йӧзлӧн ас кежся веськӧдлӧм. Сэтчӧ, мый инмӧ ас кежся веськӧдлӧмлы, некод оз суитчы.
Коми Республикаын ас кежся веськӧдлӧмыс лоӧ гражданалысь вӧлясӧ веськыда олӧмӧ пӧртан туйӧн да сетӧ позянлун войтырлы аслыныс решитны сэтшӧм вопросъяс, кодъяс инмӧны сӧмын налы, да та дырйи кутны тӧд вылын историческӧй да мукӧд традицияяс.
Коми Республикаса граждана пӧртӧны олӧмӧ ас кежас веськӧдлӧмсӧ гӧлӧсуйтӧмӧн, бӧрйысьӧмӧн, собраниеяс (скодъяс) вылын да мукӧд ногӧн, мый лӧсялӧ законлы.
Ас кежся веськӧдлан бӧрйӧм органъяс да наӧн индӧм йӧз уджалӧны ас кежысь закон серти да гражданалысь вӧлясӧ тӧд вылын кутӧмӧн. Ас кежся веськӧдлан органъяслӧн закон серти нуӧдан уджӧ оз позь суитчыны некодлы.
Ас кежся веськӧдлан органъяслы вермӧны сетны кутшӧмсюрӧ государственнӧй полномочиеяс да найӧс збыльмӧдӧм могысь колана материальнӧй средствояс да сьӧм. Сетӧм полномочиеяс збыльмӧдӧм бӧрся видзӧдӧны лӧсялана государственнӧй органъяс.
10 статья
Коми Республикаса гражданство сетӧны да бӧр босьтӧны Коми Республикаса закон серти, гражданствоыс лоӧ ставлы ӧткодь, кӧть мый могысь сійӧс босьтӧма.
Коми Республикаса быд гражданин федеральнӧй закон серти ӧттшӧтш Российскӧй Федерацияса гражданин.
11 статья
Коми Республикалысь социальнӧй да экономическӧй политика веськӧдӧма сы вылӧ, медым тыр-бура оліс да ас вӧляысь сӧвмис быд морт.
12 статья
Коми Республикаын ӧткодя позяна да дорйыссьӧ аспом, государственнӧй, муниципальнӧй да мукӧд сикас эмбур.
13 статья
Муӧн, ваӧн, вӧрӧн да природалӧн мукӧд сикас озырлунӧн Коми Республикаын вӧдитчӧны да найӧс видзӧны кыдзи Коми Республикаса войтырлысь олан да уджалан подув.
Му да природалӧн мукӧд сикас озырлун вермасны лоны аспомӧн, государственнӧйӧн, муниципальнӧйӧн да мукӧд сикасӧн, сетӧма кӧ найӧс сідз, кыдзи тшӧктӧны Коми Республикаса законъяс.
14 статья
Конституциялӧн тайӧ главасьыс мӧвпъясыс лоӧны конституционнӧй тэчаслы подулӧн да найӧс позьӧ вежлавны сӧмын сідз, кыдзи урчитӧма Конституцияас.
Тайӧ Конституциялӧн некутшӧм мукӧд положение оз вермы паныд сувтны Коми Республикаса конституционнӧй тэчас подувъяслы.
2 ГЛАВА. МОРТЛӦН ДА ГРАЖДАНИНЛӦН МЕДШӦР ПРАВОЯС, ВӦЛЯ ДА МОГЪЯС
15 статья
Коми Республикаын пыдди пуктӧны да видзӧны мортлысь да гражданинлысь правояс да вӧля, кодъясӧс сетӧма ставӧн примитӧм международнӧй праволӧн принципъяс да нормаяс, Российскӧй Федерацияса Конституция серти, а сідзжӧ вынсьӧдӧма тайӧ Конституциянас.
Мортлысь медшӧр правояссӧ да вӧлясӧ оз позь мырддьыны, найӧ быдӧнлӧн эмӧсь чужӧмсяньыс.
Торъя мортлысь правояс да вӧля олӧмӧ пӧртігӧн оз позь торкны мукӧд йӧзлысь правояссӧ да вӧлясӧ, да та дырйи тайӧ мортыс оз мездыссьы аслас могъясысь.
16 статья
Мортлӧн да гражданинлӧн правояс да вӧля веськыда пӧртсьӧны олӧмӧ. Найӧ урчитӧны законъяслысь вежӧртас, сюрӧс, олӧмӧ пӧртӧм, законодательнӧй да исполнительнӧй властьлысь, ас кежся веськӧдлӧмлысь удж да дорйысьӧны правосудиеӧн.
17 статья
Ставӧн ӧткодьӧсь закон да суд водзын.
Государство сетӧ ӧткодь правояс да вӧля мортлы да гражданинлы, мужичӧйлы и нывбабалы, кӧть кутшӧм сылӧн раса, национальность, кыв, рӧд, озырлун да должность, оланін, видзӧдлас, эскӧ кӧть оз енлы, пырӧ-ӧ общественнӧй котыръясӧ, а сідзжӧ мукӧдтор вылӧ видзӧдтӧг. Оз позь некыдзи дзескӧдны гражданалысь правояссӧ налӧн социальнӧй, расӧвӧй, национальнӧй торъялӧм, кыв либӧ енлы эскӧм серти.
Мужичӧйлӧн да нывбабалӧн правоясыс да вӧляыс, найӧс олӧмӧ пӧртӧм вылӧ позянлунъясыс ӧткодьӧсь.
18 статья
Коми Республикаса Конституцияын медшӧр правояс да вӧля лыддьӧдлӧмсӧ оз ков гӧгӧрвоны кыдзи мортлысь да гражданинлысь ставӧн пыдди пуктана мукӧд правояс да вӧля бырӧдӧм либӧ чинтӧм.
Коми Республикаын оз позь лэдзны законъяс, кодъяс бырӧдӧны либӧ чинтӧны мортлысь да гражданинлысь правояс да вӧля.
Мортлысь да гражданинлысь правояс да вӧля позьӧ дзескӧдны законӧн сӧмын сы выйӧдз, мыйта тайӧ колӧ, медым дорйыны конституционнӧй тэчаслысь подувъяс, мукӧд йӧзлысь мывкыдлунсӧ, дзоньвидзалунсӧ, правояссӧ да законнӧй интересъяссӧ, видзны государстволысь оборона да безопасность.
19 статья
Коми Республикаса гражданин вермас ачыс тырвыйӧ збыльмӧдны ассьыс правояс да могъяс 18 арӧссянь.
20 статья
Иностраннӧй граждана, гражданствотӧм йӧз да найӧ, кодъяслӧн абу Коми Республикаса гражданство, пӧльзуйтчӧны правоясӧн да збыльмӧдӧны ассьыныс могъяссӧ Коми Республикаса граждана моз жӧ, сійӧ случайясысь ӧтдор, кодъясӧс урчитӧма законӧн либӧ международнӧй договорӧн.
21 статья
Быдӧнлӧн эм право овны.
Смертнӧй казнь сійӧс бырӧдтӧдз вермӧ индыссьыны федеральнӧй законӧн кыдзи медся чорыд мыждан мера, кор вӧчӧма олӧмлы паныд торъя сьӧкыд преступление, та дырйи мыждӧм мортлы сетсьӧ право, мед видлалісны сылысь делӧсӧ судын присяжнӧй заседательяс дырйи.
22 статья
Мортлысь бур нимсӧ видзӧ государство. Нинӧм оз вермы лоны сійӧс омӧльтан помкаӧн.
Некодӧс оз позь нӧйтны, нартитны, мыждыны, мукӧд сикас лёктор вӧчны, мый омӧльтӧ мортлысь бур нимсӧ. Ас окотатӧгыс некод вылын оз позь вӧчавны медицинскӧй, научнӧй да мукӧд сикас опыт.
23 статья
Быдӧнлӧн эм вӧля вылӧ право, да мортӧс некод оз вермы вӧрзьӧдны.
Арестуйтны, стража улӧ босьтны да стража улын видзны позьӧ сӧмын суд решение серти. Судӧн решиттӧдз оз позь кутны мортӧс 48 часысь дырджык.
24 статья
Быдӧнлӧн эм право сы вылӧ, медым некод эз сюйсьы сылӧн олӧмӧ, гусяторъясӧ, медым дорйыны ассьыс бур ним да морт ним.
Быдӧнлӧн эм право, медым эз йӧзась письмӧасьӧм, телефон пыр сёрни, пошта, телеграф пыр сетӧм да мукӧд сикас юӧр. Тайӧ правояссӧ позьӧ чинтыны сӧмын судлӧн шуӧм серти.
25 статья
Мортлӧн кӧсйытӧг оз позь чукӧртны, видзны, вӧдитчыны да паськӧдны сы олӧм йылысь юӧръяс.
Государственнӧй власть органъяслы да ас кежся веськӧдлан органъяслы, должностя йӧзлы быть колӧ сетны позянлун быдӧнлы тӧдмасьны документъясӧн да материалӧн, кодъяс веськыда вӧрзьӧдӧны сылысь правояс да вӧля, мӧдтор кӧ абу индӧма законӧн.
26 статья
Оз позь вӧрзьӧдны оланін. Некодлы оз позь пырны оланінӧ сэні олысьяслӧн кӧсйытӧг, тайӧс позьӧ вӧчны сӧмын сэк, кор урчитӧма федеральнӧй законӧн либӧ шуис суд.
27 статья
Быдӧн вермӧ бӧрйыны да индыны ассьыс национальность. Некодӧс оз позь тшӧктыны мырдӧн бӧрйыны да индыны ассьыс национальность.
Быдӧнлӧн эм право сёрнитны аслас чужан кыв вылын, ас окота сертиыс бӧрйыны, кутшӧм кыв вылын сёрнитны, воспитайтны, велӧдны да творческӧя уджавны.
28 статья
Коми Республикаын сетсьӧ право ас вӧляысь ветлыны-мунны, бӧрйыны олан места.
29 статья
Быдӧн вермӧ овны сӧвесть серти, эскыны кӧть кутшӧм енлы, эм тшӧтш право эскыны ӧтнас либӧ мукӧдкӧд ӧтлаын либӧ не эскыны некутшӧм енлы, ас вӧляысь бӧрйыны, кутны да паськӧдны енлы эскана да мукӧд сикас видзӧдлас да овны на серти, та дырйи кӧ оз торкавсьы закон.
30 статья
Быдӧн вермас восьсӧн мӧвпавны да сёрнитны.
Оз позь паськӧдны социальнӧй, расӧвӧй, национальной либӧ религиознӧй лӧглун да лёкалӧм да ышӧдны та вылӧ. Оз позь паськӧдны сэтшӧмтор, мый кодкӧ бурджык аслас социальнӧй, расӧвӧй, национальнӧй, религиознӧй торъялӧм либӧ кыв серти.
Некодӧс оз позь мырдӧн тшӧктыны висьтавны ассьыс мӧвпъяссӧ да видзӧдласъяссӧ либӧ ӧткажитчыны наысь.
Быдӧнлӧн эм право восьсӧн корсьны, босьтны, сетны, лэдзны да разӧдны юӧр закон серти любӧй ногӧн. Мый лыддьыссьӧ государстволӧн гусяторйӧн, урчитӧ закон.
Сетсьӧ массӧвӧй информациялы вӧля. Цензура оз вермы лоны.
31 статья
Быдӧнлӧн эм право ӧтувтчыны, сы лыдын право лӧсьӧдны асьнысӧ дорйӧм могысь профессиональнӧй котыръяс. Общественнӧй котыръяслы уджавны сетӧма вӧля.
Некодӧс оз позь мырдӧн тшӧктыны пырны кутшӧмкӧ котырӧ либӧ лоны сэні.
32 статья
Коми Республикаса гражданалӧн эм право мирнӧя ӧружиетӧг чукӧртчывны, нуӧдны собраниеяс, митингъяс да демонстрацияяс, шествиеяс да пикетъяс.
33 статья
Коми Республикаса гражданалӧн эм право участвуйтны государстволӧн делӧясӧн веськӧдлӧмын кыдзи аслыныс, сідзи и наӧн индӧм йӧз пыр.
Коми Республикаса гражданалӧн эм право бӧрйыны да лоны бӧрйӧмаӧн государственнӧй власть органъясӧ да веськӧдлан органъясӧ, а сідзжӧ участвуйтны референдумын.
Абу правоыс бӧрйысьны да лоны бӧрйӧмаӧн гражданалӧн, кодъясӧс суд шуис ас вӧснаныс кыв кутны вермытӧмъясӧн, а сідзжӧ налӧн, кодъяс пукалӧны суд шуӧм серти.
Коми Республикаса гражданалӧн эм ӧткодь позянлун веськавны государственнӧй служба вылӧ.
Коми Республикаса гражданалӧн эм право участвуйтны правосудие уджын.
34 статья
Коми Республикаса гражданалӧн эм право веськыда шыӧдчыны, а сідзжӧ ыстыны быдӧнлы торъя да ӧтувъя шыӧдчӧм государственнӧй органъясӧ да ас кежся веськӧдлан органъясӧ.
35 статья
Быдӧнлӧн эм право ас вӧлясьыс вӧдитчыны аслас кужанлунӧн да эмбурӧн предпринимательскӧй да законӧн лэдзӧм мукӧд сикас экономическӧй уджын.
Оз позь вӧчны экономическӧй удж, веськӧдӧма кӧ сійӧс монополизация да яндысьтӧм пӧръясяна конкуренция вылӧ.
36 статья
Аспом эмбур вылӧ право видзӧ закон.
Быдӧн вермас лӧсьӧдны ассьыс эмбур, кутны, вӧдитчыны сыӧн кыдзи ӧтнас, сідзи и мукӧдкӧд ӧтвылысь.
Некодлысь оз позь мырддьыны эмбурсӧ судлӧн шуӧмтӧг. Мырдӧн позяс босьтны эмбурсӧ государстволӧн могъяс вылӧ сӧмын сэк, кор сійӧ вештысяс водзвыв да колана мында.
Сетсьӧ наследуйтан право.
37 статья
Граждана да налӧн котыръяс вермасны босьтны аспом собственностьӧ му.
Муӧн да природаса мукӧд озырлунӧн найӧ вӧдитчӧны да пӧльзуйтчӧны асланыс вӧля серти, оз кӧ вӧчны некутшӧм лёктор вӧр-валы да сынӧдлы да оз кӧ торкавны мукӧдлысь законӧн сетӧм правояс да интересъяс
Кыдзи вӧдитчыны муӧн, урчитӧ закон.
38 статья
Удж быдӧнлӧн ас вӧляысь. Быдӧнлӧн эм право ас вӧлясьыс веськӧдны морттуйсӧ кытчӧ кӧсйӧ, бӧрйыны удж да профессия.
Мырдӧн уджӧдны оз позь.
Быдӧнлӧн эм право уджавны сійӧ условиеясын, кодъяс лӧсялӧны безопасностьлы да гигиеналы, некутшӧма кедзовттӧг босьтны удждон да та дырйи законӧн урчитӧм медся ичӧт удждонысь не этшаджык, а сідзжӧ эм уджтӧмалӧмысь дорйӧм вылӧ право.
Пыдди пуктыссьӧ право торъя йӧзлӧн да коллективъяслӧн удж кузя венъяс вылӧ, кодъясӧс позьӧ решитны федеральнӧй законын индӧм туйясӧн, на лыдын и бастуйтӧмӧн.
Быдӧнлӧн эм право шойччыны. Трудӧвӧй договор серти уджалысьлы сетсьӧны федеральнӧй законӧн урчитӧм уджалан кад, шойччан да праздник лунъяс, быд вося мынтысяна отпуск.
39 статья
Мамӧс, батьӧс да челядьӧс, семьяӧс дорйӧ государство.
Челядь вӧсна тӧжд, найӧс воспитайтӧм — бать-мамлӧн ӧткодь право да мог.
Уджавны вермысь челядьлы, кодъяслы тырис 18 арӧс, быть колӧ тӧждысьны уджавны вермытӧм бать-мам вӧсна.
40 статья
Быдӧнлы сетсьӧ социальнӧй отсӧг арлыд серти, висигӧн, инвалидность дырйи, вердысьӧс воштӧм бӧрын, челядьӧс быдтігӧн да мукӧддырйи, кыдзи шуӧма законын.
Государственнӧй пенсияяс да социальнӧй пособиеяс урчитсьӧны законӧн. Ошкыссьӧ ас вӧляысь социальной страхуйтчӧм социальнӧй обеспечениелысь содтӧд формаяс лӧсьӧдӧм да гӧльяслы бур вӧчӧм.
41 статья
Быдӧнлӧн эм оланін вылӧ право. Некодлысь оз позь аснаукӧн мырддьыны оланін.
Государственнӧй власть да ас кежся веськӧдлан органъяс ышӧдӧны оланін стрӧитӧм вылӧ, сетӧны позянлун збыльмӧдны оланін вылӧ право.
Гӧль йӧзлы, законын пасйӧм мукӧд гражданалы, кодъяслы колӧ оланін, сійӧ сетсьӧ дон босьттӧг либӧ лӧсялана донысь государственнӧй, муниципальнӧй да мукӧд оланін фондысь законӧн урчитӧм нормаяс серти.
42 статья
Быдӧнлӧн эм дзоньвидзалун видзӧм да медицинскӧй отсӧг вылӧ право.
Государство сетӧ дон босьттӧг медицинскӧй отсӧг здравоохранениелӧн государственнӧй да муниципальнӧй учреждениеясын лӧсялана бюджет, страхӧвӧй взносъяс да мукӧдлаысь воӧм сьӧм тшӧт весьтӧ.
Коми Республикаын федеральнӧйяс дорӧ содтӧд финансируйтӧны йӧзлысь дзоньвидзалун видзан да ёнмӧдан республикаса программаяс, сӧвмӧдӧны здравоохранениелысь государственнӧй, муниципальнӧй, аспом системаяс, ошкӧны уджысь, коді отсалӧ ёнмӧдны мортлысь дзоньвидзалун, сӧвмӧдны физическӧй культура да спорт, видзны экологическӧй да санитарно-эпидемиологическӧй сӧстӧмлун.
Должностя йӧз кӧ дзебӧны сэтшӧмтор, мый грӧзитӧ йӧз олӧмлы да дзоньвидзалунлы, найӧ кыв кутӧны федеральнӧй закон серти.
43 статья
Быдӧнлӧн эм право сы вылӧ, медым овны сӧстӧм матігӧгӧрын, тӧдны олан гӧгӧртас йылысь став збыльсӧ да мед сылы мынтысясны, гӧгӧртаслы кӧ лёктор вӧчӧмысь да омӧль уджалан условиеясысь тшыксис сылӧн дзоньвидзалун либӧ эмбур.
Быдӧнлы быть колӧ видзны вӧр-ва, сынӧд да гӧгӧртас, тӧждысьны природаса озырлун вӧсна.
44 статья
Быдӧнлӧн эм велӧдчӧм вылӧ право.
Быдӧнлы дон босьттӧг сетсьӧ школаӧдзса, шӧр (тыр), ставлы инмысь да шӧр профессиональнӧй образование государственнӧй либӧ муниципальнӧй велӧдчан учреждениеясын да предприятиеясын.
Быдӧн вермас дон мынтытӧг конкурс серти босьтны высшӧй образование государственнӧй либӧ муниципальнӧй велӧдчан учреждениеын да предприятиеын.
Ставлы инмысь образование быть колӧ. Бать-мам либӧ найӧс вежысьяс сетӧны челядьлы позянлун босьтны ставлы инмысь образование.
Коми Республикаын лӧсьӧдӧма государственнӧй образовательнӧй стандартъяс, ышӧдсьӧны став сикас велӧдчӧм, ас кежысь велӧдчӧм.
45 статья
Быдӧнлы сетсьӧ литературнӧй, художественнӧй, научнӧй, техническӧй да мукӧд творчествоын, преподавательскӧй уджын вӧля. Мортлысь вежӧр-мывкыдсӧ видзӧ закон.
Быдӧнлӧн эм право пырӧдчыны культурнӧй олӧмӧ да пӧльзуйтчыны культура учреждениеясын культура озырлунъясӧн.
Быдӧнлы быть колӧ тӧждысьны история да культура озырлунъяс видзӧм вӧсна, видзны история да культура памятникъяс.
46 статья
Ставнас Коми Республикаын да ӧткымынлаын, ковмас кӧ, вермас пыртсьыны чрезвычайнӧй положение, кыдзи тайӧс индӧ закон.
47 статья
Быдӧнлы быть колӧ мынтыны законӧн индӧм став сикас вуз-вот да ӧктас. Выныс законъяслӧн, кодъяс урчитӧны выль вуз-вот либӧ омӧльтӧны вуз-вот мынтысьяслысь олӧмсӧ, кольӧм кадлы оз инмы.
48 статья
Отечество дорйӧм — Коми Республикаса гражданинлӧн долг да мог.
Коми Республикаса гражданин нуӧ военнӧй служба федеральнӧй закон серти. Коми Республикаса гражданин, сылӧн видзӧдласыс либӧ енлы эскӧмыс кӧ оз лэдзны нуны военнӧй служба, а сідзжӧ мукӧд случайясын, кодъясӧс урчитӧма федеральнӧй законӧн, вермас вежны сійӧс лӧсялана гражданскӧй службаӧн.
49 статья
Коми Республикаын мортлысь да гражданинлысь правояссӧ да вӧлясӧ дорйӧ государство.
Быдӧн вермас дорйыны ассьыс правояс да вӧля быд ногыс, кыдзи лэдзӧ закон.
50 статья
Быдӧнлы сетсьӧ позянлун дорйыны ассьыс правояс да вӧля суд пыр.
Государственнӧй власть органъяслӧн, ас кежся веськӧдлан органъяслӧн, общественнӧй котыръяслӧн да должностя йӧзлӧн шуӧм да вӧчӧмтор (либӧ весь олӧм) вылӧ позьӧ норасьны судӧ.
Быдӧн вермас Российскӧй Федерациялӧн международнӧй договоръяс серти шыӧдчыны мортлысь правояс да вӧля доръян государствояскостса органъясӧ, государствоын кӧ абу нин некутшӧм позянлун дорйыны сійӧс.
51 статья
Некодлысь оз позь мырддьыны право видлавны сылысь делӧсӧ сэтшӧм судын да судьяӧн, кодъяслы шуӧма видлавны сійӧс закон серти.
Мыж вӧчӧмысь судитан мортлӧн эм право сы вылӧ, медым видлалісны сылысь делӧсӧ судын присяжнӧй заседательяс дырйи, кор тайӧс индӧма федеральнӧй законын.
52 статья
Быдӧнлы сетсьӧ право босьтны тыр-бур юридическӧй отсӧг. Сэк, кор та йылысь пасйӧма законын, юридическӧй отсӧгыс сетсьӧ дон босьттӧг.
Быд кутӧм, стража улӧ босьтӧм, мыж вӧчӧмысь мыжалана мортлӧн эм право корны отсӧг вылӧ адвокатӧс (дорйысьӧс) сійӧс кутӧмсянь, стража улӧ босьтӧмсянь либӧ мыжалӧмсянь.
53 статья
Быдӧн, кодӧс мыждӧны мыж вӧчӧмысь, лыддьыссьӧ мыжтӧмӧн, кытчӧдз сылысь мыжсӧ оз ло подулалӧма федеральнӧй законын индӧм ногӧн да вынсьӧдӧма суд приговорӧн.
Мыжалана мортлы аслыс абу быть эскӧдны, мый сійӧ абу мыжа.
Мортӧс мыждігӧн кӧ эм сэтшӧмтор, мый позьӧ гӧгӧрвоны разнӧй ногӧн, тайӧ бергӧдчӧ сылы пӧльза вылӧ.
54 статья
Некодӧс оз позь мӧдысь судитны ӧти и сійӧ жӧ мыжысь.
Правосудие олӧмӧ пӧртігӧн оз позь пӧльзуйтчыны доказательствоясӧн, кодъясӧс судзӧдӧма федеральнӧй закон торкалӧмӧн.
Мыжысь пуксьӧдӧм быд мортлӧн эм право корны выльысь видлавны приговорсӧ вылынджык судӧн сідзи, кыдзи тайӧс шуӧма федеральнӧй законӧн, а сідзжӧ право корны прӧститны либӧ кокниджыка мыждыны.
55 статья
Некодлы абу быть висьтасьны ас вылас, аслас гӧтыр либӧ верӧс вылас да матысса рӧдвуж вылас, кодъяс йылысь шуӧма федеральнӧй законын.
Федеральнӧй закон вермас мукӧд ногӧн мездыны свидетелялӧмысь.
56 статья
Налысь, кодлы омӧльтор лои мукӧдӧн мыж вӧчӧмысь да властьӧн дзескӧдӧмысь, правояссӧ видзӧ закон. Государство сетӧ налы позянлун шыӧдчыны правосудие дорӧ да вештысьӧ лёкторсьыс.
57 статья
Быдӧнлӧн эм право сы вылӧ, медым государство вештысис лёкторсьыс, кодӧс вӧчисны закон торкалӧмӧн (либӧ весь олӧмӧн) государственнӧй власть органъяс либӧ налӧн должностя йӧз.
58 статья
Выныс законлӧн, коді урчитӧ либӧ чорзьӧдӧ кыв кутӧм, кольӧм кадлы оз инмы.
Некод оз кыв кут сэтшӧмтор вӧчӧмысь, мый вӧчигас эз лыддьыссьы право торкӧмӧн. Право торкӧм бӧрын кӧ сыысь кыв кутӧмсӧ бырӧдӧма либӧ небзьӧдӧма, тӧд вылӧ босьтсьӧ выль закон.
59 статья
Коми Республика дорйӧ ассьыс гражданаӧс да отсалӧ налы, кор найӧ республикаысь бокынӧсь.
60 статья
Тайӧ главаас гижӧм мӧвпъясыс лоӧны мортлӧн правояс статуслы подулӧн да найӧс позьӧ вежны сӧмын сідз, кыдзи шуӧма тайӧ Конституцияас.
3 ГЛАВА. КОМИ РЕСПУБЛИКАЛӦН ГОСУДАРСТВЕННӦЙ СТАТУС ДА АДМИНИСТРАТИВНО-ТЕРРИТОРИАЛЬНӦЙ ТЭЧАСНОГ
61 статья
Коми Республикалысь — Российскӧй Федерацияӧ пырысь государстволысь — статуссӧ индӧны Коми Республикаса Конституция да Российскӧй Федерацияса Конституция.
Коми Республикалысь территориясӧ да статуссӧ оз позь вежны сыкӧд сёрнитчытӧг.
62 статья
Коми Республика аслас муын кутӧ став государственнӧй властьсӧ сійӧ полномочиеясысь ӧтдор, мый сетӧма Российскӧй Федерациялы.
Мыйӧн веськӧдлыны да кутшӧм полномочиеяс, Российскӧй Федерацияса государственнӧй власть федеральнӧй органъяслы да Коми Республикаса власть органъяслы урчитӧны Российскӧй Федерацияса да Коми Республикаса Конституцияяс, Федеративнӧй да мукӧд договор, кӧні индӧма, кодлы мыйӧн веськӧдлыны да налысь полномочиеяссӧ.
Коми Республика ачыс лӧсьӧдӧ международнӧй да ортсыса экономическӧй йитӧдъяс, Российскӧй Федерацияса мукӧд республикаяскӧд, крайяскӧд, областьяскӧд, автономнӧй областьяскӧд, автономнӧй округъяскӧд сёрнитчӧмъяс, тайӧ кӧ лӧсялӧ Российскӧй Федерацияса Конституциялы.
63 статья
Российскӧй Федерация киӧ сетӧма:
а) примитны да вежлавны Российскӧй Федерациялысь Конституция да федеральнӧй законъяс, видзӧдны найӧс збыльмӧдӧм бӧрся;
б) Российскӧй Федерациялысь федеративнӧй тэчасног да территория;
в) индыны да дорйыны мортлысь да гражданинлысь правояс да вӧля; Российскӧй Федерацияын гражданство; индыны да дорйыны этша йӧза национальностьяслысь правояс;
г) лӧсьӧдны законодательнӧй, исполнительнӧй да судебнӧй властьлӧн федеральнӧй органъяслысь система, налысь котыртчан да уджалан пӧрадок; лӧсьӧдны государственнӧй властьлысь федеральнӧй органъяс;
д) вӧдитчыны федеральнӧй государственнӧй эмбурӧн да веськӧдлыны сыӧн;
е) лӧсьӧдны Российскӧй Федерациялӧн государственнӧй, экономическӧй, экологическӧй, социальнӧй, культурнӧй да национальнӧй сӧвмӧмын федеральнӧй политикалы подувъяс да федеральнӧй программаяс;
ж) лӧсьӧдны ӧтувъя рыноклысь правӧвӧй подувъяс; финансъяс, валюта, кредит, таможнялысь удж, сьӧм лэдзӧм, дон политикалы подувъяс, федеральнӧй экономическӧй службаяс, тшӧтш и федеральнӧй банкъяс;
з) федеральнӧй бюджет; федеральнӧй вуз-вот да ӧктас; регион сӧвмӧдан федеральнӧй фондъяс;
и) федеральнӧй энергетическӧй системаяс, ядернӧй энергетика, расщепляйтчысь материалъяс; федеральнӧй транспорт, кӧрт туй, информация да связь; космосын удж;
к) Российскӧй Федерациялысь ортсыса политика да международнӧй йитӧдъяс, Российскӧй Федерациялысь международнӧй договоръяс; война да мир йылысь вопросъяс;
л) Российскӧй Федерациялысь ортсыса экономическӧй йитӧдъяс;
м) оборона да безопасность; обороннӧй производство; урчитны, кыдзи вузавны да ньӧбны оружие, боеприпас, военнӧй техника да мукӧд военнӧй эмбур; ядӧвитӧй веществояс, наркотикъяс вӧчӧм да наӧн вӧдитчан пӧрадок;
н) индыны Российскӧй Федерациялӧн государственнӧй границалысь, территориальнӧй морелысь, сынӧдлысь, исключительнӧй экономическӧй зоналысь да континентальнӧй шельфлысь статус да дорйыны найӧс;
о) суд; прокуратура; уголовнӧй, уголовно-процессуальнӧй да уголовно-исполнительнӧй законодательство; амнистия да йӧзӧс прӧститӧм; гражданскӧй, гражданско-процессуальнӧй да арбитражно-процессуальнӧй законодательство; правӧвӧя веськӧдны вежӧр писькӧслун;
п) федеральнӧй коллизионнӧй право;
р) метеорологическӧй служба, стандартъяс, эталонъяс, метрическӧй система да кад арталӧм; геодезия да картография; географическӧй нимъяс; официальнӧй статистическӧй да бухгалтерскӧй учёт;
с) Российскӧй Федерациялысь государственнӧй наградаяс да почётнӧй нимъяс;
т) федеральнӧй государственнӧй служба.
Мый вӧчны Российскӧй Федерациялы, та йылысь примитсьӧны федеральнӧй конституционнӧй законъяс да федеральнӧй законъяс, кодъяс веськыда инмӧны Коми Республикалы.
64 статья
Российскӧй Федерация да Коми Республика ӧтвылысь:
а) видзӧдӧны, мед лӧсялісны Российскӧй Федерацияса Конституциялы да федеральнӧй законъяслы Коми Республикаса Конституция, законъяс да мукӧд нормативнӧй правӧвӧй акт;
б) дорйӧны мортлысь да гражданинлысь правояс да вӧля; дорйӧны этша йӧза национальностьяслысь правояс; видзӧны законность, правопорядок, общественнӧй безопасность; границадорса зонаясын режим;
в) видлалӧны, кыдзи вӧдитчыны муӧн, му пытшкӧсӧн, ваӧн да природаса мукӧд озырлунӧн;
г) урчитӧны государственнӧй эмбур;
д) вӧдитчӧны природаса озырлунӧн; видзӧны вӧр-ва да сынӧд да экологическӧй сӧстӧмлун; дорйӧны вӧрзьӧдны позьтӧм вӧр-ва пельӧсъяс, видзӧны история да культура памятникъяс;
е) пӧртӧны олӧмӧ воспитание, образование, наука, культура, физическӧй культура да спорт йылысь ӧтувъя вопросъяс;
ж) веськӧдлӧны здравоохранениеӧн; дорйӧны семьяӧс, мамӧс, батьӧс да челядьӧс; социальнӧя дорйӧны йӧзӧс, тшӧтш и социальнӧя могмӧдӧны;
з) збыльмӧдӧны катастрофаяслы, стихийнӧй неминучаяслы, эпидемияяслы паныд мераяс, бырӧдӧны наысь лоӧм омӧльторъяс;
и) лӧсьӧдӧны ӧтувъя принципъяс, кыдзи перйыны Российскӧй Федерацияын вуз-вот да ӧктас;
к) лӧсьӧдӧны административнӧй, административно-процессуальнӧй, удж, семья, оланін, му, ва, вӧр йылысь законодательство, мы пытшкӧс йылысь, вӧр-ва да сынӧд видзӧм йылысь законодательство;
л) веськӧдлӧны суд да право видзан органъясса кадръясӧн; адвокатураӧн, нотариатӧн;
м) дорйӧны этша йӧза этническӧй котыръяслысь нэмӧвӧйся оланін да традиционнӧй оласног;
н) лӧсьӧдӧны государственнӧй власть органъяслысь да меставывса ас кежся веськӧдлан органъяслысь система котыртан ӧтувъя принципъяс;
о) сӧгласуйтӧны Коми Республикалысь международнӧй да ортсыса экономическӧй йитӧдъяс, збыльмӧдӧны Российскӧй Федерациялысь международнӧй договоръяс.
Ӧтувъя могъяс кузя лэдзсьӧны федеральнӧй законъяс, кодъяс серти Коми Республика збыльмӧдӧ ассьыс правояссӧ
65 статья
Коми Республикаса законъяс да мукӧд правӧвӧй акт оз вермыны не лӧсявны законъяслы, кодъясӧс государственнӧй властьлӧн федеральнӧй органъяс примитісны Российскӧй Федерациялӧн полномочиеяс серти.
Коми Республикаса законъяс, кодъясӧс примитӧма сылӧн полномочиеяс серти, Коми Республикаын вынаджыкӧсь да быть колӧ збыльмӧдны найӧс став юридическӧй да физическӧй лицолы. Коми Республикалӧн полномочиеяс серти государственнӧй власть органъясӧн примитӧм законъяс да мукӧд правӧвӧй акт оз кӧ лӧсявны федеральнӧй законъяслы, уджалӧны Коми Республикалӧн правӧвӧй актъяс.
66 статья
Конституционнӧй тэчаслӧн подувъяс, Российскӧй Федерацияын государственнӧй властьлысь представительнӧй да исполнительнӧй органъяс котыртан ӧтувъя подувъяс да Коми Республикаса законодательство серти Коми Республика ачыс лӧсьӧдӧ республикаса государственнӧй власть органъяслысь система.
Российскӧй Федерациялӧн компетенциялы инмысь могъяс кузя Коми Республикаса исполнительнӧй власть органъяс пырӧны Российскӧй Федерацияса исполнительнӧй власть системаӧ да, исполнительнӧй властьлӧн федеральнӧй органъяскӧд сёрнитчӧмӧн, вермӧны сетны налы ассьыныс ӧткымын полномочие, а сідзжӧ босьтчыны збыльмӧдны полномочиеяс, кодъясӧс налы сетӧны исполнительнӧй властьлӧн федеральнӧй органъяс.
67 статья
Коми Республикаын государственнӧйясӧн лоӧны коми да роч кывъяс.
Коми Республика сетӧ право народъяслы, кодъяс олӧны республикаын, видзны чужан кыв, позянлун велӧдны да сӧвмӧдны сійӧс.
68 статья
Коми Республикалысь государственнӧй герб, флаг да гимн, налысь серпас да официальнӧя вӧдитчан пӧрадок урчитӧ Коми Республикаса закон.
69 статья
Коми Республикалӧн юркар — Сыктывкар. Юркарлысь статус урчитӧ Коми Республикаса закон.
70 статья
Коми Республикаӧ пырӧны административно-территориальнӧй котыртчӧмъяс:
районъяс — Емдін, Изьва, Княжпогост, Койгорт, Кӧрткерӧс, Кулӧмдін, Луздор, Мылдін, Сыктыв, Сыктывдін, Удора, Чилимдін;
республиканскӧй тӧдчанлуна каръяс — Сыктывкар, Воркута, Вуктыл, Инта, Печора, Сосногорск, Усинск да Ухта налы подчиняйтчысь территорияӧн.
Коми Республика ачыс решайтӧ республикалӧн административно-территориальнӧй тэчасног йылысь вопросъяс ӧнія законодательство серти.
ІІ ЮКӦН
4 ГЛАВА. ЗАКОНОДАТЕЛЬНӦЙ ВЛАСТЬ
71 статья
Коми Республикаса Государственнӧй Сӧвет — Коми Республикаса властьлӧн медыджыд представительнӧй да законодательнӧй орган.
Государственнӧй Сӧветын 50 депутат, кодъясӧс бӧрйӧны ӧти мандата бӧрйысян округъяссянь мажоритарнӧй система серти унджык гӧлӧсӧн. Та дырйи 20 депутатсӧ бӧрйӧны тадз: районсянь либӧ республиканскӧй тӧдчанлуна карсянь ӧти депутат, 30 депутатсӧ — ӧти депутатӧн бӧрйысян округсянь, кӧні бӧрйысьысь лыдыс шӧркодя индӧм мында.
Государственнӧй Сӧвет бӧрйыссьӧ нёль во кежлӧ.
Коми Республикаын Государственнӧй Сӧветса депутатӧн вермасны бӧрйыны Коми Республикаса гражданинӧс) кодлы тыри нин 21 арӧс, олӧ Коми Республикаын вит воысь оз этшаджык да кодлӧн эм бӧрйысян право.
Кыдзи бӧрйысьны Государственнӧй Сӧветӧ, урчитӧ Коми Республикаса закон.
72 статья
Государственнӧй Сӧветлӧн уджаланногыс — сессияяс, а сідзжӧ Комитетъяслӧн заседаниеяс.
Государственнӧй Сӧвет чукӧртчӧ медводдза заседание вылас сійӧс бӧрйӧм бӧрын дас витӧд лунас, Сӧветас кӧ бӧрйӧма колана лыдысь кык коймӧд юкӧнысь абу этшаджык депутатӧс. Медводдза заседаниесӧ восьтӧ медыджыд арлыда депутат.
Государственнӧй Сӧвет лӧсьӧдӧ Комитетъяс.
Ас пӧвстсьыныс депутатъяс бӧрйӧны Веськӧдлысьӧс, Веськӧдлысьӧс вежысьясӧс, Комитетъясса веськӧдлысьясӧс да найӧс вежысьясӧс, кодъяс пыр уджалӧны Коми Республикаса Государственнӧй Сӧвет штатын.
Выльысь бӧрйӧм Государственнӧй Сӧветлӧн уджсӧ заводитӧм бӧрын водзті бӧрйылӧм властьлӧн медвыліса представительнӧй да законодательнӧй органлӧн полномочиеяс помасьӧны.
Кыдзи уджалӧны Коми Республикаса Государственнӧй Сӧвет, сылӧн органъяс да должностя йӧз, урчитӧ Коми Республикаса Государственнӧй Сӧветлӧн Регламент.
73 статья
Коми Республикаса Государственнӧй Сӧвет:
1) примитӧ Коми Республикаса Конституция, пыртӧ сэтчӧ вежсьӧмъяс да содтӧдъяс;
2) примитӧ законъяс да мукӧд нормативнӧй акт;
3) видзӧдӧ Коми Республикаса Конституция да Коми Республикаса законъяс збыльмӧдӧм бӧрся да Коми
Республикаса законодательствоӧн ӧтмоза вӧдитчӧм бӧрся;
4) примитӧ Коми Республикалӧн государственнӧй тэчасног йылысь решениеяс;
5) решайтӧ Коми Республикалысь границаяс вежӧм йылысь вопросъяс;
6) бӧрйӧ Коми Республикалысь Государственнӧй Сӧветса Веськӧдлысьӧс, Государственнӧй Сӧветса Веськӧдлысьӧс вежысьясӧс, Государственнӧй Сӧветлӧн Комитетъясса веськӧдлысьясӧс да найӧс вежысьясӧс;
7) примитӧ республиканскӧй референдум нуӧдӧм йылысь решениеяс;
8) законодательнӧй водзмӧстчӧ Российскӧй Федерацияса Федеральнӧй собраниеын;
9) урчитӧ Коми Республикаса Государственнӧй Сӧветӧ бӧрйысьӧм да Коми Республикаса Юралысьӧс бӧрйӧм;
10) сӧгласуйтӧ Коми Республикаын государственнӧя веськӧдлан органъяслысь тэчасног лӧсьӧдӧм йылысь вӧзйӧмъяс; Коми Республикаса Юралысьӧс вежысьясӧс, Коми Республикаса финансъяс министрӧс, Российскӧй Федерацияын да сылӧн субъектъясын, а сідзжӧ иностраннӧй государствоясын да международнӧй организацияясын Коми Республикаса представительясӧс индӧм да уджысь мездӧм йылысь Коми Республикаса Юралысьлысь вӧзйӧмъяс;
11) видлалӧ локтан кад кежлӧ исполнительнӧй властьлысь удж программа, кодӧс вӧзйӧ Коми Республикаса Юралысь, республикаын делӧяс йылысь, пытшкӧсса да международнӧй политикаын тӧдчана вопросъяс йылысь быд вося докладъяс;
12) вынсьӧдӧ Коми Республикалысь республиканскӧй бюджет да сійӧс збыльмӧдӧм йылысь отчётъяс;
13) видлалӧ Коми Республикаса Юралысьлӧн отставка да чӧвтчӧм йылысь вопросъяс;
14) дугӧдлӧ Коми Республикаса Юралысьлысь актъяс да ӧттшӧтш шыӧдчӧ Коми Республикаса Конституционнӧй Судӧ, мед вӧчасны сэні кывкӧртӧд, лӧсялӧны-ӧ Коми Республикаса Юралысьлӧн актъясыс Коми Республикаса Конституциялы да (либӧ) Коми Республикаса законъяслы;
15) дугӧдлӧ Коми Республикаын Российскӧй Федерацияса законъяс да (либӧ) мукӧд нормативнӧй правӧвӧй акт, кодъяс дзескӧдӧны Коми Республикалысь интересъяссӧ, ӧттшӧтш шыӧдчӧ Российскӧй Федерацияса конституционнӧй Судӧ;
16) бӧрйӧ Конституционнӧй Судса судьяясӧс;
17) видлалӧ Российскӧй Федерациялӧн законодательство серти судебнӧй да право видзысь органъясса, специальнӧй службаясса кадръяс йылысь вопросъяс;
18) видлалӧ Коми Республикаса Прокурорӧс индӧм йылысь вопросъяс;
19) индӧ Коми Республикаын властьлӧн меставывса органъяслысь уджаланног;
20) видлалӧ депутатъяслӧн этика йылысь вопросъяс.
21) лӧсьӧдӧ Коми Республикаса государственнӧй наградаяс да почётнӧй нимъяс;
22) вынсьӧдӧ Коми Республикалысь международнӧй да межгосударственнӧй договоръяс да сёрнитчӧмъяс;
23) куим лунӧн видлалӧ вопросъяс, кодъяс йитчӧмаӧсь Коми Республикаса Юралысьӧн Коми Республикаын либӧ сылӧн торъя местаясын чрезвычайнӧй положение пыртӧмкӧд;
24) гӧгӧрвоӧдӧ Коми Республикаса законъяс;
25) видлалӧ мукӧд вопросъяс, кодъяс инмӧны Коми Республикаса властьлӧн законодательнӧй органлы.
74 статья
Коми Республикалӧн Государственнӧй Сӧветса Веськӧдлысь:
1) юрнуӧдӧ вопросъяс дасьтӧмӧн, кодъясӧс колӧ видлавны Государственнӧй Сӧветлы;
2) чукӧртӧ да нуӧдӧ Государственнӧй Сӧветлысь сессияяс;
3) кырымалӧ Государственнӧй Сӧветӧн примитӧм постановлениеяс;
4) сетӧ вӧзйӧмъяс, кодъяс йитчӧмаӧсь Коми Республикаса Юралысьлӧн отставкакӧд да уджысь чӧвтчӧмкӧд;
5) збыльмӧдӧ Государственнӧй Сӧвет уджкӧд йитчӧм мукӧд полномочие.
75 статья
Коми Республикалӧн Государственнӧй Сӧветса Веськӧдлысьӧс вежысьяс:
1) сӧгласуйтӧны Комитетъяслысь закон да мукӧд нормативнӧй акт проектъяс водзвыв видлалӧм кузя удж;
2) Государственнӧй Сӧветса Веськӧдлысьлӧн тшӧктӧм серти збыльмӧдӧны Государственнӧй Сӧветлӧн уджкӧд йитчӧм мукӧд полномочие.
76 статья
Законодательнӧя водзмӧстчан право сетӧма Коми Республикалӧн Государственнӧй Сӧветса депутатъяслы, Государственнӧй Сӧветса Комитетъяслы, Государственнӧй Сӧветса Веськӧдлысьлы, Коми Республикаса Юралысьлы, Коми Республикаын районъясса да каръясса представительнӧй власть органъяслы, коми войтырлӧн Чукӧртчӧмлы да сылӧн исполнительнӧй органлы.
Коми Республикаса Конституционнӧй Судлӧн, Коми Республикаса Верховнӧй Судлӧн да Коми Республикаса Высшӧй Арбитражнӧй Судлӧн эм право законодательнӧя водзмӧстчыны асланыс удж кузя Коми Республикаса Государственнӧй Сӧветын.
Законопроектъяс, кодъяс серти рӧскодсӧ артыштӧма вештыны республиканскӧй бюджетысь, позьӧ вӧзйыны сӧмын сэк, кор ассьыс кыв шуасны Коми Республикаса исполнительнӧй властьлӧн лӧсялана органъяс.
77 статья
Законъяс да мукӧд нормативнӧй акт примитӧ Государственнӧй Сӧвет сессияяс вылын, на вӧсна кӧ гӧлӧсуйтіс бӧрйӧм депутат лыдысь унджык депутатыс, да нинӧм мӧдтор абу шуӧма Коми Республикаса Конституцияын.
Сессияяс чукӧртӧны Государственнӧй Сӧветлӧн Регламент серти. Сессия вына, сылӧн уджын кӧ участвуйтӧ кык коймӧд юкӧнысь оз этшаджык депутат. Сессияяс векджык восьсаӧсь. Государственнӧй Сӧветлӧн Регламент вермӧ индыны, кор нуӧдны пӧдса заседаниеяс.
78 статья
Государственнӧй Сӧветӧн примитӧм закон сизим лунӧн мӧдӧдсьӧ Коми Республикаса Юралысьлы кырымавны да йӧзӧдны.
Коми Республикаса Юралысь дас нёль лунӧн кырымалӧ законсӧ да йӧзӧдӧ сійӧс.
Коми Республикаса Юралысь кӧ закон воӧмсянь дас нёль лунӧн вештас сійӧс, Государственнӧй Сӧвет выльысь видлалӧ тайӧ законсӧ. Выльысь видлалігӧн кӧ важ редакциянас законсӧ ошкасны Государственнӧй Сӧветса став бӧрйӧм депутатъяслӧн кык коймӧд юкӧнысь оз этшаджык гӧлӧсӧн, сійӧс колӧ кырымавны Коми Республикаса Юралысьлы сизим лунӧн да йӧзӧдны.
Кырымавсьӧ да йӧзӧдсьӧ сідзжӧ закон, кодӧс Коми Республикаса Юралысь эз вешты сылы воӧмсянь дас нёль лун чӧжӧн.
79 статья
Государственнӧй Сӧветса депутат оз вермы лоны Коми Республикаын властьлӧн кыкысь унджык представительнӧй органса депутатӧн.
Коми Республикалӧн Государственнӧй Сӧветса депутатъясӧс оз позь вӧрзьӧдны Коми Республикаын налӧн полномочиеяс помасьтӧдз. Депутатӧс оз позь кутны, арестуйтны, шобны, сэтшӧм случайын кындзи, кор кутӧны мыж вӧчанінын. Сійӧс оз позь асьсӧ шобны, оз кӧ ковмы тайӧс вӧчны мукӧд йӧзлысь олӧмсӧ видзӧм могысь
Депутатлысь вӧрзьӧдны позьтӧмлунсӧ мырддьӧм йылысь шуӧ Государственнӧй Сӧвет Коми Республикаса Прокурорлӧн шыӧдчӧм серти.
Коми Республикалӧн Государственнӧй Сӧветса депутат, коді пыр уджалӧ штатын, оз вермы лоны мукӧд государственнӧй удж вылын, вӧчны мукӧд мынтысяна удж, велӧдан, научнӧй да творческӧй уджысь ӧтдор.
Депутатысь чӧвтны вермасны бӧрйысьысьяс.
Государственнӧй Сӧветса депутатлӧн удж да сійӧс чӧвтӧм йылысь вопросъяс решитӧ Коми Республикаса закон.
Государственнӧй Сӧветса депутатъясӧн оз вермыны лоны министръяс, государственнӧй комитетъясса веськӧдлысьяс, комитетъясса веськӧдлысьяс да исполнительнӧй властьлӧн мукӧд республиканскӧй органъясса юрнуӧдысьяс.
5 ГЛАВА. ИСПОЛНИТЕЛЬНӦЙ ВЛАСТЬ
80 статья
Коми Республикаын исполнительнӧй властьсӧ пӧртӧны олӧмӧ Коми Республикаса Юралысь, сыӧн веськӧдлана Правительство, а сідзжӧ Коми Республикаса исполнительнӧй власть системаӧ пырысь меставывса администрацияяс кыдзи государственнӧй веськӧдлан органъяс, кодъяс збыльмӧдӧны исполнительнӧй да распорядительнӧй могъяс да дорйӧны гражданалысь правояс да законнӧй интересъяс лӧсялана территорияын.
Коми Республикаса Юралысь — государствоса юралысь.
81 статья
Коми Республикаса Юралысьӧс бӧрйӧны Коми Республикаса граждана ӧтувъя, быдӧнлы ӧткодь да веськыд бӧрйысян право серти гусьӧн гӧлӧсуйтӧмӧн. Коми Республикаса Юралысьӧ кандидатыс вермас лоны кӧть мыйта.
Коми Республикаса Юралысьӧс бӧръян пӧрадок индыссьӧ Коми Республикаса законӧн.
82 статья
Коми Республикаса Юралысьӧн вермасны бӧрйыны Коми Республикаса гражданинӧс, коді 35 арӧсысь абу томджык да 65 арӧсысь абу пӧрысьджык, кодлӧн эм бӧрйысян право, пыр олӧ Коми Республикаын дас воысь оз этшаджык.
Коми Республикаса Юралысьӧс бӧрйӧны нёль во кежлӧ. Ӧти и сійӧ жӧ морт оз вермы лоны Коми Республикаса Юралысьӧн дорвыв кык срокысь дырджык.
83 статья
Коми Республикаса Юралысь босьтчӧ аслас полномочиеясӧ бӧрйӧм бӧрас комынӧд лунӧ, сійӧ кадсяньыс пыр жӧ, кор сетас татшӧм присяга:
«Коми Республикаса Юралысьлӧн должностьӧ босьтчигӧн торжественнӧя кӧсйыся кыв кутӧмӧн служитны Коми Республикаса войтырлы, стрӧга кутчысьны Коми Республикаса Конституцияӧ да Российскӧй Федерацияса Конституцияӧ, Коми Республикаса да Российскӧй Федерацияса законъясӧ, ёнмӧдны да дорйыны Коми Республикалысь асшӧрлун, бура збыльмӧдны Коми Республикаса Юралысьлысь ме водзӧ сувтӧдӧм гырысь могъяссӧ».
Присяга сетсьӧ Коми Республикаса государственнӧй кывъяс вылын Коми Республикаса Государственнӧй Сӧвет водзын Коми Республикаысь Конституционнӧй Судса членъяс дырйи.
84 статья
Коми Республикаса Юралысь оз вермы лоны Коми Республикалӧн Государственнӧй Сӧветса депутатӧн, Коми Республикаын мукӧд представительнӧй органса депутатӧн.
Коми Республикаса Юралысь оз босьт некутшӧм должность государственнӧй органъясын, коммерческӧй организацияясын да общественнӧй котыръясын, сылӧн абу предпринимательскӧй да мынтысяна мукӧд удж вылӧ право.
Ассьыс полномочие збыльмӧдігӧн Коми Республикаса Юралысь петлӧ политическӧй партияясысь да мукӧд общественно-политическӧй котырысь.
85 статья
Коми Республикаса Юралысь:
1) дорйӧ Коми Республикаса гражданалысь правояс да вӧля, республикалысь государственнӧй асшӧрлун, безопасность да территориальнӧй ӧтторъялун, аслас муын законность да правопорядок;
2) петкӧдлӧ Коми Республикаӧс Российскӧй Федерациякӧд да сылӧн субъектъяскӧд йитӧдъясын, а сідзжӧ международнӧй йитӧдъясын; сёрнитчӧ да кырымалӧ международнӧй договоръяс;
3) юрнуӧдӧ Коми Республикаын государственнӧй веськӧдлан органъяс системаӧн, котыртӧ Коми Республикаса государственнӧй власть органъяскӧд да государственнӧй власть федеральнӧй органъяскӧд ӧтувъя удж;
4) кутӧ Коми Республикалӧн Государственнӧй Сӧветын законодательнӧя водзмӧстчан право;
5) сетӧ Коми Республикалӧн Государственнӧй Сӧветлы республикаын делӧяс йылысь быд вося доклад, локтан кад кежлӧ исполнительнӧй властьлысь удж программа, юӧртӧ Коми Республикаса Государственнӧй Сӧветлы пытшкӧсса да международнӧй политикаын тӧдчана вопросъяс йылысь;
6) дасьтӧ да сетӧ Государственнӧй Сӧветлы республикалысь бюджет да вочӧ ставсӧ, медым збыльмӧдны сійӧс, сетӧ республикалысь бюджет збыльмӧдӧм йылысь отчёт;
7) Государственнӧй Сӧветкӧд сёрнитчӧм бӧрын индӧ да вештӧ должностьысь Коми Республикаса Юралысьӧс вежысьясӧс, Коми Республикаса финансъяс министрӧс;
8) Государственнӧй Сӧветкӧд сёрнитчӧм бӧрын лӧсьӧдӧ Коми Республикаын государственнӧй веськӧдлан органъяслысь тэчасног;
9) котыртӧ Правительство, индӧ да вештӧ должностьсьыс министръясӧс да республикаын государственнӧй веськӧдлан мукӧд органса юрнуӧдысьясӧс;
10) Государственнӧй Сӧветкӧд сёрнитчӧм бӧрын индӧ да бӧр корӧ Российскӧй Федерацияын да сылӧн субъектъясын, а сідзжӧ иностраннӧй государствоясын да международнӧй организацияясын Коми Республикалысь представительясӧс;
11) решайтӧ закон серти Коми Республикаын гражданство йылысь вопросъяс;
12) дугӧдӧ Коми Республикаын государственнӧй веськӧдлан органъяслысь да меставывса администрацияӧн юрнуӧдысьяслысь актъяс, кор найӧ оз лӧсявны Коми Республикаса Конституциялы да законъяслы, Коми Республикаса Юралысьлӧн индӧдъяслы;
13) закон серти шыӧдчӧ Коми Республикаса Конституционнӧй Судӧ да Российскӧй Федерацияса Конституционнӧй Судӧ;
14) сеталӧ Коми Республикаса государственнӧй наградаяс да Коми Республикаса почётнӧй нимъяс, корӧ сетны Российскӧй Федерацияса государственнӧй наградаяс;
15) гражданалысь безопасность видзӧм могысь закон серти пыртӧ Коми Республикаын либӧ ӧткымынлаын чрезвычайнӧй положение да та йылысь ӧттшӧтш юӧртӧ Коми Республикаса Государственнӧй Сӧветлы;
16) кырымалӧ да йӧзӧдӧ Коми Республикалысь законъяс;
17) збыльмӧдӧ мукӧд полномочие, кодӧс сылы сетӧ Коми Республикаса Конституция да законодательство.
86 статья
Коми Республикаса Юралысьлысь полномочиеяссӧ оз позь веськӧдны сы вылӧ, медым вежны Коми Республикалысь государственнӧй тэчасног, лэдзавны государственнӧн властьлӧн законнӧя бӧрйӧм любӧй орган либӧ дугӧдлыны налысь уджсӧ.
87 статья
Коми Республикаса Юралысь аслас полномочиеяс серти уджалысь законодательство вылӧ мыджсьӧмӧн да сійӧс збыльмӧдӧм могысь лэдзӧ указъяс да индӧдъяс, кодъясӧс быть колӧ пӧртны олӧмӧ ставнас Коми Республикаын.
88 статья
Коми Республикаса Юралысьӧс оз позь вӧрзьӧдны, сылысь бур нимсӧ да морт нимсӧ видзӧ закон.
Коми Республикаса Юралысь кӧ тӧдӧмӧн торкас сетӧм присяга, Коми Республикаса Конституционнӧй Судлысь кывкӧртӧд артыштӧмӧн, Коми Республикаса Государственнӧй Сӧвет Коми Республикалӧн Государственнӧй Сӧветса став бӧрйӧм депутат лыдысь куим нёльӧд юкӧн гӧлӧсӧн вермас чӧвтны должностьсьыс Коми Республикаса Юралысьӧс.
Коми Республикаса Юралысь вермас кӧть кор юӧртны аслас отставка йылысь.
89 статья
Кор Коми Республикаса Юралысь мыйкӧ дыра абу (отпускын, висьӧ да с. в.), сылӧн тшӧктӧм серти сылысь мыйтакӧ полномочие либӧ став полномочиесӧ збыльмӧдӧ сійӧс ӧти вежысь.
Коми Республикаса Юралысь кӧ кувсис, вештісны кӧ сійӧс должностьсьыс, либӧ петіс отставкаӧ, либӧ медицинскӧй комиссиялӧн кывкӧртӧд серти омӧль дзоньвидзалун вӧсна оз вермы водзӧ збыльмӧдны ассьыс могъяс, Коми Республикаса выль Юралысьӧс бӧрйытӧдз сылысь полномочиеяссӧ Коми Республикаса Государственнӧй Сӧвет вит лунӧн сетӧ Коми Республикаса Юралысьӧс вежысьяс пиысь ӧтилы да ӧттшӧтш индӧ Коми Республикаса Юралысьӧс бӧрйӧм.
Коми Республикаса Юралысьӧс вежысьяслы оз жӧ позь вӧчны сійӧс, мыйысь ӧлӧдӧма тайӧ Конституциялӧн 84 статьяын Коми Республикаса Юралысьӧс.
90 статья
Коми Республикаса Юралысь, кор помасьӧ сылӧн полномочиеяс кадыс, водзӧ збыльмӧдӧ ассьыс могъяс, кытчӧдз оз босьтчы должностяс Коми Республикаса выльӧн бӧрйӧм Юралысь.
Коми Республикаса Юралысьӧс бӧрйӧны сідзи, кыдзи шуӧма законын.
91 статья
Коми Республикаса Юралысьлысь государственнӧй власть да веськӧдлан органъяскӧд йитӧдъяссӧ урчитӧ Коми Республикаса Закон.
6 ГЛАВА. ВЛАСТЬЛӦН МЕСТАВЫВСА ПРЕДСТАВИТЕЛЬНӦЙ ДА ИСПОЛНИТЕЛЬНӦЙ ОРГАНЪЯС
92 статья
Властьлӧн меставывса представительнӧй органъяс уджалӧны налы индӧм могъяс да закон серти. Властьлысь меставывса представительнӧй органъяс бӧрйӧны районъясса, республиканскӧй тӧдчанлуна каръясса (каръясын районъясса) олысьяс мажоритарнӧй система подув вылын унджык гӧлӧсӧн Коми Республикаса закон серти.
93 статья
Коми Республикаын властьлӧн меставывса представительнӧй органъяс:
1) вынсьӧдӧны меставывса бюджет, кодӧс лӧсьӧдӧны асланыс позянлунъяс серти;
2) урчитӧны законодательство серти сэтчӧс вуз-вот да ӧктас;
3) индӧны муниципальнӧй эмбурӧн веськӧдлан пӧрадок;
4) индӧны муниципальнӧй эмбур лыдӧ пыран муӧн да природаса мукӧд озырлунӧн вӧдитчан пӧрадок;
5) видлалӧны да сӧгласуйтӧны лӧсялана территорияын социальнӧя сӧвман программа;
6) быд во кывзӧны торъя программаяс збыльмӧдӧм йылысь меставывса администрациялысь отчёт;
7) урчитӧны ассьыныс уджалан да сьӧм юклан пӧрадок;
8) ӧтвывтӧны йӧзлысь видзӧдласъяс да видлалӧны ас кежся веськӧдлан органъяслысь вӧзъянторъяс;
9) дорйӧны суд органъясын йӧзлысь корӧмъяссӧ;
10) решайтӧны мукӧд вопрос, кодӧс законодательствоӧн сетӧма видлавны властьлӧн меставывса представительнӧй органъяслы.
94 статья
Меставывса администрация — исполнительнӧй властьлӧн орган, коді ачыс государственнӧя веськӧдлӧ да видзӧ лӧсялана территорияын гражданалысь правояс да дорйӧ законнӧй корӧмъяс.
Меставывса администрация пырӧ Коми Республикаса исполнительнӧй власть системаӧ.
7 ГЛАВА. СУДЕБНӦЙ ВЛАСТЬ. ПРОКУРАТУРА
95 статья
Коми Республикаын судебнӧй власть збыльмӧдӧны Коми Республикаса Конституционнӧй Суд, Коми Республикаса Верховнӧй Суд, Коми Республикаса Высшӧй Арбитражнӧй Суд, каръясса, районъясса судъяс конституционнӧй, гражданскӧй, уголовнӧй да административнӧй судопроизводство отсӧгӧн.
Коми Республикаса Верховнӧй Суд, Коми Республикаса Высшӧй Арбитражнӧй Суд, каръясса, районъясса судъяс пырӧны Российскӧй Федерациялӧн ӧтувъя суд системаӧ.
96 статья
Судьяясӧн вермасны лоны Коми Республикаса граждана, кодъяслы тыри 25 арӧс, кодъяслӧн эм высшӧй юридическӧй образование да уджалӧны юридическӧй профессия серти вит воысь оз этшаджык.
Судьяяс асшӧрӧсь да кывзысьӧны Российскӧй Федерацияса Конституциялысь, Коми Республикаса Конституциялысь, федеральнӧй законлысь да Коми Республикаса законлысь.
97 статья
Судьяясӧс оз позь вежлавны.
Судьялысь полномочиесӧ позьӧ дугӧдны либӧ дугӧдлыны сӧмын сідз да сэтшӧм помка вӧсна, мый шуӧма федеральнӧй законӧн да «Коми Республикаса Конституционнӧй Суд йылысь» Коми Республикаса Законӧн.
98 статья
Судьяясӧс оз позь вӧрзьӧдны.
Судьяӧс позьӧ кыскыны уголовнӧй кыв кутӧмӧ сӧмын сэк, кор тайӧс лэдзӧ федеральнӧй закон.
99 статья
Став судын делӧяс видлавсьӧны восьсӧн. Пӧдса заседание вылын позьӧ кывзыны сэтшӧм делӧяс, кодъясӧс артыштӧма федеральнӧй законӧн.
Синсайса судын видлавсьӧны сӧмын сэтшӧм уголовнӧй делӧяс, кодъясӧс артыштӧма федеральнӧй законӧн.
Суд дасьтыссьӧ да нуӧдсьӧ кыкнанладорсяньыс венласьӧм да ӧткодь право подув вылын.
Суд нуӧдсьӧ присяжнӧй заседательяс дырйи, кор тайӧс индӧма федеральнӧй законӧн.
100 статья
Коми Республикаса Конституционнӧй Судын вит судья.
Коми Республикаса Государственнӧй Сӧветлӧн, Коми Республикаса Юралысьлӧн, Коми Республикаса Государственнӧй Сӧветысь став бӧрйӧм депутат лыдысь витӧд юкӧн депутатлӧн, Коми Республикаса Верховнӧй Судлӧн, Коми Республикаса Высшӧй Арбитражнӧй Судлӧн, районъясса, республиканскӧй тӧдчанлуна каръясса, карын районъясса представительнӧй да исполнительнӧй власть органъяслӧн шыӧдчӧм серти Коми Республикаса Конституционнӧй Суд донъялӧ, лӧсялӧны-ӧ Коми Республикаса Конституциялы:
а) Коми Республикаса законъяс, Коми Республикаса Государственнӧй Сӧветлӧн, Коми Республикаса Юралысьлӧн нормативнӧй актъяс;
б) районъясса, республиканскӧй тӧдчанлуна каръясса, карын районъясса представительнӧй да исполнительнӧй власть органъяслӧн нормативнӧй актъяс;
в) Российскӧй Федерацияысь мукӧд субъектса государственнӧй власть органъяскӧд Коми Республикалӧн договоръяс.
Коми Республикаса Конституционнӧй Суд дугӧдӧ компетенция йылысь вен:
а) Коми Республикаса государственнӧй власть органъяс костын;
б) Коми Республикаса государственнӧй власть органъяс да районъясса, республиканскӧй тӧдчанлуна каръясса, карын районъясса представительнӧй да исполнительнӧй власть органъяс костын;
в) районъясса, республиканскӧй тӧдчанлуна каръясса, карын районъясса представительнӧй да исполнительнӧй власть органъяс костын.
Гражданалысь конституционнӧй правояс да вӧля дзескӧдӧм вылӧ норасьӧм да судъяслӧн корӧм серти Коми Республикаса Конституционнӧй Суд донъялӧ конституционностьсӧ законлысь, код серти видлавсьӧ либӧ колӧ видлавны торъя делӧ, код серти колӧ решитны вопросъяс Коми Республикаса государственнӧй власть органъяслы Российскӧй Федерацияса государственнӧй власть органъяскӧд ӧтвылысь.
Коми Республикаса Государственнӧй Сӧветлӧн, Коми Республикаса Юралысьлӧн, районъясса, республиканскӧй тӧдчанлуна каръясса, карын районъясса представительнӧй да исполнительнӧй власть органъяслӧн шыӧдчӧм серти Коми Республикаса Конституционнӧй Суд гӧгӧрвоӧдӧ Коми Республикаса Конституция.
Актъяс либӧ налӧн торъя юкӧнъяс, кодъяс оз лӧсявны Конституциялы, воштӧны вынсӧ.
Коми Республикаса Государственнӧй Сӧветлӧн шыӧдчӧм серти Коми Республикаса Конституционнӧй Суд вӧчӧ кывкӧртӧд, торкаліс-ӧ нарошнӧ Коми Республикаса Юралысь Коми Республикаса Конституция, Российскӧй Федерацияса Конституция, Коми Республикаса да Российскӧй Федерацияса законъяс, а сідзжӧ сыӧн сетӧм присяга.
Коми Республикаса Конституционнӧй Судлысь полномочиеяс, сійӧс артмӧдан да уджалан пӧрадок урчитӧ Коми Республикаса закон.
101 статья
Коми Республикаса Верховнӧй Суд — Коми Республикаса медвыліса судебнӧй орган, коді видлалӧ гражданскӧй, уголовнӧй, административнӧй да мукӧд делӧ, мый инмӧ ӧтувъя юрисдикциялӧн судъяслы. Законӧн индӧм ногӧн сійӧ видзӧдӧ судъяслӧн удж бӧрся.
102 статья
Коми Республикаса Высшӧй Арбитражнӧй Суд — Коми Республикаса медвыліса судебнӧй орган, коді видлалӧ экономическӧй венъяс да мукӧд делӧ, мый инмӧ арбитражнӧй судъяслы.
103 статья
Коми Республикаса Конституционнӧй Судӧ судьяясӧс бӧрйӧ Коми Республикаса Государственнӧй Сӧвет Коми Республикаса Юралысьлӧн вӧзйӧм серти. Коми Республикаысь Верховнӧй Судса Веськӧдлысь, Коми Республикаысь Высшӧй Арбитражнӧй Судса Веськӧдлысь индыссьӧны (бӧрйыссьӧны) федеральнӧй закон серти.
104 статья
Коми Республикаса Прокуратура пырӧ Российскӧй Федерацияса Прокуратуралӧн ӧтувъя системаӧ.
Коми Республикаса Прокурорӧс индӧ да чӧвтӧ должностьысь Российскӧй Федерацияса Генеральнӧй Прокурор Коми Республикаса Государственнӧй Сӧветкӧд сёрнитчӧмӧн.
Коми Республикаса Прокуратуралӧн полномочиеяс, сійӧс котыртан да уджалан пӧрадок урчитсьӧ федеральнӧй законӧн.
III ЮКӦН
8 ГЛАВА. КОМИ РЕСПУБЛИКАСА КОНСТИТУЦИЯӦ ВЕЖСЬӦМЪЯС ПЫРТӦМ
105 статья
Тайӧ Конституцияӧ вежсьӧмъяс да содтӧдъяс вӧзйӧны Государственнӧй Сӧветлы органъяс да йӧз, кодъяслӧн тайӧ Конституция серти эм татшӧм водзмӧстчан право.
106 статья
Коми Республикаса Конституцияӧ вежсьӧмъяс пыртӧм йылысь законсӧ примитӧ Государственнӧй Сӧвет став бӧрйӧм депутат лыдысь унджык, кык коймӧд юкӧн гӧлӧсӧн, да сійӧ вынсялӧ официальнӧя йӧзӧдан лунсянь, нинӧм мӧдтор кӧ абу шуӧма законас.
Коми Республикаысь Верховнӧй Сӧветса Веськӧдлысь
Ю. Спиридонов
Сыктывкар
1994 вося февраль 17 лун.
Комиӧн