МУ ДА НЯНЬ
Зина ветліс магазинӧ, сэтысь ньӧбис небыд нянь, сэсся вештіс кӧрыш дінас мича тасьті да кык пань. Мамыс фермаын, а гортас кутӧ овмӧссӧ бур ныв. Кӧні ичӧт вокыс ворсӧ, Мыйла гӧлӧсыс оз кыв? Зина сійӧс корсьӧ: — Вася, сёян лӧсьӧді ме... Лок!.. Пызан шӧрсьыс сёйны дасьсӧ пырӧ гортас ичӧт вок. Ньӧжйӧ пӧрччысьӧ да мыссьӧ, ворсан мудзнас, тӧдчӧ, пӧт. — Мыйла татшӧм дыша кыссян?.. — Чойыс шуӧ: — Кад он тӧд?.. Вася дузъялӧ на... Пачлань сыысь пышйӧ весиг кань. — Рудзӧг няньтӧ сёй тэ ачыд... Меным колӧ еджыд нянь!.. Батьыс зэв водз муніс вӧрӧ, писӧ ӧлӧдны оз лок. Куйлӧ пызан шӧрас кӧрыш, небыд няньсӧ оз и шӧрышт том кӧзяйканымлӧн вок. Вася вежӧртӧм на зон, няньлысь эз на тӧдмав дон! Панім нянь йылысь кӧ сёрни, орччӧн, зонмӧй, пуксьыв вай... Чужны эн на ёна сёрмы, ми эг мырддьӧй тэнсьыд пай. Тырмас тэныд шуд и сынӧд, вичмас еджыд нянь и удж, сӧмын ло тэ зіль да вына, тшӧтш и пиньтӧ... видзны куж! Мыйла, Вася, ӧні ланьтін, коді быдтӧ-удтӧ няньсӧ, коді кӧдзӧ, коді вундӧ, медым сійӧ лоис унджык, — еджыд, сьӧд и сдобнӧй кӧвдум куйліс пызан вылад тыр? А ми, Вася, уна тӧв джын сёйтӧг узьны водлім пыр... Миян Коми муным паськыд, уна сӧстӧм ю да шор, но, — тэ тӧд! — Сӧветскӧй властьӧдз тшыгӧн оліс коми морт. Сійӧ сёйис жуг да идзас, эз вӧв идзас, — кулис кач, челядь синъяс водзын видзис татшӧм пӧжасторсӧ пач. Сэсся кынӧмнысӧ йирис чорыд жугйыс лун и вой... Коми войтырӧс Сибирӧ, ещӧ джуджыдджык на йирӧ вӧтліс гӧльлун, тшыглун, дой... Татшӧм, бур зон, вӧвлі олӧм! Тадз жӧ эськӧ олім ми, эз кӧ шуштӧм кадсӧ орӧд революциялӧн би. Тайӧ лои кӧдзыд арын, кор нин усьӧ слӧт да лым, выль нэм ликтіс став му шарлы гӧрд «Авроралӧн» ён гым. Ленин!.. Сійӧ, Вася, кодлӧн пуис гӧль йӧз вӧсна вир, гора шуис: Му — народлы!.. Нянь — народлы!.. Шуд да Мир!.. Ставсӧ босьтны ковмис тышӧн, нуны озыръяскӧд кось. Враглысь пасьвартісны кытшсӧ гӧрд салдат да гӧрд матрос. Кын окопын да блиндажын синъяс сёйліс порок тшын, гӧрд салдатъясӧс эз гажӧд куим пельӧ юкӧм пажын — быд морт вылӧ шӧрӧм джын! Ленин накӧд ӧтвыв юкис уна сьӧкыдлун да дой, некод кӧ эз сёйлы кыкысь, сійӧ унджыкысь оз сёй. Со ӧд кутшӧм, дона пиӧй, вӧлі муса Ленин миян! Ӧтчыд дум вылас пӧ уси еджыд няньӧн юны чай... Кодкӧ, кывсьыліс сэк, гусьӧн сылы вайис содтӧд пай. Ленин лоис стрӧг да зумыш, бокӧ вештіс ичӧт пань... Сэсся некод нин эз думышт сылы вайны содтӧд нянь! Ставсӧ водзвыв сійӧ тӧдіс, кыдзи ловзяс миян му, паськыд ыбъясын кор мӧдас кышакывны воӧм сю; трактор шыысь садьмас асыв, петас ыбӧ гӧрд обоз; сійӧ аддзис шуда чассӧ: сиктын котыртчас колхоз, сійӧ гӧрас ковтӧм боръяс, медым некод эз ло тшыг... Лёк кулаклӧн сэки, торйӧн, пӧльтчис вом доръясас быг... Биӧн, пуртӧн да обрезӧн лэптіс сійӧ гуся кось, медым гӧль йӧзыдлӧн грездыс сылысь муяссӧ оз босьт. Но кыдз тувсов ытва нуӧ лыа вылысь кольӧм ёг, ӧтвыв гӧрӧм ыбыс-муыс чӧвтіс ас вывсьыс важ шог... Вождьӧн индӧм туйӧд мунны кутіс водзӧ миян сикт. Некор паметьысь оз вунлы сійӧ шуштӧм-сьӧкыд луныс, биӧн локтіс кор фашист... Сійӧ зілис ставсӧ сотны, пӧкӧритны шуда му, войтыр шойясӧн тшӧтш потшны аслас туй вылысь быд ю. Вӧльнӧй войтыр — абу рабъяс! Тышын киссис уна вир, но ми сідз сэк кучким враглы черань паса сылӧн задъяс, — чегис сылӧн сьылідзир. Енэжсяньыс, аддзан, кисьтӧ шонді ассьыс зарни гож. Миян олӧмнымлысь мичсӧ вермис аддзыны кӧ вождь! Быдӧн зільӧ кыпыд уджӧн тэчны ӧтилаӧ пай. Кӧйдысыд кӧ бура чужӧ, — воас озыр урожай! Быд удж бур, но кодлӧн вердӧ тэнӧ, Вася, лышкыд ки, ыджыд аттьӧ пызан бердад медводз сылы шуам ми. Бара воас гажа тулыс, гӧгӧр ставыс лоас веж! Бокад тэсӧ эн жӧ сулав, аслад муса бать-мам мулань, дона пиӧй, зіля кеж! Ичӧтысянь радейт сійӧс, мичмӧд, лелькуйт, муса зон! Тайӧ муслуннас и киныс сиктса войтырыдлӧн ён. Кляча-вӧв бӧрся пу гӧрйӧн ӧні пӧсь кисьтны оз ков... Выль машинатӧ мед бӧръяс аслад сьӧлӧм, аслад лов. Тувсов асылӧ тэ петан гӧрны-кӧдзны паськыд йӧр сэк, кор шонді кисӧ сетас зарниавны му и вӧр. Сьӧлӧм вылад долыд-долыд! Сьылӧ тракторлӧн мотор. Шуднад збыльысь тырлас лолыд, вӧчӧмтортӧ аддзан кор! Град выв пуктас, нянь и турун ваяс сиктлы озыр ар, медым йӧв и яй, и вурун аддзис тырмымӧн быд кар. Аслыд гӧран-кӧдзан уджыд содтас Слава да Почёт, мӧс лысьтыны кутан кужны, аслад пельклуннад он чот. Пӧрысьмасны батьяс-мамъяс, регыд воас шойччан кад! Налысь нэмӧвӧйся сямлун босьтны абу мӧй тэ рад? Кытысь ставсӧ бура тӧдны, мый миянлы индас рӧк? Шудтӧ, шуӧны тай, нӧдны кужӧ ӧтнас позтӧм кӧк... Радейт мутӧ, муса зонмӧй, медым сійӧ, дона ань, водзӧ дзордзаліс да ёнмис, сетіс вӧлӧга и нянь! Чужан мунымлы ми сиам медся дона, мича кыв, муса мамлы моз жӧ сьылам висьт гӧрддзалысь сьыланкыв.. Кӧні чужан мулӧн пом, кӧні сылӧн шӧрыс, кымын юлӧн йыв да вом, изъя кымын нӧрыс? Бара киссьӧ шоныд зэр, тулыс бара шонтӧ, миян мунымлысь веж эрд дас час вуджӧ шонді! Асыввылын сувтӧ лун, рытыввылын кусӧ, вот и видлы, — кытшовт мун ассьыд чужан мутӧ! Восьтлы, сідзкӧ, карта лист, пуксьыв вай сы дінӧ, медым шензьӧдыштас висьт Брестсянь Сахалинӧдз. Озырлуныс сылӧн эм, некор оз и бырлы, тэчны мичаджык на нэм тіянлы тшӧтш тырмас. Медся ыджыд да бур шуд видзам медся ёна, сійӧс муртавны он куж весиг деньга донӧн. Бур семьяӧ шог оз лок, ёрта-ёртлы радӧсь. Уна кывъя чой да вок олам мича ладӧн. Ставсӧ шӧри юкам ми ӧти пызан сайын, весиг сьӧлӧмъясысь би ӧтилаӧ ваям. Медся ыджыд озырлун — татшӧм оласногыс. Сувтӧ Му шар вылын лун, югдӧ миян ногӧн. Эм кӧ нянь-сов перъян ки, — тырмас, майбыр, уджыд... Биысь-ваысь видзны ті татшӧм мусӧ кужӧй!
Гижӧд
Му да нянь
Жанр: 

lkejrlkelkrgner klrjnelknfrkl ekjnrjkenfrej

1