УЧИТЕЛЬ

1
Ланьтӧма ыджыд посёлок, Быдӧнӧс личкӧма ун, Сӧмын учитель пыр олӧ, Шойччыны ӧтнас оз мун. Шоча мӧй ковмывлӧ сылы Вой шӧрӧдз пукавны тадз? Куйлӧ на тумбочка вылас Восьтлытӧм уна тетрадь. Неуна сёрмыштіс бара, — Школьникъяс гижисны висьт. Турӧбыс йиркӧдчӧ яра, Керкаӧ сӧмын оз письт. Уна во коли нин бӧрӧ, — Сумкаын кадтӧ он видз! — Первойысь уджавны вӧрӧ Локтіс кор Павел Ильич. Школаыс вӧлі сэк ичӧт Да и учительыс том. Дзирдалысь биясӧн мича Пармалӧн лои быд пом. Панйис и юрсисӧ кадыс, Эзысь нин кисьтыштіс содз... Челядьыс батьӧн нин радӧсь Шуны, но тадзсӧ оз позь. — Павел Ильич!.. — Сӧмын кылан Быдласянь: — Павел Ильич!.. Чужигас шуд вылӧ сылы Сетісны зэв гора вич. Мӧвпъяс... О, уна жӧ мӧвпъяс Йиджтіс учительлӧн юр! Турӧбыс ёнджыка лӧвтӧ, Толаӧн тыртӧ быд нюр. Гӧтырыс важӧн нин водіс, Мӧвпъяссӧ нинӧм оз торк. ...Ылі посёлокӧ подӧн Школьникъяс мунісны сёр... Куйлӧны восьса тетрадьяс, Сотӧ учительӧс дой... Павел Ильич сӧмын аддзӧ Пемыднас букыштчӧм вой. Турӧбыс ӧддзӧ и ӧддзӧ, Ывлаас сы вӧсна шум, Быттьӧкӧ ӧтвылысь коддзис Сынӧдысь торъявтӧм му. Татшӧм лёк войясӧ понсӧ Ывлаын некод оз видз. Мыйла нӧ ичӧтик зонсӧ Мӧдӧдіс Павел Ильич? Ичӧтик Васьӧсӧ?.. Сылӧн Куйлӧ со тӧдса тетрадь... «...Батьӧӧс дзебисны ылӧ... Батьӧыд быдӧнлы жаль...» Висьтыслысь этатшӧм строчка Кокниа некод оз гиж, Синвалӧн паськалӧм точка Некытчӧ сэтысь эз йидж. Букваяс сувтісны радӧн, Кыдзи салдатъяслӧн строй. Васялӧн бать мирнӧй кадӧ Уси, кыдз збыльысь герой Йӧз муын, сэн, Будапештын, Ӧзйыліс кӧні мятеж... Пызансӧ тэрыба вештіс, Сувтіс учитель: — Кеж Син водзысь, омлялысь турӧб, Сійӧ и менам ӧд пи... Вуджны нёль верст пасьта нюрсӧ Верстьӧ морт талун оз письт!
2
Шувгӧны пожӧмъяс нора, Турӧблысь содтӧны гор. Павел Ильич асьсӧ ёрис, Толаӧ воськовтіс кор. Колӧ жӧ тадзисӧ лоны — Ӧтчыд да воштыны сям... Зонмыс кӧ гортас эз волы, Сійӧс кӧ виччысьӧ мам?! Ӧдйӧджык восьлавны колӧ, Воштыны кадсӧ оз позь! Гашкӧ нӧ, весьшӧрӧ полӧм Сьӧлӧмсӧ нюкыртӧ водз? Керкасьыс петігас шарпӧн. Тэрыба кӧртыштіс юр. Некор на, кажитчӧ, ар пом Морт вылын тадзсӧ эз дур. Тырис учительлӧн лолыс, Вод да кӧть лымйӧдыс уй. Некод дзик ӧні оз волы Индыны тола пыр туй. Мусяньыс енэжӧдз быттьӧ Тыртіс планетасӧ лым... Ловъя морт сыкӧд оз лыддьысь, Сьӧлӧмыс сылӧн кӧ пым. Павел Ильичлӧн кӧть важӧн Кольӧма котралан кад, Челядьлӧн бырлывтӧм гажӧн Нэм помсӧ колльӧдны рад. Челядьлӧн... Мам чужтӧ найӧс, Лелькуйтӧ батьлӧн бур ки. Коркӧ учительлысь пайсӧ Кужам-ӧ донъявны ми? Быдӧнлы юкыштӧ сійӧ Вежӧрсӧ ассьыс да шуд, Медым и ваыс и биыс Кусыньтны мортӧс эз куж. Син ни пель водзысь оз тыдав... Кӧн мӧд посёлокыс, кӧн? Нюр весьтын ёнджыка лыбӧ Пельястӧ орӧдысь звӧн. Таті-ӧ восьлаліс Вася? Мӧдлаті эз жӧ ӧд кев!.. — Ва-а-а-ся!.. А кылас мӧй Вася, Гӧлӧстӧ мыйта кӧть зэвт! — В-а-а-ся!.. И чужлас и кулӧ Вӧр весьтын слабиник гор. Быттьӧкӧ зурасяс пулань Ранитчӧм пӧткалӧн борд. Синваыд мортӧс оз янӧд... Синва-ӧ? Пӧсьыслӧн войт!.. Сувтіс учительлы паныд Му весьтын вӧвлытӧм вой. Воськолыс ньӧжмис нин дзикӧдз, — Тэрмась жӧ, Павел Ильич! — Аддзан со, воӧма пикӧ Коз бердӧ йӧжгыльтчӧм пи... — Вася!.. Оз шыась нин... — Вася!.. Ме тайӧ... кылан, он?.. Ме! Тэнад посёлокӧдз тасянь Куим верст бура на эм! Медым кӧть комынысь унджык, — Пармаса ордымыд кузь! — Этша мӧй морт вывті вуджлӧ Сьӧкыдлун, тӧждысьӧм, мудз! Гегдісны зонмыслӧн кияс, Синъяссӧ топӧдіс ун... Морӧснад тэ шонты сійӧс, Ӧдйӧджык сывъяв да ну! Тэрыба кыпӧдіс Васьӧс Пиӧс моз Павел Ильич... Туй пӧлӧн кыпалысь расыс Аддзис морт сьӧлӧмлысь мич.
3
Ӧні кӧ волыны вӧрӧ Коркӧ ті корсьланныд кад, — Школасӧ кытшалысь йӧрысь Аддзанныд вежӧдысь сад. Выль интернат эз на важӧн Пожӧмъяс чукӧрӧ пыр, Челядьлӧн бырлывтӧм гажӧн Сійӧ и шуда и тыр. Тані и Васяным олӧ, Велӧдчӧ медбӧръя тӧв. ...Бара нин узьӧ посёлок, Бара нин ланьтӧма чӧв. Мудзисны мамъяс да батьяс, — Найӧс ог садьмӧдӧй ми. Кежалам сэтчӧ, кысь аддзам Кодзув моз югъялан би. Пӧрысь учитель! Важ уджйӧз Ӧнӧдз эг мынтыв и ме, Тэнад кӧть син водзад вуджис Томлунӧн збоялысь нэм. Здук кежлӧ кыпӧдлы юртӧ, Васялысь эновтлы удж. Сьӧлӧмын некутшӧм буртор Тэтӧгыс, тӧда, эз чуж. Тӧвзясны зэв уна вояс, Му лоӧ ӧтторъя сад. Коркӧ и миянӧс воас Бур кывйӧн казьтылан кад. Чуймӧдас нылӧс и пиӧс Вӧвлытӧм нэмыслӧн мич. Тӧдтӧм поэт тэныд сиас Сьыланкыв, Павел Ильич! Мед тэ эн Васялӧн бать моз Шуд вӧсна тыш вылас мун, Ыджыд да биапӧсь аттьӧ Тэн, медводз, шуны оз вун. Некор тэ эн вӧвлы кӧдзыд, Некодӧс бокӧ эн чӧвт, Быдӧнлы сьӧлӧмас кӧдзин Медся пӧсь кӧсйӧм да мӧвп; Радейтны мамысь на ёна Велӧдін ассьыным му. Кодлы нӧ тэысьсӧ дона Югыд Дунай сайса гу? Медым ми кыкнанным дзорӧсь, — Бур, кодыр вежӧрным том! Ни ӧти кывйӧн ог ёрӧй Туйнымлысь матыстчан пом. Кыпӧдчӧ вӧвлытӧм шонді Му весьтын, Павел Ильич! Васялы, Васялы пондас Козьнавны кувлытӧм мич!
Гижӧд
Учитель
Жанр: 
Гижан кад: 

lkejrlkelkrgner klrjnelknfrkl ekjnrjkenfrej

1