ТИМА ВЕНЬЛЫ ПИСЬМӦ (1923)


Олан-вылан, Вениамин Тимофеевич!


Тэнад гижӧдторйыд воӧма менам ветлігкості. Ме ветлі Казаньӧ да Москваӧ. Муні карысь сентябрь 4 лунӧ, вои октябрь 21 лунӧ. Казаньын вӧлі асыввывса национальностьяслысь неграмотность бырӧдӧм кузя краевӧй методическӧй конференция. Сэні ёнджыка сёрнитісны методъяс йылысь, кутшӧм кывйӧн велӧдны (шуисны — чужан кывйӧн), кутшӧм пособиеяс лӧсьӧдны. Букваръяс пӧ колӧ лӧсьӧдны быдса кывъяс метод серти, йитны политика вопросъяс йӧзыслӧн оласногкӧд. Тшӧктісны 1925 во кежлӧ выль букварь лӧсьӧдны. Тӧдмаси мукӧд йӧз пӧвстын уджалысьяскӧд, Михеевкӧд тшӧтш (не роч школаяслы пӧ тай учебникъяс гижавлӧма). Медбура уджыс вӧлӧм мунӧ марилӧн. Налӧн литератураыс уна нин эм. Велӧдӧны асланыс кыв вылын ичӧт школаын, шӧр школаын да и техникумъясын. Миянлы ёна на лоӧ велӧдчыны.

Казаньсянь муні Москваӧ. Сэні видлалі выставка. Ёна жӧ бур выставкаыс! Позьӧ сэн ёна велӧдчыны, тӧдмасьны став йӧзъяслӧн олӧмӧн, уджӧн, сӧмын колӧ тӧлысь овны. Ме ветлі кӧкъямыс лун да ставсӧ видзӧдлыны эг удит, кысь нин эськӧ тӧдмасьны (изучитны). Тима Сердитов выставка вылас висьтавлысьӧн вӧлі. Олӧны найӧ Надеевкӧд, Лыткинкӧд ӧтлаын. Оланіныс омӧль, гу (пӧдвал), пемыд (лун и вой электричество ӧзйӧ). Надеев пырис велӧдчыны Наркомпрослӧн организаторъясӧс велӧдан институтӧ. Зырцебюроас уджалӧмысь дугӧдчӧ. Колӧ сетны сэтчӧ мортӧс да некодӧс ыстыныыс. Абу-ӧ кодкӧ тэнад дум вылад?

Ме пӧв-мӧдысь тшӧктылі тэныд вӧчны аслад гижӧдъясысь сборник да тэ нинӧм сы йылысь он висьтав. Вӧчан он нӧ? Войдӧр колӧ эськӧ кӧть кывбуръяслӧн сборник. Сэсся вӧчам Ионалысь да Вась Педӧрлысь сборникъяс. Ионалӧн эмӧсь тэ ордын кывбуръяс (тетрадь), сійӧс ысты миянлы. Сэсся ысты сылысь, Вась Педӧрлысь да ассьыд ӧтка карточкаяс, колӧ клишеяс вӧчӧдны. Карточкаясыс эськӧ мед бурджыкӧсь.

Конференция вылӧ тэнӧ ёна виччысим. Тэ понда весиг нюжӧдчылім. Конференцияыслысь шуӧмъяссӧ печатайтам стеклограф вылын да мӧдӧдам тэныд. Шуим лэдзны быд тӧлысь «Парма ёль» да ӧні сьӧмным абу. Обоносянь уна воӧ, да сылӧн сьӧмыс абу, оз вермы вештысьныыс.

Маегов да Молодцов Кавказынӧсь, лечитчӧны. Ирина Игнатова олӧ миян ордын. Кабаланад да мый да, дерт, сылы отсавны понда.

Ыстам выль книгаяс.

Оз-ӧ позь тэныд тӧв кежлас уджавны волыны? Уджалысьыс, редактор, ёна колӧ. Чеусова век лӧсьӧдчӧ мунны.


Видза колян — Н. Шахов.


Мыйсюрӧ зэв уна кывбур ыстіс миянлы Павел Вась Коля *. Гижныыс сійӧ оз на куж, а окотаыс, тыдалӧ, эм. Тэ корлы сылысь гижӧдъяссӧ да велӧд сійӧс гижнысӧ, туйдӧд мортсӧ.


Н. Ш. І /ХІ – 23.


Ыстынысӧ дыр эг вермы: пошта вӧлі оз ветлы. Книгаяс ыстам. Тэнад письмӧыд, кодӧс гижӧмыд сентябрын, воис неважӧн. Удж бур (гижа мӧдысь). Коми кывлы восьтім паськыд туй учреждениеясӧ.


23/ХІ – 23. Н. Шахов.


Гижӧд
Тима Веньлы письмӧ (1923)
Жанр: 
Гижан кад: 
Пасйӧд: 

* Быдса кывъяс метод серти. Войдӧр велӧдӧмсӧ заводитлісны торъя букваяссянь. Сэсся вуджисны быдса кывъяссянь велӧдӧмӧ: петкӧдлісны серпас да сы серти тӧдмӧдісны букваясӧн. Ӧні велӧдӧны звукӧвӧй метод серти бара жӧ серпасъяс отсӧгӧн.

* Михеев Николай Афанасьевич (19031971). 19251935 воясӧ Сыктыв районса народнӧй образование отделын, а сэсся Коми областьса народнӧй образование отделын юралысь. 19351937 воясӧ — Коми пединститутса директор, сэсся 1939 воӧдз коми кыв да литература кузя научно-исследовательскӧй институтса директор. Бӧрынджык уджаліс РСФСР-са наркомпросын.

* Тима Сердитов — Тимофей Тихонович Сердитов (18951981). Уджаліс Луз районса школаясын да сӧветскӧй органъясын, а институт помалӧм бӧрын вӧр овмӧс кузя Ленинградса научно-исследовательскӧй институтын.

* Надеев Алексей Николаевич (18951991). Гражданскӧй война воясӧ — фронтъяс вылын. 19211922 воясӧ уджалӧ Коми обоноын, а сэсся Коми издательствоын. 19271930 воясӧ обоноса юралысь. Та бӧрын — Коми издательствоса редактор, сэсся 1966 воӧдз Коми пединститутса проректор.

* Лыткин Василий Ильич (18951981). Тӧдчана учёнӧй финно-угровед, коми сӧветскӧй литературалы подув пуктысьясысь ӧти.

* Зырцебюро — РСФСР-са наркомпросын 1932 воӧдз уджаліс сідз шусяна национальнӧй меньшинствояслӧн сӧвет. Сэні вӧлі центральнӧй зырянскӧй (коми) бюро, кодӧн юрнуӧдісны Т. Т. Сердитов, сэсся А. Я. Надеев да В. И. Лыткин.

* Вась Педӧр — Фёдор Васильевич Попов (18981922). Первой мирӧвӧй война воясӧ — фронт вылын. 1919 восянь уджалӧ Сыктывкарын, гырысь йӧзӧс велӧдан школаын да уоноын.

* Конференция вылӧ виччысим. Сёрниыс мунӧ литературнӧй работникъяслӧн первой областнӧй совещание йылысь, коді муніс 1923 вося августын да видлаліс коми алфавит да литературнӧй кыв йылысь вопросъяс.

* «Парма ёль» — медводдза коми журнал. Петіс сӧмын кык номер: 1922 да 1923 воясын.

* Молодцов Василий Александрович (18861941). Тӧдса учёнӧй-лингвист, коми алфавит лӧсьӧдысь. 1920 восянь пыр уджаліс школаясын, сэсся народнӧй образование институтын. Нуӧдіс научнӧй удж.

* Ирина Игнатова — Помӧсдінса олысь. Кутшӧм удж нуӧдіс, тӧдмавны эз удайтчы.

* Чеусова Анна Николаевна, Коми издательствоын уджалысь, редактор. Комиӧдіс уна роч книга.

* Павел Вась Коля — Помӧсдінса олысь. Сы йылысь нинӧм жӧ эз удайтчы тӧдмавны.

lkejrlkelkrgner klrjnelknfrkl ekjnrjkenfrej

1