МЫЙЛА ВУЖЪЯСЬӦНЫ ПУЯС
Кык судта пу керка, кӧні оліс Галя верӧсыскӧд, видзӧдіс ӧшиньяснас неылын зымвидзысь гараж вылӧ, код дорын зэръяс бӧрын пукалісны лӧзоват автол пластъяса ва гӧпъяс. Степаныс, Галялӧн верӧсыс, уджаліс шофёрӧн бензовоз вылын и лун помасьӧм бӧрас век вайӧдліс машинасӧ тайӧ гаражас.
«Пуяс кӧть эськӧ садитны, и то гажаджык лоӧ», — отпускалан нёльӧд ли витӧд лунас мӧвпыштіс Галя да корис орчча квартираын олысь Павел дядьӧс вӧчны ӧшинь уланыс пуяс садитан йӧр, мед кӧзаяс эз йирны. Степаныс эз лӧсяв гортын.
— Тэныд, Галина Ивановна, ӧткажитны он вермы, — шуис Павел дядь. — Тэ йӧзсӧ пыдди пуктан, кыдзи тэныд ӧткажитан?
Кӧсйысис сійӧ и вӧчис штакетникысь зэв лӧсьыд потшӧс.
— Сӧмын ӧд, Галина Ивановна, тані дзоридзьясыд ӧдвакӧ быдмасны: гараж со орччӧн, став лёкыс сэсянь петӧ, — эз эскы пӧрысь морт.
— Быдмасны, Павел Андреевич, быдмасны! Ме налы сьӧд му вая. Да и ог дзоридзьяс пукты, а пуяс садита.
Рытнас верӧсыслы шуис:
— Аддзылін ӧшинь улысь потшӧссӧ? Павел Иванович вӧчис. Ме кӧсъя пуяс садитны. Век нин неуна гажаджык лоӧ. Кадыд кӧ лоас, вай дас кымын мичаник кыдз пу кытыськӧ туй боксьыс. Сӧмын вужъяссӧ эн чегъяв да мусӧ эн гылӧд.
Степан видзӧдліс гӧтыр вылас, сылӧн гӧгрӧсіник чужӧмбан вылӧ да бара на тӧдчӧдіс аслыс, мый Галяыс лӧсялӧджык ыджыдджык ныв пыдди, сэтшӧм сійӧ ичӧтик да мусаник.
Сэк кості гӧтырыс сёрнитіс водзӧ:
— Садитам, во кык мысти найӧ ыджыдӧсь нин лоасны да оз нин сэтшӧма кут дӧсадитны гаражыслӧн дукыс.
— Эштіс тай! — шутёвтіс Степан. — Во кык мыстиыд, оз кӧ быдса керка, то ӧти патератӧ сетасны жӧ сэсся выль керкаысь. Татшӧм няйт ӧшинь улыд оз али мый нин сюр мӧдлаысь?
Галя нинӧм эз шу, и Степанлы ковмис бурӧдны сійӧс:
— Вая, вая. Вӧч, мый окотаыд. Эн дивит, ог эшты тэныд отсыштны да.
Вайис и эм. Тэрмасис да, вужйыс некымын пулӧн вӧлі чегӧма: ӧдвакӧ ловзясны. Галя садитіс ставнысӧ, бурпӧт киськаліс ваӧн да кутіс любуйтчыны. Сэки и матыстчис Степанлӧн Иван другыс да быттьӧ кымӧсас чер тышкӧн Галялы вачкис:
— Пӧльзатӧм удж тайӧ, Галя. Оз быдмыны тані пуясыд, гӧгӧр солярӧн да бензинӧн йиджӧма.
Шуис и муніс, а Галялы деливӧ лоис, муртса оз бӧрд. Суседкаыс, коді кывліс восьса ӧшинь пырыс Иванлысь сёрнисӧ, ышӧдіс Галяӧс:
— Иван ногӧн, оз быдмы, а тэ ногӧн, Галя, быдмас. Тэ быдӧнлы бур вӧчан да Енмыс отсалас.
— А мыйла сійӧ лёкасӧ сёрнитӧ? — челядь моз кыскыштіс нырнас Галя.
Арся рӧмыд асылыскӧд бара воис выль лун. Степан муніс удж вылӧ. Галя эз на удит пуктыны, мед шоналіс песласян ва, локтісны Коюшевъяслӧн челядьыс: рахитӧн висьысь куим арӧса Валя да вит арӧса Толя. Валялӧн мамыс, Таисия Петровна, зэв ёна шогсис висьысь ныв вӧснаыс да кыдз вермис бурдӧдіс сійӧс. Галя унаысь жӧ нин нуліс Валяӧс больничаӧ, кӧні висьысь нывкалы сетлісны
Кыдзкӧ ӧти асылӧ Галялӧн кыдзьяс дорӧ сувтіс бухгалтер Кирушев да дыр дзоргис на вылӧ. Галя тӧдіс, мый Кирушев прӧста оз сувт, да джынвыйӧ мыччысис ӧшиньӧдыс.
— Олӧны, — шуис сійӧ друг. — Чурки-буди, олӧны! Ловзьӧмаӧсь тэнад кыдз пуясыд, Галя!
Кор бухгалтер муніс, Галя лэччис ӧшинь улӧ да видзӧдліс аслас быдтасъяс вылӧ. Войбыд зэрӧма, ывлаыс ыркнитӧма, и кыдзьясыс ловзьӧмаӧсь. Коръясыс налӧн эз нин вӧвны вижӧсь, а югъялісны, быттьӧ юӧмаӧсь ловзян ва. Небыдик тӧвру окотапырысь ворсӧдчис накӧд.
Петіс гаражысь Иван, киясыс маслӧӧсь нин, весиг чужӧмыс сьӧдасьӧма.
— А тэ шуда морт, Галина Ивановна. Тэ весиг он тӧд, кутшӧм шуда тайӧ вӧльнӧй свет вылас, — нюмъяліс сійӧ.
— Мыйӧн нӧ ме шуда? — шензьыны кутіс Галина, а ачыс мӧвпыштіс, мый Иваныс босьтчис серавны сы вылын.
— Пуяс садитін, кодъясӧс эськӧ некод тайӧ керкасьыс эз садит. Век бур йӧзыслы вӧчан. Бур эскан... Но ме котӧрті, Стёпаыд виччысьӧ нин.
Шензьыны и колис Галина. Мун да и тӧд морттӧ: ӧтчыд татшӧм, мӧдысь сэтшӧм.
— Тӧдан, Стёпа, — шуис Галя верӧсыслы, кор найӧ ужнайтісны. — Ме талун мӧвпышті: кӧть и сетасны выль квартиратӧ, ме кута волывлыны татчӧ. Мый дыра со олім, и мыйта бурыс тані вӧлі. Кыдз пуяссӧ видзӧдлігмоз.
Пуктіс кияссӧ верӧсыслы пельпом вылас. Степан босьтіс найӧс аслас паськыд киясӧ, видзӧдліс гӧтырыслы синъясас. Сылы некод эз ков Галяысь кындзи, сійӧ радейтіс тайӧ ичӧт тушаа нывбабасӧ.
— Бур, — сӧгласитчис Степан. — Волам видзӧдлыны тэнсьыд кыдз пуястӧ. Ог кӧсйы пӧръявны: кодйи найӧс лёка, тэрмаси... А тэ найӧс ловзьӧдін. Мам моз...
Галя эз шыась. Челядьныс налӧн эз вӧвны, и ни Степан, ни ачыс Галя эз дойдавны та вӧсна ӧта-мӧдныслысь сьӧлӧмнысӧ не сідз шуӧм кывъясӧн.
Асывнас бара пырис Таисия Петровна Валя нылыскӧд.
— Галя, донаӧй, — шыасис сійӧ, — видзӧдыштлы Валюш бӧрся. Ме сӧмын няньла котӧртла.
Сійӧ матыстіс нывсӧ, и Валя чукля кокъяс вылас лоис Галякӧд орччӧн.
— А ме лекарствотӧ ог ю, — шуис нывка, кор мамыс петіс жырйысь.
— И эн ю, — нюмдіс Галя, — и оз ков. Ми тэкӧд бурджык лимонад юыштам да маа нянь сёйыштам!
Степан, коді шойччан лунӧ ноксис радиоприёмник дорын, бергӧдчыліс да нюмдыштіс, бандзибъясас артмисны лӧсьыдіник гуранъяс.
