ДЫШ
Оліс-выліс кань. Первойсӧ сылӧн нимыс вӧлі Уска, а сэсся лоис Дыш, сы вӧсна мый дзик нинӧм эз вӧч, а лун и вой сӧмын сёйис да узис.
— Пӧгибӧ вои шыръясӧн да крысаясӧн, а ньӧти он кутась. Став джоджӧс розьӧдлісны, — янӧдіс каньӧс кӧзяйкаыс. — Часлы, ме тэнӧ гидӧ йӧртла, мед крысаясыс бӧжӧдыд кыскасны.
Кывліс тайӧс Дыш да кӧсйис пышйыны, но сёйис да пыр и унмовсис. Сэки и сюйис сійӧс кӧзяйкаыс мешӧкӧ, мед эз парсась, да лэдзис гидӧ.
Дыш, синъясыс пемыдас велалісны да, аддзис кык порсьӧс. Налы сійӧ вӧлі веськодь: ныръялісны джоджсьыс пилипызь, шняпкисны ворйысь помӧй да пӧтӧса руксісны. Дыш лӧсьӧдчыліс водны пилипызь вылас ӧти кос пельӧсӧ, но кыліс чилӧстӧм шы. Сэсся аддзис, кыдзи вор бокӧд джоджӧ писькӧдӧм розьысь петіс суседкаыслӧн ичӧтик понпи кодь Крыса.
— Но, красуйтчыссис, нӧктӧ чунявсис, — жергӧдіс пиньяссӧ да шуис Крысаыс Дышлы. — Помӧй пиас дышӧдіс нин лукйысьны да, час, ми тэнсьыд, дышлысь, нэм помтӧ юалам. Лӧсьӧдчы.
Крысаыс гоз-мӧдысь чипӧстіс, и вор дорӧ ӧти здукӧн быд пельӧсысь лыйыштісны ас кодьыс жӧ ёсь ныра да кузь бӧжаяс.
— Правильнӧ ме шуа, мый миянлы дышӧдіс роксӧ сёйны, корсюрӧ и яй колӧ видлыны? — юаліс медыджыд Крыса мукӧдыслысь.
— Правильнӧ! — горӧдісны крысаяс. Дышлӧн весиг пельясыс чунавлісны.
— Сідзкӧ, водзӧ! Этійӧс вильӧдам! — индіс сійӧ Дыш вылӧ да морӧссӧ паськӧдӧмӧн петіс медводзӧ.
Дышлы коліс эськӧ шамыртны чабыръяссӧ, скӧрмӧдчыны да ӧти здукӧн лясйӧдлыны мисьтӧм чужӧмъясӧс гид стенъясас, но сійӧ вӧлі полысьӧн. Повзьӧмысла и звиркнитіс веськыда стенмас да усигмозыс нин удитіс кутчысьны пӧтӧлӧксянь лэдзӧм лампочка бердӧ, кодӧс кӧзяйка ӧзтыліс порсьяссӧ вердігӧн. Сэні и ковмис ӧшавны Дышлы войбыд. Бур, мый проводыс ён да лампочкаыс ыджыд вӧлі, эськӧ лы ни кучик эз коль.
Асъядорыс, гид ӧшиньӧд лӧзъюгыд пыригӧн, крысаяс эновтісны жӧ сэсся Дышӧс, кытчӧкӧ саймовтчисны. Быдногыс эськӧ видлісны судзӧдны каньӧс, но эз удайтчы. Но и саялӧм бӧраныс Дыш джоджӧ чеччыштны эз лысьт. Кӧзяйкаыс кор ӧзтіс лампочкасӧ да кынӧм увсӧ сотны кутіс, вӧлисти веськӧдіс гыжъяссӧ. Кывлісны эськӧ шняпкысьӧмсӧ крысаяс, мыччӧдлісны юръяснысӧ, но нывбаба порсьяслы помӧй кисьтны пырис. Дышлы эз бара ков ньӧр, пуля моз ӧдзӧссӧ восьтігмоз на костӧдыс шутёвтіс.
Кывсьӧ, абу сӧмын гортсьыс, но и матігӧгӧрса керкаясысь нин розь вӧчалысьясӧс джагӧдлӧма. Сэтшӧма лӧгыс на вылӧ петӧ.
