ТШӦТШ НИМКОДЬ И МЕНЫМ
Талун нӧшта ӧтчыд яръюгыда петкӧдчас ленинско-сталинскӧй национальнӧй политикалӧн торжествоыс. Талун воссьӧ Коми национальнӧй театр.
Нимкодьлунӧн тыр сьӧлӧмсянь пӧся чолӧмала коми артистъясӧс да найӧс велӧдысьясӧс, торйӧн республикаса заслуженнӧй артистка Надежда Ивановна Комаровскаяӧс! Став мывкыдсянь сиа налы бур успехъяс ыджыд да сложнӧй искусство удж вылын!
Тайӧ тӧдчана событиеыс меным сетӧ торъя кыпыд нимкодьлун. Коми культура быдмӧм да дзордзалӧм понда ме вермася буретш 18 во, 1918 вося августын Сыктывкарӧ воӧмсянь. И чайта, мелӧн моз коми театр вӧсна первойя 10–12 воясас некодлӧн сьӧлӧмыс эз висьлы, эз тӧждысьлы. Коми театр вӧвлі менам ыджыд сьӧлӧм дойӧн. Сійӧн и торъя нимкодь талун меным: 18 вося тӧждысьӧмӧй пӧртсис збыльӧ!
И кор пыдісяньджык мӧвпыштан коми театр йылысь, мый тайӧ абу 1918–19 воясся любительскӧй кружок, абу 1919–23 воясся «Сыкомтевчук», абу 1930 воӧ чужлӧм «КИПТ», а тайӧ настӧящӧй, профессиональнӧй, ыджыд, культурнӧй Коми национальнӧй театр, — сэки вӧлисти тыр вежӧрӧн гӧгӧрвоан сылысь ыджыд тӧдчанлунсӧ.
Коркӧ, кольӧм ХІХ-ӧд нэмын, важ роч дворянскӧй поэт А. Фет больснитліс: чукчаяслӧн пӧ Анакреон (важ греческӧй поэт) оз ло, коми йӧз дінӧ пӧ Тютчев (важ роч поэт) оз во... Коньӧр Фет! Сійӧ эз куж, дерт, мӧвпыштлыны аслас дворянскӧй сісь вежӧрнас, мый вермас водзӧ лоны сарско-дворянско-помещичӧй Россияын. А сійӧ «вермана лоӧмыс» лои 1917 вося октябрын. Ӧні ми аддзам, Коми муӧ воисны непӧштӧ Тютчевъяс, но и гырысь роч классикъяс (Пушкин, Гоголь, М. Горький да мукӧд), но и важысянь нималан мирӧвӧй классикъяс (Мольер, Шиллер, Шекспир, Гольдони да мук.). Со кыдзи вежсис олӧмыд! И коми уджалысь йӧзӧс тӧдмӧдас тайӧ классикъясыскӧд талун воссян коми театр. А тӧдмӧдысьясыс — коми уджалысь йӧз пӧвстысь петӧм челядь: Мысовъяс, Юранёваяс, Зинъяс, Ермолинъяс да мукӧд, кодъяс перйисны аслыныс артист званньӧ.
Мед жӧ быдмас коми театр да сувтас Сӧвет Союзса гырысь театръяс радӧ!
Мед олас ленинско-сталинскӧй национальнӧй политика!
Мед олас уна пӧлӧс ас сёрниа йӧз кыптӧм вӧсна тӧждысьысь, культурнӧй гажа да шуда олӧмӧ вайӧдысь, став уджалысь йӧзӧн радейтана вождь — Сталин ёрт!
Сыктывкар, август, 1936 во.
