ЛЭДЗӦЙ КОМИ ЖУРНАЛ!


«У нас лет через сорок накопится большая литература». Г. С. Лыткин (Из письма А. А. Чеусову в 1901 году).

Тӧндзи, август тӧлысьын, Додзса вӧлі гижӧма нин: колӧ пӧ коми газетъясыдлысь лэдзан ногсӧ вежны, колӧ пӧ лэдзны журнал. Миян ногӧн кӧ, коми журналыд зэв ёна колӧ. Колӧ коми крестьяна журнал, мед сійӧ журналсьыс коми крестьяниныд вермас лыддьыны быдтор йылысь, мый сылы колӧ, шуам кӧть: видз-му уджалӧм йылысь, висьӧмъяс бурдӧдӧм йылысь, йӧз кост олӧм-вылӧм йылысь, сідз водзӧ. Коми газетад ӧд та йылысь гижӧны эськӧ да... сӧмын ӧд мый нӧ газетыд, дыр-ӧ олас крестьянин киад — чуш-чаш пыр и косясьлас. Мед эськӧ крестьяниныдлӧн пыр вӧлі ки улас колан гижӧдыд.

Паныд журналлы мунны, дерт, некод оз кут: быдсӧн, гырысь и посни, шуасны «колӧ, колӧ, дзик колӧ!..» Гашкӧ и шуасны нӧшта: «Сы вылӧ эм коми Издательство, мед сійӧ лэдзас!» Коми Издательствоыд эськӧ гашкӧ и лэдзис, да сылӧн ӧд деньгаыс абу. Сідз нин сійӧ ас нянь вылас олӧ, коми нигаяс лэдзны пу грӧш дон весиг некод оз отсав (сійӧн и петӧны нисьӧ оз коми нигаясыс!)

Кыдз нӧ сідзкӧ журналсӧ лэдзныс? Со кыдзи. Обисполком отсыштӧ сьӧмӧн газетъясӧс. Вот сійӧ газетъяссӧ джынвыйӧ чинтыны (лэдзны вежонын 3-ысь), мӧд джын пыддиыс лэдзны журнал, шуам, тӧлысьын ӧтик номер. Роч газетсӧ колӧ дзикӧдз бырӧдны — сійӧс ӧд служакъяс медъёнасӧ лыддьӧны. Ме паракод вылын муні да, коми мужикъяс (заводӧ мунысьяс) вӧлі шуасьӧны нин: «Служакъясыд рочмӧмаӧсь да сӧмын ас йывсьыс и думайтӧны. Выпишитӧмаӧсь карӧ Мӧскуаысь артистъясӧс да, спектакасьӧны да олӧны».

Миянлы зэв вӧлі яндзим сэтшӧмторъяс кывзыны. Но... мый керан. Коми театрын ворсысь труппа йылысь некод весиг жель оз бергӧд! Ог тӧд, коді мыжа тані: рочмӧм йӧз али комиӧдӧм вылӧ чизрасьысь йӧз? Ог тӧд, кыдзи водзӧ лоӧ и.

Ме тані коми-пермяк гижысьяскӧд (поэтъяскӧд) сёрнитлі да, зэв нимкодьпырысь виччысьӧны сэтшӧм журналсӧ: кутам пӧ тшӧтш гижны сэтчӧ. Мӧскуаса коми гижысьяс югыд шондіӧс моз виччысьӧны сійӧ журналсӧ.

Миян ногӧн кӧ, нӧшта ӧтик зэв ыджыд удж вӧчас сійӧ журналыс: миян коми литература кывйыд ӧд ӧні кузнечаысь петӧм чер кодь на. Мед сійӧ кералас — колӧ шыльӧдны-кеслыны... Вот тайӧ журнал пырыс лэчмас миян коми кывйыд, ён лоӧ, мича лоӧ. Ёнмас тшӧтш и коми литература! Сійӧ журнал гӧгӧрыс котыртчас став коми гижысьыс!

Журналӧн интересуйтчӧны и прӧстӧй йӧз. Миян коркӧ петліс «Парма ёль» журналлӧн кык номер, сы йылысь со ӧти коми крестьянин (Пармазон) гижӧма быдса стихотворенньӧ, ме сэсь гижа графа-мӧд:


«„Парма ёль“-ным лои кос,

Сійӧ быдсӧн тӧдӧ»...


Ме татчӧ шуа, кысь нин эськӧ быдӧнлы тӧдны да, «Парма ёль» йывсьыс унаӧн эз и кывлыны весиг, дажӧ ответственнӧй роботникъяс пытшкын. Пармазон виччысьӧ на водзӧ вылӧ тайӧ журналсӧ.


«Вай жӧ важ моз — зиля-зёль,

Медым йӧзыс садьмӧ,

Заводит жургыны ёль —

Йӧзлы туйсӧ путьмӧд!»


Лэдзӧй жӧ коми журнал! Коми Обисполкомсянь виччысям коми журналлы отсӧг. Коми Обисполком кӧ, мукӧд йӧз Исполкомъяс моз жӧ, кутас отсавны коми литературалы петны — сэки миян кӧть во мысти лоӧ ён литература. А ӧні вай лэдзамӧй коми журнал — мед коми кыв мустӧмтысьяслысь (а сэтшӧмыс рӧзваль тыр на!) синсӧ ёрас!


Гижысь: 
Гижӧд
Лэдзӧй коми журнал!
Йӧзӧдан во: 
Гижанін: 
Пасйӧд: 

lkejrlkelkrgner klrjnelknfrkl ekjnrjkenfrej

1