КОДАНЬ ДЯДЬӦ УСТАВ КОРСЬӦ

(Ӧнія мойдкыв)


Важӧн олісны-вылісны Сыктывдін карын мещана. Коркӧ-некоркӧ найӧ пондісны лыддьысьны Кӧдзвыв вӧлӧсьтувса крестьянаӧн. Неважӧн на костын кутіс мунны видз-му лӧсьӧдӧм, — рочӧн кӧ, проводитчыны землеустройство. Быд олысьяс пӧвстын ӧд овлӧны водзмӧстчысьджыкъяс. Сюрисны водзмӧстчысьджык крестьяна 15-ӧд десятаысь.

Тӧвбыдӧн найӧ «сельскокӧзяйственнӧй кружокын» бура тӧдмасисны видз-муӧн вӧдитчыны, гӧгӧрвоисны: ӧтувтчӧмӧн пӧ да машинаясӧн уджавны бурджык да кокньыдджык лоас. Коркӧ-некоркӧ сэсся найӧ чукӧртчисны дай шуисны восьтыны машиннӧй тӧварышество.

Шуисны — вӧчисны... Медвойдӧр мытшасисны — кыдзи восьтыныс? Кодкӧ шуис:

— Устав колӧ!

— Вернӧ, устав колӧ, сытӧг огӧ сяммӧй! Кытысь нӧ уставыс сюрас?

— Карысь колӧ корсьлыны!

— Коді нӧ корсяс?

— Мед Кодань дядьӧ корсяс, сійӧ ӧд быдлаӧджык сибалас.

— Кодань дядьӧ, Кодань дядьӧ! Сійӧ аддзас!

Бӧрйисны Кодань дядьӧӧс Сыктывдін карысь устав корсьны.

Локтіс Кодань дядьӧ гортас, шуӧ бабаыслы:

— Вай, баба, сукар косьтышт меным.

— Кытчӧ нин нӧ мӧдӧдчан тэ?

— Туйӧ аски колӧ петны меным.

— Кытчӧкӧ нӧ ылӧ?

— Дерт, ылӧ — устав корсьны.

— Кӧні нӧ сійӧ уставыс, Ӧндрей?

— Карын колӧ лоны... Но, эн больгы сэні... Лӧсьӧд сукарсӧ, ачым ноп вурышта, дай тюни на колӧ туявны и.

— Карыд ӧд абу Сибырын, сукаръяс оз на ков...

— Тэ мыйкӧ тӧдан, вӧч мый шуӧны тэныд!

Аскинас Кодань дядьӧ мӧдӧдчис карлань, бокас сукар мешӧк, киас бедь.

«Кытчӧ нӧ первой шыасьлыны?» — думайтӧ ачыс.

Воис карӧ. Сувтіс шӧрас, ӧтарӧ-мӧдарӧ видзӧдліс, устав некӧн оз бергав.

— Час, абу-ӧ сійӧ сэні? — лайкнитіс юрнас, веськӧдчис Степан вичколань, пырис ыджыд каменнӧй керкаӧ.

— Абу-ӧ тіянын устав? — юалӧ ӧтик служаклысь.

— Кутшӧм устав? — шензьӧ сійӧ.

— Устав, машиннӧй тӧварышество кыдзи лӧсьӧдны.

— Сельхозотдел ОЗУ, гашкӧ, тӧдӧ, сэтчӧ шыасьлы тэ.

Коркӧ Кодань дядьлы сюрис и сельхозотдел ОЗУ.

— Вайӧй меным устав! — корӧ Кодань дядь порог дорсянь.

— Кутшӧм устав?

— Машиннӧй тӧварышество кӧсъям лӧсьӧдны да...

— Абу миян сэтшӧм уставыд.

— Тані сельхозотдел ОЗУ?

— Тані сельхозотдел ОЗУ, тані.

— Мыйла нӧ абу сідзкӧ?

— Абу, дай абу. Тэ юав госсельскладысь.

Петіс Кодань дядь сэтысь. Пуксис пос помас, перйис нопсьыс сукар дай кутіс йирны. Этша нуръясьыштӧм бӧрын чеччис. Балябӧжсӧ гыжйыштіс, мӧдӧдчис, ачыс мӧвпалӧ:

«Сюрас али оз бара уставыс-а? Ветла госсельскладас...»

Воис, юалӧ:

— Тіян устав эм?

— Кутшӧм устав?

— Машиннӧй тӧварышество йылысь.

— Миян абу.

— Сельхозотдел ОЗУ-ын тай нӧ висьталісны: эм пӧ, тіянӧ тшӧктісны шыасьлыны...

— Найӧ нӧ мыйӧн тӧдӧны: эм абу миян устав?..

— Коркӧ нӧ лоӧ оз эськӧ?

— Регыдӧн оз ло, ва воссяс да, гашкӧ, паракодӧн ваясны-а...

— Позьӧ неуна тіянын шойччыштны?

— Позьӧ регыдиктӧ...

Пуксис Кодань дядь порог дорӧ, бара перйис нопсьыс сукар да кутіс кажгыны пиньнас. Друг сэки тӧд вылас уси Кодань дядьлы: «Час жӧ юала, донаӧсь-ӧ машинаясыс?»

— Тіян нӧ кутшӧм машинаясыс эмӧсь, донаӧсь-ӧ?

Сетісны «список». Кодань дядь эз вермы прамӧя сэтысь нинӧм тӧдны — ставыс вушйӧма, ӧдва тӧдчӧ, ёна грамотнӧйлы не лыддьыны...

— Кутшӧм срокӧн нӧ позьӧ татысь ньӧбны?

— Быдсяма срокыс эм, медкузь срокыс кык во сетсьӧ.

— Кык толькӧ? Миянлы тай нӧ висьтавлісны: вит воӧдз пӧ сетсьӧ срокыс.

— Больгыны ӧд быдтор позьӧ...

Лунтыр Кодань дядь ветлӧдліс кар кузя ӧтарӧ-мӧдарӧ, устав корсьысис. Устав эз сюр. Пырис узьны «Крестьяна керкаӧ». Ужнайтіс кӧтӧдӧм сукарӧн дай водіс.

Мӧд луннас бара петіс устав корсьны карысь. Воліс нига вузалан магазинъясӧ — некӧн абу устав. Пыраліс Кодань дядь Комисельбанкӧ — бара абу. Шыасьліс обсоюзӧ — абу жӧ; сэні шуисны тадзи:

— Кӧнкӧ эськӧ быттьӧ колӧ на ӧтик уставлы лоны да, он аддзы ӧні некыдз, кӧть понйӧн корсь: миян библиотекаын сэтшӧм кутерма мунӧ — пом ни дор некутшӧм нигалӧн оз сюр, кысь нин устав верман бӧрйыны.

Пемдігӧн нин Кодань дядь гортас воис. Мудз, тшыг (став сукарыс бырӧма), тюни пыдӧсъясыс розяӧсь.

— Аддзин уставтӧ, Ӧндрей? — юалӧ бабаыс. — Ме чайтлі, мися буракӧ тэ Яткаӧ нин мунін-а, кык сутки пӧшти эн волы да...

— Гашкӧ, и Мӧскуаӧ на лоӧ ветлыны да.

— Мыйла, эз ӧмӧй сюр?

— Ланьт, устав нӧ сюрас Сыктывдін карысь? Коді нӧ тэныд сійӧс дасьтіс? Вай тэ сукартӧ ещӧ косьтышт...

— Бара мӧдан али мый?

— Колӧ да, быть корсь!

Кодань дядьлӧн бабаыс кутіс сукар вылӧ нянь шырны, ачыс тюни дӧмлыны пуксис. Аски бара кӧсйӧ петны устав корсьны, надейтчӧ:

— Карысь ӧд устав сюрас жӧ?


Гижӧд
Кодань дядьӧ устав корсьӧ
Жанр: 

lkejrlkelkrgner klrjnelknfrkl ekjnrjkenfrej

1