РАЙЫН

Куим торъя теш


Йӧз:


МАРПА — дӧва, ар 32.

СТЕПАН — 11 ар } сылӧн челядь

АННА — 9 ар

УЛИТА — салтыр лыддьысь, ар 45.

ӦГРӦ — 1-й суседка, ар 35.

ПОП.

ДЯК.

ПРӦСКУРНЯ.

5–6 РӦДВУЖ МАРПАЛӦН.

МАТВЕЙ — морт лов, ар 35.

1-ӧй АНДЕЛ.

ПЕТЫР АПОСТОЛ.

АНДЕЛЪЯС, 5–6.

МИКАЙЛӦ АРКАНГЕЛ.

ГАБРИЛ АРКАНГЕЛ.

САВАОП — пӧрысь ен-бать.

ИЛЛЯ ПРОРОК.

ЕЛЕСЬ ПРОРОК.

ӦСИП — Сус Кристослӧн мувывса батьыс.


МЕДВОДДЗА ВӦЧӦМ


Вӧчсьӧ Марпа ордын. Прӧстӧй крестьянскӧй керка: веськыда кык ӧшинь, лабич; шуйгавылас ӧдзӧс, пельӧсас пач; веськыдвылас пызан, пельӧсас ен джадж, ломтысьӧ лампада.


1-ой петкӧдчӧм


УЛИТА (ӧтнас ен водзын салтыр лыддьӧ). Алилуйя, алилуйя, алилуйя, слава тебе, боже. Алилуйя, алилуйя, алилуйя, слава тебе, боже. Господи помилуй, господи помилуй, господи помилуй.

Слава отцу и сыну и святому духу. Глубиною мудрости, человеколюбче, вся строяй...

И ныне и присно и во веки веков аминь. Со святыми упокой, кристе, душу раба твоего, новопреставленного Матвея, идеже несть болезнь ни печаль, ни воздыкание, но жизнь безконечная.

Господи помилуй (12-ысь). Придите поклонимся цареви нашему богу. Придите поклонимся кристу цареви нашему богу.

Придите поклонимся и припадем самому кристу цареви и богу нашему.

Помилуй мя, боже, по велицей милости твоей и по множеству щедрот твоик очисти беззаконние мое. (Пырӧ 1-й суседка.)


2-ӧд петкӧдчӧм


1-й СУСЕДКА (юрбитӧ). Эз на воны, Улита?

УЛИТА (дугдылӧ лыддьысьны). Эз на. (Бара лыддьысьӧ.)

1-й СУСЕДКА (пуксьӧ лабичӧ). Бура важӧн нин эськӧ, кылӧ, звӧнитісны вичкосьыс петкӧдігас да... Ме эг и вермы Матвейӧс колльӧдны! (Кост.) Кутшӧм шуштӧм быттьӧ ӧні керкаыс лоӧма! (Пернапасасьӧ.) Сарство небеснӧй Матвейлы!.. Кувсис тай со олігкостіыс... Смертьыд, тыдалӧ, оз бӧрйысь. Видзӧдтӧ, верстьӧ мортӧс нетшыштіс. Матвейлы эськӧ ӧмӧй кувны на колі?

УЛИТА (дугдӧ лыддьысьны). Ставнымлы, люба, кувны лоӧ, ставнымлы. Ставным коркӧ мӧдар югыдӧ мунам. Господи помилуй.

1-й СУСЕДКА. Дерт сідз, Улита. Ставнымлы лоӧ сувтны господь водзӧ. (Ышловзьӧ.) Ёна жӧ Матвей поконик гажӧдліс миянӧс! Мыйкӧ жӧ вӧлі ворслывлас аслас сигудӧкнас да сьывлывлас!

УЛИТА. Ставнымлы, люба, кевмысьны колӧ, мед лолыс сылӧн сибалас сарство небеснӧйӧ. Миян ыджыд молитваясным кӧ инас — сэні Матвейыдлы долыд лоӧ. Сигудӧксӧ ассьыс ордас босьтіс.

1-й СУСЕДКА. Сьӧрсьыс?.. (Пернапасасьӧ.) Мед жӧ нӧ сідзкӧ ыджыд милӧстя праведникъясыс отсаласны сылы сэні... Мед аслас анделыскӧд сэні таладорын моз жӧ гажӧдчас.

УЛИТА. Кевмыны колӧ, люба, кевмыны. Ставным ми таладорад грекӧн тырӧмаӧсь! Боже, очисти мя грешнича!.. (Пернапасасьӧ.)

1-й СУСЕДКА. Дерт бара-й сідзи, Улита. Миянысь грека йӧзыд сэсся оз нин тӧр. (Ышловзьӧ.) Миянлы и мӧдар югыдад лоӧ нэм чӧж сир биын сотчынытӧ... Кутшӧм нӧ, Улита, сэні олӧмыс лоӧ миян кодь грекаясыслы?

УЛИТА. Тані кӧ лёка олін, сэні сэтшӧм жӧ олӧмыд лоӧ. Грека йӧзыдлӧн ловъясыс пыр сэні биын сотчӧны, ад гееннаӧн шусьӧ. Сэні биыс некор оз куслы. Сотчасны грекаясыд да, кор ыж шег ыджда кольӧны, выльысь важ кодь лоӧны. Сідзи и сотчӧны помтӧг. Кодлӧн кутшӧм грек, сэтшӧм сэні и сотчӧмыс: ябедникъяс сотчӧны кывйӧд ӧшӧдӧмӧн, морт виысьяс — сир биа пӧртйын пусьӧны; йӧктысьяс — кокӧд ӧшӧдӧмӧн; ёрччысьяс — увлань юрӧн.

1-й СУСЕДКА (пернапасасьӧ). Господьӧ, кутшӧм страсьт! Сідзкӧ та-ай ми ставным сэтчӧ веськалам.

УЛИТА. Кевмысьны пыр колӧ таладорад, мед господь мӧдарын сетас сарство небеснӧй.

1-й СУСЕДКА. Дерт, эськӧ сідзи да. Ми ӧд и юрбитныыс прамӧя огӧ эштылӧ. Пыр ноксям таладор олӧм йылысь, а мый лоӧ сэні (чуньнас вывлань индӧ), — огӧ и думыштлӧ. Дерт, сэсся кулӧмӧн тшӧтш веськалам адад... О, господьӧ, помилуй!..

УЛИТА. Ловъя дырйиыд кӧ молитваыд оз судзсьы, колӧ кулӧм бӧрын поконикъяс вӧсна кевмысьны: салтыръяс лыддьӧдны, панапидаяс, ӧбӧдняяс вӧчны. Сэки ловныс налӧн пыр вылӧджык кыптӧ. О-ок ӧд, уна мытарство пыр сэні лоӧ мунны! Мед эськӧ некытчӧ оз кутны ловтӧ да мед райӧдз воас. Пыр колӧ рӧдвужыдлы тшӧтш кевмысьны.

1-й СУСЕДКА. Сійӧ ӧд и эм, Улита. (Кылӧны сёрни да кок шыяс.)

УЛИТА. Воисны тай со, тыдалӧ... (Заводитӧ лыддьысьны, 1-й суседка чеччӧ.)


3-ӧд петкӧдчӧм


Пырӧны Марпа, поп, дяк, прӧскурня, Анна, Степан, вит-ӧ-квайт рӧдвуж: мужикъяс, нывбабаяс. Марпа шогсьӧ, унаысь синъяссӧ чышкӧ, челядьыс жугыльӧсь жӧ; йӧзыс сідз жӧ омӧля сёрнитӧны. Марпалӧн киас куття доз. Поп да дяк пырӧмӧн тшӧтш заводитӧны сьывны. Улита дугдӧ лыддьысьӧмысь. Йӧзыс кодсюрӧ сьывнысӧ тшӧтш отсалӧны.


ПОП. Упокой, господи, душу усопшаго раба твоего!

ДЯК. Упокой, господи, душу усопшаго раба твоего!

ПОП. Слава отцу и сыну и святому духу!

ДЯК. И ныне и присно и во веки веков. Аминь. (Мӧд пӧв тайӧ жӧ сьылӧны.) Во блаженном успении вечный покой подаждь, господи, новопреставленному рабу твоему Матвею и сотвори ему вечную память.

ДЯК (кодсюрӧкӧд сьылӧ). Вечная память. (3-ысь.)


Марпа тайӧс сьылігӧн гусьӧник бӧрдӧ. Челядьыс бӧрдӧны жӧ. Йӧз синъяссӧ чышкалӧны.


ПОП (Марпалы). Эн вывті ёна сокрушайтчы... Ставнымлы коркӧ лоӧ кувны...

МАРПА (бӧрдігтырйи). Кыдзи нӧ, батюшко, сэсся ми кутам овныыс?.. Кыдзи этійӧяс быдмыны кутасны? (Индӧ челядь вылас.)

ПОП. Но, кыдзкӧ господь отсалас на... Ӧні кевмысьны колӧ, мед раб божий Матвейлӧн душаыс упокоитчас во сарствийи небесном.

СТЕПАН. Мамӧ, сэсся нӧ батьӧыд кулі?

МАРПА (бӧрдігтырйи). Кулі, сёшайтӧй, кулі... Коді бара сэсся тіян вӧсна кутас тӧждысьны-а?..

СТЕПАН. А сигудӧксӧ тай нӧ тшӧтш пуктін гортъяс?

МАРПА. Тшӧктіс тай батьыд пуктыны дай пукті.

АННА. Мамӧ, батьӧыд ӧд райӧ кайис?

ПОП (челядьлы). Ӧні тіянлы пыр колӧ батьыд вӧсна юрбитны, оз ков вунӧдлыны.

АННА. Ме пыр кута, батюшко, казьтывны, быд сёйигӧн, мед эськӧ батьӧ вошъяс да раяс оз кут тшыгъявны.

ПОП (Марпалы). Сирӧта челядьлӧн молитваыс зэв ыджыд. Раб божий Матвейлысь душасӧ вермасны мездыны, мытарствоас кӧ веськалӧ... Ми дзебим сійӧс бура: гортсяньыд вичкоӧдз колльӧдім, сьылӧдім бура; гу дорӧдзыс сьылӧмӧн мӧдӧдім дай панапида гу вылас вӧчим. Ӧні со тані ещӧ на содтыштім.

МАРПА. Пасибӧ, батюшко... Но, вайӧ сибӧдчӧ пызан дорасджык. Шогысла дзикӧдз вуні менам, колӧ жӧ кыдзкӧ казьтыштны бурӧн. Топӧдчӧй, батюшко, отеч саломщик, ставныд. (Корсьӧ сёйны, пызан дӧра вольсалӧ, ваялӧ сёян-юан. Ӧгрӧ тшӧтш отсалӧ. Юрбитӧны да пуксялӧны.)

2-ӧд СУСЕДКА. Гажтӧм кыдзкӧ быттьӧкӧ лои Матвейтӧгыд.

3-ӧд СУСЕДКА. Кыдзи нӧ? Быдса морт быри да.

1-й СУСЕДКА. Гажтӧм, гажтӧм! (Пернапасасьӧ.) Сарство небеснӧй Матвейлы!

АННА. Ӧгрӧ тьӧт, батьӧ нӧ сэсся волас оз нин миянӧ?

1-й СУСЕДКА. Батьыд, Аннушка, зэв ылӧ муніс..

АННА. Райӧ?

ПОП. Райӧ, райӧ господь босьтіс сійӧс. Ас дінас.

АННА. Мый нӧ сэні кутас керны?

ПОП. Тіянӧс кутас видзны омӧльысь.

СТЕПАН. Сійӧ нӧ райыс му пытшкын?

ПОП. Абу. Райыд небесаын. (Чуньнас индӧ вывлань.) Эстӧні, вылын.

СТЕПАН. Муӧ тай нӧ эськӧ гуалінныд?

ПОП. Гуалім сӧмын яйсӧ, лолыс райӧ каяс...

АННА. Батьӧлӧн ӧд кулігас лолыс петіс?

ПОП. Сэки... (Дяклы.) Вечная памятьтӧ колӧ нораджыка сьывны.

ДЯК. Тӧда ӧд эськӧ, отеч Николай да. Гӧлӧсӧй эз судзсьы неуна. (Тайӧ сёрни костын Марпа Улитакӧд пызан вылӧ ваялісны сёян-юан. Парта вина тшӧтш жӧ сэні.)

МАРПА. Первой макуття дорас поконикӧс вошйӧдамӧ. (Ыджыд пернапас чӧвтӧ.) Ок, ок, ок, Матвеюшкоӧй, вошйы жӧ да сибӧдчы! (Паньыштӧ. Сы бӧрын ставныс сідз вӧчӧны.)

МАРПА (поплы). Батюшко, казьтыштӧ покониксӧ вина дорас. Зэв ӧд ачыс радейтліс, сарство небеснӧ! ( Пернапасасьӧ.)

ПОП (кисьтӧ). Помяни, господи, новопреставленного раба твоего Матвея! (Юӧ. Сы бӧрын дяк. Сэсся Марпа ачыс видлӧ пыр вошйӧдлігтыр. Ӧти румкаӧн йӧзлы кисьтӧ Марпа. Юӧм бӧрын сёйӧны, сёрнитӧны. Поп да дяк сёрни костын пыр юыштӧны. Быд выль сёян дорӧ вошйӧдӧны.)

СТЕПАН. Мам, батьӧтӧ нӧ мый дінӧ вошйӧдан, сійӧс и сёйӧ раяс?

МАРПА. Сідзи, дитя. Лолыс сылӧн татчӧ волӧ, ми кӧть асьсӧ огӧ аддзӧ-а.

СТЕПАН. Вина юӧмсьыд нӧ абу ӧмӧй грек?

ПОП. Уна юӧмысь грек, а ичӧтика пыр позьӧ. Сы вылӧ и саломын шуӧма: вино пӧ веселит сердце человека. (Юӧ.)

ДЯК. Исус кристос ачыс юліс тайнӧй вечера дырйи. (Юӧ.)

СТЕПАН. Раяд ӧд, мамӧ, гажа лоӧ овны батьӧлы?

МАРПА. Ог тӧд, Степукӧй.

АННА. Мам, ме ӧд кула да райӧ жӧ воа?

МАРПА. Став ладинечьясыс райӧ мунӧны.

ПОП (кисьтӧ вина). Райын абу печаль ни воздыкание... (Сьылӧ.) Упокой, господи, душу усопшаго раба твоего. (Юӧ. Йӧзыс «упокой» сьылігӧн пыр пернапас чӧвтӧны.)

ДЯК. Но жизнь безконечная. Упокоитчасны.

МАРПА (шога). Ойя да ойя... Кыдзи бара овны ми кутам-а?

УЛИТА. Оз ков, Марпа, сэтшӧма шогсьыны. Колӧ кевмысьны, мед ен отсалас тэныд тані да мед Матвейлӧн лолыс сибалас сарство небеснӧйӧ. (Пернапасасьӧ.)

ПОП. Со тай, Улита веськыда висьталіс. Колӧ кевмысьны. Гашкӧ, раб божий Матвейлӧн аслас эз тырмыв тані молитваыс да колӧ рӧдвужыслы сылысь грекъяссӧ мынтыны. (Кисьтӧ вина.) Упокой, господи, душу Матвея, раба твоего. (Юӧ.)

ДЯК (кисьтӧ). Упокой, господи, душу Матвея, раба твоего!

ПРӦСКУРНЯ. Кутшӧм быттьӧ гажтӧм лои.

МАРПА (бӧрдігмоз). Вель тай эськӧ гажа вӧлі овны да муніс тай миянӧс гажӧдысьыс... Югыд шондіӧй менам дай Матвейӧй... Мыйла нӧ тэ миянӧс эновтін?.. (Челядьыс тшӧтш шогсьӧны.)

ПОП (юӧ). Эн, Марпа, асьтӧ сэтшӧма сокрушайт! Ӧні колӧ думайтны раб божий Матвей йылысь, мед эськӧ лолыс сылӧн сарство небеснӧйӧ инасис.

ДЯК (юӧ). Панапидаяс да ӧбӧдняяс колӧ сьылӧдны.

ПРӦСКУРНЯ. Да быд ӧбӧдня водзын Матвей лов вӧсна прӧскуртор колӧ перйыны.

СТЕПАН. Прӧскурсӧ нӧ сетасны гортӧ миянлы?

ПРӦСКУРНЯ. Сетасны. Ме гырысьджыкӧс тіян бать вӧсна кута пӧжавны.

СТЕПАН. Мамӧ, раяд нӧ быдӧнӧс лэдзӧны али оз?

МАРПА. Оз, дитя, быдӧнӧс. Коді бура му вылас оліс, сійӧс и райӧ енмыд сибӧдас.

СТЕПАН. Батьӧ нӧ эськӧ кыдзи сэтчӧ каяс? Сійӧ ӧмӧй бура овліс? Пыр жӧ тай нӧ эськӧ вӧлі някралӧ менӧ юрсиӧд.

ПОП (гажмӧма). Сійӧ ӧд бур вылӧ жӧ, пиӧ, някраліс... Сэсся, ме тай шуи, мися, аслас кӧ олігас эз тырмыв кевмысьӧмыс, колӧ рӧдвужыслы ӧні сы вӧсна кевмысьны. (Юӧ.) Упокой, господи. (Сы бӧрын дяк.)

СТЕПАН. Сідзкӧ нӧ райыд абу жӧ пыр восьса?

ПОП. Рай ӧдзӧс восьса сӧмын ыджыдлун вежонын. Сэки коді кулӧ — ставыс райӧ воӧ.

АННА (пернапасасьӧ). Воссьы, рай ӧдзӧсӧй, менам батьӧлы!

СТЕПАН. Медтӧ батьӧлӧн лолыс райӧ пырас! (Пернапас чӧвтӧ.)

ПОП (сувтӧ). Но, сэсся позьӧ чеччавны. (Лыддигмоз сьылӧ.) Во блаженном успении вечный покой подаждь, господи.

ДЯК (водзвыв сьылӧ). Вечная память. (3-ысь, поп зэв скӧра видзӧдлӧ дяк вылӧ.)

МАРПА. Пасибӧ, батюшко, бура дзебӧмыд вылӧ. Пасибӧ ставныдлы. (Бӧрдӧ. Кодсюрӧ прӧщайтчӧны, мунӧны, мукӧдыс пуксялӧны куритчыны, ас костас сёрнитӧны. Поп да прӧскурня пуксьӧны пызан бердӧ, недыр мысти йӧз мӧдӧдчӧны.)

МАРПА (йӧзлы). Мый нӧ энӧ пукалӧ?.. Но, энӧ дивитӧй сэсся да менӧ, дӧваӧс, энӧ вунӧдӧй. (Синъяссӧ чышкалӧ.)

ЙӦЗ. Но, кутшӧм нӧ дивитӧм. Пасибӧ... Ачыд, Марпа, видлывлы миянӧс. (Петӧны. Кост.)

МАРПА. Сэсся нӧ, батюшко, уна-ӧ ковмас тіянлы Матвейтӧ мӧдӧдӧмысь?

ПОП. Но, мыйкӧ сэні кутін донъясьны. Уна-ӧ ачыд пуктан, сы мында и шань.

ДЯК. Кымын унджык сетан, сымын кокниджык Матвейыдлы лоӧ.

МАРПА. Сідз, дерт, отеч саломщик. Верма кӧ эськӧ, став олӧмсӧ сета, да тӧданныд ӧд миянлысь олӧмтӧ... Сэсся со челядьыд батьтӧг колисны...

ПОП. Куш вичкоын сьылӧдӧмысь босьтам чӧлкӧвӧйӧн. Матвейтӧ ӧд со гортсяньыс колльӧдім дай гу вылӧдзыс ветлім, панапидаяс сьылім, сэні и тані... Но да, дас чӧлкӧвӧй шань лоӧ, унасӧ нӧ кысь нин босьтан тэнсьыд... (Марпа мӧвпалӧ.)

ДЯК. Поплы квайт, меным куим, прӧскурнялы ӧти, шань лоӧ, ме ногӧн.

МАРПА. Зэв тай вӧлӧм дона дзебӧмыс ӧні. Кымын во Матвей заводӧ ветліс да став деньганым, ог тӧд, кызь чӧлкӧвӧй эм-ӧ абу.

ПОП. Раб божий Матвей душа вӧсна колӧ тӧждысьны, Марпа. Сэсся быд ӧбӧдня водзын прӧскуртор перйӧмысь сизимдас ур. Быд ӧбӧдня костын казьтылӧмысь комын вит ур... Прӧскур сэки сідзи нин сетсяс. Но сійӧ аслад делӧ. Свертӧктӧ кор сетан, сэки и деньгатӧ пуктан...

МАРПА. Ӧніясьыс на ог тӧд, кыдзи мынтысьныыс-а. Но да, мый нӧ керан? Сідзи кӧ овлӧ, дерт, лоӧ сетны. (Перйӧ ящикысь деньга да сетӧ поплы.)

ДЯК. Вай, отеч Николай, ӧні жӧ юкам. Тэ менӧ унаысь нин кӧмӧдлін.

ПОП (скӧрмигтыр). Морт душа вӧсна эг на некутшӧм грек примитлы. Гашкӧ нӧ, славитігъясӧн коркӧ и вӧлі-а... Мый эськӧ тэныд могыс сэтчӧдз?! Господь водзын аслым сыысь лоӧ ӧтветсӧ видзны... Но да, на! (Сетӧ куим шайт.)

ПРӦСКУРНЯ. Ӧти сайын, батюшко, меным тшӧтш жӧ нин сет.

ПОП. Визув ва жӧ тіянӧс кутіс кылӧдны. Ог ӧд сёй деньгатӧ.

ДЯК. Быдсямаыс овлӧ, отеч Николай.

ПОП (прӧскурнялы.) Тэнад прӧскурыд пыр кыдзкӧ аслыспӧлӧс овлӧ. Либӧ удзмӧдан, либӧ вывті шоммӧдан; унджыкысьсӧ сотан.

ПРӦСКУРНЯ. Сійӧ ӧд, батюшко, быдӧнкӧд овлӧ. Со тай нӧ тэнад матушкаыдлӧн мукӧд дырйиыс няньыд, шондібан, удайтчас да, вомад весиг оз пыр.

ПОП (сетӧ 1 чӧлкӧвӧй). На, на, на! Он жӧ ӧд мын-а!.. Этша жӧ и аслым коли. (Сюйӧ зептас.) Упокой, господи, душу усопшаго раба твоего. (Юӧ.)

ДЯК. Слава и присно и во веки веков. Аминь (Юӧ.)

ПОП. Сэсся нӧ, Марпа, мӧскыдла кор позьӧ волыны?

МАРПА. Кор окота, батюшко.

СТЕПАН. Мӧссӧ нӧ райӧ жӧ мӧдӧданныд?

ПОП. Чурки-буди, пиыд тэнад, Марпа, сюсь жӧ лоӧ. Быдтор сылы тӧдны колӧ. Пев кодь на и эм, а гӧгӧрвоӧ. (Степанлы.) Мед батьыдлӧн лолыс райӧ воас, мӧс вылад ми во гӧгӧр чӧж кутам казьтывны, юрбитны ӧбӧдняяс дырйи.

СТЕПАН. Кодсӧ нӧ, мамӧ, Калюшӧс али Визюкӧс?

МАРПА. Дерт, лоӧ Калюшӧс сетны, выльысь лысьтансӧ.

АННА. Визюксӧ сет, мамӧ, сійӧ люкасьӧджык пыр.

СТЕПАН. Мамӧ, Калюштӧ кӧ сетан, сылӧн куканьыс ӧд кольӧ?

ДЯК. Куканьсӧ эськӧ меным абу грек сетны да.

СТЕПАН } (тшӧтш) Огӧ, огӧ сетӧ куканьсӧ.

АННА.

МАРПА. Ланьтӧй! Грек вензьыныыд. Калюшӧс сетам, куканьсӧ сы пыдди, ен кӧ отсалас, быдтам.

ПОП. Упокой, господи, душу усопшаго раба твоего. (Юӧ, сы бӧрын дяк.) Но, а дӧратӧ нӧ уна-ӧ ещӧ шуан?

МАРПА. Со ӧд и дӧратӧ на колӧ сетны дай... Ог тӧд, уна-ӧ сійӧ ковмас?

ПОП. Кымын унджык, сымын раб божий Матвей душалы кокньыдджык лоӧ. Видзӧд, мытарствоад мыйӧн воас — ковмас сылы сир биа ю вомӧн вуджны. Мед эськӧ дӧраыд судзас жӧ сійӧ ю вомӧныс зэвтны. Кык орччӧн кӧ лоӧ зэвтӧма, ещӧ кокниджыка вуджас. Но да аршын комын кымын тырмас, ме чайта.

ДЯК. Поплы кызь, меным сизим, прӧскурнялы куим, — тырмас и ме ногӧн.

МАРПА. Дӧратӧ сета. Медтыкӧ нин Матвейлӧн сэні лолыс кокниджыка ветлас-а...

ПОП. Сэсся и ставыс. Упокой, господи, душу усопшаго раба твоего... (Юӧ.)

ДЯК. Дӧратӧ нӧ кор эськӧ сетан, Марпа? Упокой, господи, душу усопшаго раба твоего. (Юӧ.)

МАРПА. Кӧть кор босьтанныд, батюшкояс.

СТЕПАН. Гӧрда-лӧза серасӧ, мамӧ, тшӧтш сетан?

ПОП. Миянлы олас еджыд шабді дӧраыс... Еджыд вывтіыд долыдджыка лолыс вуджас. Аски нӧ ӧти сайын мӧскыдла волігмоз и дӧратӧ сетан.

МАРПА. Сетам, сетам, батюшко. Тані ӧд абу ылын, кӧть кор волӧ. (Поп, дяк да прӧскурня петӧны пызан сайысь.)

ПОП. Но, сэсся эштіс. (Копрасьӧ да кисӧ сетӧ Марпалы.) Пасибӧ, Марпа. (Мукӧдыс копрасьӧны жӧ.)

МАРПА (кикарсӧ поплысь окалӧ). Эн дивитӧ, батюшко. (Ставыслы.) Кыдзкӧ бара, ен могысь, кевмысьӧ жӧ Матвей вӧсна. (Бӧрдӧ.)

ПОП. Эн шогсьы, Марпа. Миян сайын делӧ оз ло. «Во блаженном успении вечный покой подаждь, господи, новопреставленному рабу твоему Матвею...»

ДЯК (водзвыв сьылӧ). Господи помилуй, господи помилуй, господи помилуй.

ПОП (торкӧ, сьылӧ). Вечная память, вечная память, вечная память. (Марпа челядьыскӧд бӧрдӧны.)


Занавес.


МӦД ВӦЧӦМ


Вӧчсьӧ рай ӧдзӧс водзын. Веськыда — сад. Шуйгавылас тыдалӧ ӧдзӧс, пӧдса, матынджык — скамья кодь пуклӧс. Сэсся гӧгӧр сад; веськыдвылас тыдыштӧ перилӧ — райӧ каян пос пом. Гӧгӧр лӧзов-веж рӧма. Рӧмыд.

Занавес восьтігӧн некод абу.


1-ой петкӧдчӧм


Кылӧ кок шы веськыдвылын. Сы бӧрын упкӧм, кашкӧм. Сэсся пос помын тыдовтчӧ Матвей: еджыд дӧрӧма, еджыд гача, кӧті тшайпода, плеш вомӧныс венеч, киас кабала, шуйга киняулас сигудӧк.


МАТВЕЙ (сувтӧ шӧрас, гӧгӧр видзӧдӧ, веськыд дӧрӧм соснас пӧсьсӧ чышкӧ). Уп!.. Ӧдва жӧ помасис тайӧ поскыс! (Видзӧдлӧ пос вылӧ.) Вӧчлӧмаӧсь тай эта джуджда пос коркӧ!.. (Кост, видзӧдӧ гӧгӧр.) Бура гажаинӧ ӧд, зонмӧ, вои! Гашкӧ, эсійӧ ӧдзӧсыс и эм рай ӧдзӧсыс да?.. (Мунӧ ӧдзӧс дінӧ, видлӧ.) Игана, сёрмысьӧма, тыдалӧ. Эм абу нин бара меным местаыс-а? Гашкӧ, дзик нин тыр да оз и сибӧд енмыд да... (Ышловзьӧ.) Эсы мында мытарство пыр вуджи да, оз кӧ лэдзны, зэв жӧ ӧд забеднӧ лоӧ. Час жӧ чукӧстчыла. (Кӧсйӧ гольӧдчыны да друг дугдӧ.) Али ог? Гашкӧ, узьӧны да абу лӧсьыд... (Бергӧдчӧ бӧр, аддзӧ пуклӧс.) На, тані тай и пуксянін вӧлӧма. (Локтӧ.) Быдтор енлӧн лӧсьӧдӧма! (Пуксьӧ.) Ёна жӧ мудзи! Шензьыны ог вермы: райӧ вои, райӧ... Аттӧ дивӧ... Регыд и ен водзӧ ковмас сувтны. Код дінӧ бара войдӧр нуасны-а: Сус Кристос дінӧ, али Саваоп дінӧ?.. (Тіралыштӧ.) Ыв-ввв!.. Быттьӧкӧ пола жӧ ичӧтика, дрӧж босьтӧ. Кӧнкӧ, быдтор жӧ кутасны юасьны. Но да, висьталам, мый ковмас! Сюзь Матвей абу на сэтшӧм полысь. Туй кызь кымын, буракӧ, Богословӧ ветлі да эг повлы некор. Раяд нинӧмысь нин повны... Аттӧ, зонмӧ!.. Кыдзкӧ тай воан жӧ со райӧдз, ерӧмаканьыд!.. (Гӧлӧс кӧнкӧ кылӧ: «Эн ёрччы, Матвей».) Но?!. Кодкӧ нӧ шыасис, кылӧ, али мый?.. Кодкӧ тай вӧлӧм кывзысьӧ, трустыд!.. (Гӧлӧс: «Эн ёрччы, Матвей!» Матвей зэв сюся гӧгӧр видзӧдлӧ.) Но-но-но?! Кодкӧ и тані менӧ, тыдалӧ, тӧдӧ? «Эн пӧ ёрччы», шуӧ. (Гораджыка). Прӧстит, сё криста ради! Вунӧдчи!.. (Аслыс.) Тайӧ, гашкӧ, анделӧй менам да? (Радлӧ.) Наперво тай коми-а. Ме чайтлі, мися, ӧд раяд став праведникъясыд рочӧсь, а со кутшӧмкӧ и коми морт на веськалӧма!.. (Видзӧдӧ гӧгӧр.) Кӧні бара ачыс-а?.. Он ӧд аддзы... Кысь нӧ миянлы!.. Код тӧдас, гашкӧ, нарошнӧ дзебсясьӧ да? (Гораа, юрсӧ лэптыштӧмӧн.) Ог инӧ, ог сэсся кут ёрччыны! Прӧститӧй тӧдтӧм мортӧс... (Аслыс.) Му вылад велалі ёрччыны да тані телепит... Дыр-ӧ нӧ миянлы прӧступитчыныыд? Он и тӧдлы ёрччыштчысяс... Кулігӧн тай сідз жӧ: Марпа видзӧдӧ менсьым лов петӧм да лёк ногӧн мыйкӧ лӧвтӧ, а ме думысь сӧтка да матька сы вылӧ. Кӧсъя эськӧ шуны сылы: «Тупкы, мися, Марпа, вомтӧ, трасича, да...» (Гӧлӧс: «Эн ёрччы, Матвей».) Силитчис кӧ тайӧ-а? (Сьӧлыштӧ.) Тьпу!.. Он и тӧдлы тай, мися. (Гораа.) Бара вунӧдчи!.. Ог сэсся! Сё кристос, ог!.. (Пернапасасьӧ.) Прӧститӧй менӧ!.. (Аслыс.) Грекӧ, тыдалӧ, тані вӧян... (Видзӧдӧ гӧгӧр.) Кӧні бара шыасьысьыс-а?.. Быттьӧ ӧд аслас гӧлӧсыс зэв тӧдса, дзик Терень Опонь гӧтырлӧн кодь... Гашкӧ, сійӧ нин тані да. Кыдзи нӧ эськӧ сылӧн лолыс раяд веськалӧма? Сійӧ ӧд вина помысь кувлі во нёль-ӧ-вит сайын... (Гораа.) Ӧдьӧ! Тэ, Ӧдьӧ? (Кывзӧ.) Оз шыась. Полӧ жӧ, тыдалӧ... Быть ӧд пов: Саваопыд пӧ зэв скӧр да... Ӧдьӧкӧд праздникъяс дырйиыд бура ёна винатӧ юлывлім. Нэм оз вун, кыдз ӧтчыд Ӧгрӧ ордын усим да, лешакыд, став... (Гӧлӧс: «Эн ёрччы, Матвей!» Матвей вомсӧ тупкӧ кинас, сэсся бара сьӧлыштӧ.) Тьпу! Дзикӧдз, тыдалӧ, грекӧ вӧян пукалігад. (Видзӧдӧ ӧдзӧслань.) Кӧть нин эськӧ мед регыдджык ӧдзӧссӧ восьтісны да пыртісны кытчӧкӧ раяс. Дырджык кӧ олан тані, гири-люкиӧн бӧр му вылас тодмышкаласны татысь... (Кост. Видзӧдлӧ ас вылас.) Весиг ӧд бабаӧй табак кӧшельӧс абу пуктӧма. Куритчытӧгыд сэсся тані и ов... Шулі ӧд ещӧ кулігӧн: пукты, мися, Марпа, меным мӧдар югыдӧ мунігӧн сигудӧкӧс, табак кӧшельӧс да биваӧс. Сигудӧк кындзи, нинӧм, трасичаыд, абу пуктӧма. (Гӧлӧс: «Эн ёрччы, Матвей».) Со! (Гораджыка пыр.) Лои жӧ тані тіян ёрччӧмысь ӧлӧдӧм!.. Траскӧмыд ӧд абу на сӧткӧм либӧ матькӧм. Вывті жӧ тай ті ерепенитчанныд. Тӧдлінныд ӧд менсьым морттуйӧс. Му вылын олігӧн ӧд вель ёна быд ногыс ёрччывлі... Лоӧма жӧ, зонмӧ, тіян «рай», сэсся кӧть кыв эн шу... Зэв кӧ колӧ, кӧть ӧні жӧ бӧр... (Друг гораа.) Ог, ог сэсся! Ланьта да немӧй моз кута пукавны. (Кост. Матвей дыр нинӧм оз шу, юрсӧ легӧдӧ, ышловзьӧ.) Делӧ жӧ, буракӧ, тані овны лоӧ! Мыйлакӧ тай мӧдӧдасны! Кабала со кутшӧмӧскӧ сетісны. (Петкӧдлӧ кисьыс кабала.) Плешӧ ляскисны венеч, мед, кӧнкӧ, тӧдасны: Парма чуркса Сюзь Матвей пӧ збыльысь кулӧма да райӧ ыстыссьӧ. (Кост.) Часлы жӧ ворсышта ньӧжйӧникӧн, прӧстӧ пукалігад дзикӧдз грекӧ вӧян... Бӧр кӧ эськӧ татысь лэчча — бурджык, ме чайта, лоӧ да... Но да регыдик виччысьла ещӧ... (Босьтӧ сигудӧксӧ, кабаласӧ питшӧгас сюйӧ, заводитӧ ворсны; первой ньӧжйӧник, сэсся пыр гораджыка, бӧрвылас вомгорулас мургӧ, сэсся сьывны босьтчӧ):


Парма чуркйын, Коми муын

Гажа гажӧн овлі ме.

Олігкості висьӧм босьтіс,

Эг и тӧдлы — кулі ме.

Марпа менӧ лыддьӧдлӧмӧн,

Звӧнӧн дзебис-гуаліс.

Мун пӧ, Матвей, югыд шонді,

Ылӧ, вылӧ, райӧ кай!

Кыдз тон тані кута овны? —

Абу тані видз ни му,

Абу вӧлӧй, абу мӧскӧй,

Весиг абу гӧтырӧй.

Абу дінын менам челядь:

Аннукӧй ни Степукӧй.

Абу паськӧм, абу кӧмкот,

Ставыс гортӧ кольӧма.

Абу понйӧй, абу пищаль,

Абу сёйны весиг нянь.


(Ӧдзӧс сайсянь тыдовтчӧ андел.)


Весиг Марпа абу меным

Табак кӧшель пуктӧма.


2-ӧд петкӧдчӧм


Андел надзӧник матыстчӧ Матвейлань. Матвей оз аддзы, сьылӧ водзӧ.


Парма чуркйӧй, сё майбырӧй,

Тэысь бырӧ менам гаж.


АНДЕЛ. Матвей!

МАТВЕЙ (повзьӧ). А?!. (Дыр видзӧдӧ андел вылӧ.) Кытысь нӧ тэ усин? Коді тэ?

АНДЕЛ. Ме — тэнад анделыд.

МАТВЕЙ (шензьӧ). Ан-дел?!. Менам?!. Нимыд нӧ тэнад мый?

АНДЕЛ. Матвей.

МАТВЕЙ (шпыньмунӧ). Мун сэтысь, эн сӧр!.. «Матвей»... Аслад ус ни тош абу-а, сэтчӧ жӧ сюйсян — «Матвей»...

АНДЕЛ. Збыль «Матвей»: мый тэнад нимыд, сійӧ и менам. Быд морт ловлы сетсьӧ аслас андел. Микайлӧ аркандел менӧ тшӧктыліс тэныд анделавны.

МАТВЕЙ (балябӧжсӧ гыжъялӧ). Но, дивӧ... аттӧ, зонмӧ... Тэ нӧ эськӧ мый кутан мекӧд керны?

АНДЕЛ. Мый тэ, сійӧ и ме. Нэмыд на ӧд тэкӧд овлі. Му вылын пыр быд омӧльысь видзлі. Ӧні сэсся тані кута тэкӧд овны.

МАТВЕЙ. Зэв на тэ том да. Ныв али ичмонь нӧ ачыд?

АНДЕЛ. Ок, тэ тай нинӧм на он тӧд! Анделыд абу ныв ни, абу зон ни, абу баба ни, абу мужик ни.

МАТВЕЙ. Коді нӧ эськӧ?

АНДЕЛ. Анделыд — андел и эм!

МАТВЕЙ. Сідзкӧ тай абу жӧ тэ зэв нимкодьтор!.. Тэ дорысь менам Марпа бурджык на лоӧ!.. Покранимерӧ гӧтыр, баба!..

АНДЕЛ (кинас грӧзитӧ). Эн сёрнит, Матвей, мувывса грека олӧм йылысь. Тэ ӧд ӧні райӧ пыран.

МАТВЕЙ. Омӧлик олӧм, тыдалӧ, лоӧ раяд... Мыйла нӧ эськӧ ӧдзӧсыс игана?

АНДЕЛ. Водз на. Узьӧны на. Кор Петыр апостол чеччас — восьтас. Сы ордын ӧд ключыс.

МАТВЕЙ. Тані нӧ, раяныд, ставыс коми йӧз?

АНДЕЛ. Тані абу коми ни, абу роч ни, тані тӧдӧны быдсяма сёрни. Тэ со коми дай ставыс кутасны тэ дырйи комиӧн сёрнитны.

МАТВЕЙ. Саваопыд и?.. Сійӧ нӧ зэв скӧр?

АНДЕЛ. Он кӧ дӧзмӧд — зэв бур, дӧзмас кӧ — виччысь! Печиктас да — зэв ылӧдз тутан.

МАТВЕЙ. Сигудӧкнас нӧ позьӧ оз ворсныыс раяд?

АНДЕЛ. Позьӧ... (Друг.) Пӧлинӧ, кутшӧм лӧсьыда тэ, вӧлӧм, ворсны кужан да сьывны!.. Мый нӧ тэ ӧні ворсін?

МАТВЕЙ. Сідзи, ас йылысь. Комиӧн шогӧс пальӧдышті.

АНДЕЛ. Кутшӧм нӧ тані шог?.. Вай ворсышт, Матвей.

МАТВЕЙ. Мед эськӧ эз видны ӧнтая моз... Ӧнтай, гашкӧ, тэ и шыасьлін да?

АНДЕЛ. Быть ӧд шыась вӧлі, Матвей, ёрччан да... Но вай ворс нин... Гашкӧ, регыд менӧ корсьны кутасны да.

МАТВЕЙ. Корсьны? Ачыд тай нӧ шуин: анделавны пӧ тэныд кута.

АНДЕЛ. Тані ӧд абу на дзик рай. Райын анделавныыс лоӧ. Ӧні ме сідзи на петкӧдчылі тэныд... Ворсышт мыйкӧ да сьылышт...

МАТВЕЙ (ворсӧ, сьылӧ).


Шондібанӧй олӧмӧй да

Том олӧмӧй, том гажӧй!

Том олӧмӧй, том гажӧй да

Том пӧра коллялӧмӧй!..


Ӧдзӧс сайын кылӧ зэв гораа кызӧм.


АНДЕЛ (повзьӧ). Со, кылӧ, Петыр апостолыд садьмӧма... (Зэв ӧдйӧ пышйӧ ӧдзӧс сайӧ бӧр.)


3-ӧд петкӧдчӧм


МАТВЕЙ. Ӧд кутшӧм полысь! Пышйис!.. Но, мед!.. (Сьылӧ гораджыка.)


Том пӧра коллялӧмӧй да

Дас квайт арӧс тыртӧмӧй.


Кылӧ ӧдзӧсӧ пытшсяньыс торкӧдчӧм да мургӧм.


Дас квайт арӧс тыртӧмӧй да

Кызь арӧс виччысьӧмӧй!..


ГӦЛӦС (пытшсяньыс). Эй! Эй, тэ!.. Код сэні равзӧ?

МАТВЕЙ (аслыс). Скӧр жӧ тай, тыдалӧ, Петыр-Павелыд. (Гораа ӧдзӧслань.) Мый шуан?

ГӦЛӦС. Коді, мися, сэні равзӧ?

МАТВЕЙ. Ме, ме, господин Петыр-Павел!

ГӦЛӦС. Код нӧ сэтшӧм «тэыс»?

МАТВЕЙ (сувтӧ). Ме, мися, коми морт. Пармаысь Сюзь Матвей.

ГӦЛӦС. Мый нӧ сэтшӧма тэ горлопанитан?

МАТВЕЙ. Некутшӧм горлопанитӧм абу, господин Петыр-Павел. Ме тай, со, сьыла да ворса тані виччысигмоз.

ГӦЛӦС. Мый морӧс нӧ тэ тані виччысян?

МАТВЕЙ (аслыс нимкодя). Но, тані тай ёрччӧны жӧ вӧлӧм!.. (Гораа.) Виччыся, кор рай ӧдзӧстӧ тэ восьтан да менӧ сэтчӧ пырны лэдзан... Мыйла нӧ пӧдса?

ГӦЛӦС. «Мыйла пӧдса...» Абу ӧд ыджыдлун дыр восьсӧннад видзны. Пыр кӧ ӧд восьса и пӧгибӧ воан тіянӧн.

МАТВЕЙ. Менӧ ӧд лэдзан жӧ сэтчӧ, вашӧ благородие?

ГӦЛӦС. Сэні аддзам... Виччысьлы... Пасьтася-кера дай восьта... Шы ни тӧвджык тэ сэні пукав!..

МАТВЕЙ. Ладнӧ!.. Он жӧ ӧд зэв дыр, кӧнкӧ, пасьтась?.. (Кывзӧ, гӧлӧс оз нин кыв.) Но, муніс, буракӧ. (Пуксьӧ.) Регыд и райӧ сэсся пыртасны... Кӧсйис эськӧ, тыдалӧ, менӧ повзьӧдны да, — некысь! Абу ӧд ме полысь рӧдысь!.. Час жӧ, ещӧ медбӧръясьыс тані ворсышта. (Ворсӧ, сьылӧ.)


Рытъя, шу, кадӧ, матушка,

Менӧ рӧдитін.

Асъя, шу, кадӧ, матушка,

Менӧ мӧдӧдін.

Лэбзя, шу, лэбзя, матушка,

Сӧкӧл титсаӧн.


Кылӧ «рожокӧн» тутӧстӧм гоз-мӧдысь. Сэсся ӧдзӧс сайын ключьясӧн гольӧдчӧм.


Пукся, шу, пукся, матушка,

Да зелён садйӧ.


Ӧдзӧс воссьӧ. Зэв югыд югӧр ӧдзӧсӧд усьӧ. Кылӧ лэбачьяслӧн сьылӧм, дзользьӧм.


4-ӧд петкӧдчӧм


ПЕТЫР АП. (сувтӧ ӧдзӧс шӧрӧ). Матвей!

МАТВЕЙ (чеччӧ). Ме тані, господин Петыр-Павел!

ПЕТЫР АП. Лок матӧджык. (Матвей матыстчӧ.) Кӧні тэнад райӧ пыран гижӧдыд?

МАТВЕЙ (ӧдйӧ кыскӧ питшӧгсьыс кабала да сетӧ). Со, со!

ПЕТЫР АП. Питшӧгын ӧмӧй видзлӧны? Эз ӧмӧй веськыд киад сетны?.. Ӧд кутшӧма чукралӧмыд!.. (Разьӧ, видлалӧ. Сэсся плешсьыс венечсӧ видлалӧ.) Позьӧ тай лэдзны... Сувт пидзӧсчань вылад! (Матвей сувтӧ. Петыр апостол бергӧдчылӧ да горӧдӧ.) Эй! Коді Матвейлӧн анделыс, мед локтас татчӧ!


5-ӧд петкӧдчӧм


1-й андел (петӧ). Ме талӧн анделыс, батюшко Петыр апостол.

ПЕТЫР АП. (Матвейлы). Сувт, чеччы!.. (Индӧ сигудӧк вылӧ.) Тайӧ нӧ мый тэнад?

МАТВЕЙ. Сигудӧк тайӧ, вашӧ благородие, ворсантор менам.

ПЕТЫР АП. Мый морла нӧ тайӧс вайин татчӧ? Кольны лоӧ. Быдсяма клам оз позь райӧ пыртны.

МАТВЕЙ. Ме, веськыда кӧ шуны, господин Петыр-Павел, татӧгыд ог и пыр раяд. Тайӧ и став гажыс ӧні менам.

ПЕТЫР АП. Зэв жӧ, другӧ, тэ збой волӧмыд!.. Но босьт инӧ, некыдз жӧ ӧд бӧр ыстыны гортад-а. Аддзӧмаӧсь добра!.. Чӧвт пернапас. (Матвей сигудӧксӧ босьтӧ шуйга киняулас, веськыд кинас чӧвтӧ пернапас.) Сэсся шуав ме бӧрся: Верую, господи, и исповедую.

МАТВЕЙ (бӧрсяньыс). Верую, господи, и исповедую.

ПЕТЫР АП. Чаю воскресения мертвых.

МАТВЕЙ. Чаю воскресения мертвых.

ПЕТЫР АП. Да тэ киястӧ этадзи вӧч! (Кыкнан кисӧ вочаалӧ морӧс бердас). Ещӧ шуам: и жизни будущего века.

МАТВЕЙ. И жизни будущего века.

ПЕТЫР АП. Аминь.

МАТВЕЙ. Аминь.

ПЕТЫР АП. Но, сэсся синтӧ кунь да юртӧ копырт! (Матвей вӧчӧ, кыдзи тшӧктӧ, андел сідзи жӧ. Сэсся Петыр апостол шуӧ анделлы.) Кут сэсся тайӧс. (Бергӧдчылӧ да горӧдӧ.) Но, эй ті, локтӧй отсалӧй выль лолӧс, Матвейӧс, пыртны райӧ!


6-ӧд петкӧдчӧм


Петӧны кымынкӧ андел киясныс воча морӧс выланыс, юръяснысӧ копыртӧмаӧсь. Сувтӧны ӧтар-мӧдар бокас да копрасьӧны.


ПЕТЫР АП. Локтӧ сэсся ставныд ме бӧрысь! Сьылӧй...

АНДЕЛЪЯС (ставныс пырӧны сьылігтырйи). Бара райӧ морт лов содіс, бара содіс ӧти лов!


Занавес ньӧжйӧникӧн тупкысьӧ.


КОЙМӦД ВӦЧӦМ


Рай. Гӧгӧр сад.


1-ой петкӧдчӧм


МАТВЕЙ (недыр мысти мыччысьӧ, сад пӧвстӧд локтӧ 1-й анделкӧд кутчысьӧмӧн; шуйга киняулас сигудӧк). Сэсся нӧ пыр тадзи лоӧ тані овны? Некор пом оз волы ни?

АНДЕЛ. Гажтӧм ӧмӧй тэныд, Матвей?

МАТВЕЙ. Абу зэв гажа, анделӧй. Он аддзыв шонді петӧм ни, шонді лэччӧм ни; лун ни вой абу, тӧв ни гожӧм, пыр ӧткодь.

АНДЕЛ. Сы пыдди тан некор он вись, кынӧмыд некор оз сюмавлы. Уджавны оз ков, нинӧмысь тӧждысьӧм абу ни... Медтыкӧ му вывсяньыд кевмысьӧмыс тырмас-а. Сэсся страшнӧй судӧдз нинӧм оз ло.

МАТВЕЙ. Страшнӧй суд дырйиыс нӧ мый лоӧ?

АНДЕЛ. Сэки господь Саваопыд кутас став йӧзсӧ — кулӧмсӧ и ловъясӧ судитны. Кодсӧ райӧ кольӧдас, кодсӧ адӧ ыстас.

МАТВЕЙ. Менӧ эськӧ мед бӧр му вылӧ мӧдӧдас!

АНДЕЛ. Кутшӧм му вылӧ? Сэки ӧд муыд ставыс сотчас, кольӧ сӧмын рай да ад.

МАТВЕЙ. Сідзкӧ ме ӧні жӧ лэчча, страшнӧй судӧдзыс.

АНДЕЛ. Эн йӧйтав, Матвей!.. Йӧз быд ногӧн сюйсьӧны райӧ, а тэ муӧ вӧзйысян. Эн на ӧмӧй дӧзмы му вылад олігӧн?.. Тані и овнытӧ, майбырӧй!

МАТВЕЙ. Буретша! Му вылад ӧд тані дорысь лӧсьыдджык жӧ. Тулысын гӧран. Карко тпруськайтӧ да водзӧ мунӧ бӧрӧзда кузяыд; бӧрвывсянь Марпа куйӧд сюйӧ. Кӧдзан. Степук пинёвтӧ, сьылӧ да шутьлялӧ, — аслад сьӧлӧмыд радлӧ!.. Гожӧмнад ытшкан, куртан, чӧвтан; шӧр-ёль ковтысӧ войколӧн ветлан, вонйын узьлан, мед ном оз сёй. Туруныд коса улад толькӧ шарс! шарс! шарс!.. Челядьыд быдмыштасны да тшӧтш эськӧ кутасны отсавны: Степан юр ваявны, Анна зорӧд талявны. Марпа эськӧ юрбӧр куртас, ме ачым чӧвта. Веж турун дукыд быттьӧ чӧскыд ладан дук!.. Арнад бара жӧ...

АНДЕЛ. Мый нӧ сійӧс, Матвей, казьтылан? Тэ ӧд важӧн нин кулӧмыд... Ӧні тэ абу нин морт, лолыд сӧмын олӧ... Оз ков шогсьыны тані. Тэ кӧ шогсян, меным тшӧтш шог... Ов, кыдзи райын колӧ овны! Праведникъяс моз...

МАТВЕЙ. Кутшӧм «праведникъяс»? Кӧнӧсь нӧ найӧ?

АНДЕЛ. Найӧ пыдынӧсьджык, енсянь матынӧсьджык.

МАТВЕЙ. Меным нӧ оз позь сэтчаньыс пыравны? Абу ӧмӧй раяс ставыс ӧткодьӧсь? Ме весиг Саваоптӧ на эг аддзыв... Абу тай, буракӧ, райыд быдӧнлы ӧткодь...

АНДЕЛ. Дерт, абу, Матвей!.. Бурджык ловъясыс зэв лӧсьыда олӧны!.. Тайӧ шусьӧ «Ичӧт рай», эм ещӧ «Ыджыд рай».

МАТВЕЙ. Нинӧм ме ог гӧгӧрво: «Ичӧт рай» да «Ыджыд рай» кутшӧмкӧ... Мӧдарӧ кӧ шуны, абу и дивӧ: му вылас унатор гӧгӧрвотӧмыс овлӧ-а, танітӧ, дерт нин... (Видзӧдӧ гӧгӧр.) Тані со весиг пуксьыныыд некытчӧ...

АНДЕЛ. Пуксьыны некытчӧ? Енэж вылас нӧ? Со... (Пуксьӧ джоджас.) Пуксьы, колӧкӧ... (Кылӧ кӧнкӧ сьылӧм.)

МАТВЕЙ (пуксьӧ). Ворсыштны кӧ-а, шог пальӧдігмоз...

АНДЕЛ. Ворс эськӧ кӧть да... Тӧдан, мый раяд кывсьӧ?..

МАТВЕЙ. Ме нӧ мыйӧн тӧда тіянлысь. Мый нӧ?

АНДЕЛ. Петыр апостолыд пӧ дӧзмӧма нин тэнад сьылӧм-ворсӧмысь... Кӧсйӧ пӧ Габрилӧ арканделлы норасьны... Шуӧ пӧ: став райсӧ пӧ Матвейыд шызьӧдіс... Саваоплы нин пӧ кывсьӧма и... (Кывзӧ.) Со тай, кылан? Быдлаын анделъясыд ливкйӧдлӧны коми сьыланкывъястӧ тэнсьыд...

МАТВЕЙ. Кор нӧ удитісны велавныыс?

АНДЕЛ. Но, тані? Раяд? Ӧтчыд кӧ пель пырныс мунлас — сэні и ставыс... Ме пола, Матвей, мед эськӧ мыйкӧ эз жӧ ло миянлы.

МАТВЕЙ. Ме прӧстӧй му луалысь коми морт да ог пов, а тэ — андел, повзьӧмыд! Яндысь татшӧм кывъястӧ шуавныыд!.. Нарошнӧ кута ворсны... (Ворсӧ да сьылӧ.)


Шондібанӧй олӧмӧй да

Парма чуркйын быдмӧмӧй!

Парма чуркйын быдмӧмӧй да

Том пӧра коллялӧмӧй!

Том пӧра коллялӧмӧй да

Гажа муын ветлӧмӧй!..


2-ӧд петкӧдчӧм


Тайӧ сьылігӧн вочасӧн локталӧны анделъяс. Найӧ зэв ёна шензьӧны сьылӧм-ворсӧм вылӧ.


Гажа муӧд ветлӧмӧй да

Марпушӧс радейтӧмӧй!

Марпушӧс радейтӧмӧй да

Нылӧс-пиӧс быдтӧмӧй!

Нылӧс-пиӧс быдтӧмӧй да

Кытчӧ бара кольӧма?


АНДЕЛЪЯС. Аттӧ, кутшӧм лӧсьыда ворсӧ... Кутшӧм лӧсьыда сьылӧ!

МАТВЕЙ (лэптӧ юрсӧ. Анделъяслы). Тіянлы нӧ мый колӧ?

2-ӧд АНДЕЛ. Зэв гажаа ворсан да, кывзыны локтім.

МАТВЕЙ. Но-о, кажитчис! Ті, гашкӧ, и сьылінныд ӧні да?

2-ӧд АНДЕЛ. Ми, локтігмоз...

МАТВЕЙ. Гашкӧ, мекӧд тшӧтш сьылыштанныд?

2-ӧд АНДЕЛ. Мый огӧыс? Сьылам. (Анделъяслы.) Сьыламӧ ӧд?

АНДЕЛЪЯС (копрасьӧмӧн). Сьылам бара. Сьылам! Дивъя нин!..

МАТВЕЙ. Мый нӧ эськӧ ті кужанныд?

2-ӧд АНДЕЛ. Ми? Кӧть мый, ставсӧ кужам!

МАТВЕЙ. Сідзкӧ нӧ вайӧ сьыламӧй. (Ворсӧ, сьылӧ, анделъяс отсалӧны.) «Уна нывъяс чукӧртчисны».


Друг кылӧ «рожок» шы. Анделъяс садьтӧгмоз черӧбтасны да пышъясны шуйгавылӧ.


3-ӧд петкӧдчӧм


МАТВЕЙ (шензьӧ). Мый нӧ лои? Пышйисны тай нӧ ставныс?

1-й АНДЕЛ. Эн ӧмӧй кывлы чукӧстӧмсӧ?

МАТВЕЙ. Быттьӧ тай мыйкӧ тутӧстіс-а? Мый нӧ тайӧ?

АНДЕЛ (сувтӧ). Тайӧ, Матвей, мыйкӧ ыджыдтор лоӧма райын. Габрилӧ аркандел сюр пӧляннас тутӧстіс... Гашкӧ, Петыр апостолыд збыльысь норасис тэ вылӧ да сы йылысь мыйкӧ вӧчны кӧсйӧны да?.. Гашкӧ, выль морт лов му вывсянь локтіс бара... Ог тӧд, мый лои...

МАТВЕЙ. Пыр мыйыськӧ тан лоӧ повны!.. Быттьӧкӧ казакын олам! (Скӧрысь.) Кутшӧм нӧ тайӧ, трасича, олӧм!..

АНДЕЛ (ӧдйӧ Матвейӧс кутӧ). Ланьт, Матвей, эн ёрччы...

МАТВЕЙ. Кыдзи нӧ сэтчӧ он ёрччышт?.. Сэтшӧм олӧмыс да мый нӧ сэсся шуан?


4-ӧд петкӧдчӧм


МИК. АРК. (зэв ӧдйӧ локтӧ). Кӧні коми Пармаысь мортыс?

МАТВЕЙ (джоджсянь). Тан ме!

МИК. АРК. Нимыд Матвей?

МАТВЕЙ. Матвей, Сюзь Матвей. Тэ нӧ эськӧ коді ачыд?

МИК. АРК. Чеччы вай ӧдйӧджык! (Сувтӧдӧ.)

МАТВЕЙ. Мый нӧ сэтшӧмыс тіян лои? Райыд ӧзйис али мый? (Сувтӧ.)

МИК. АРК. Шызьӧдін жӧ, зонмӧ, тэ став райсӧ! Саваопӧдз нин кывсьӧма... Саваопыд татчӧ локтӧ...

МАТВЕЙ. Сэсся и зык лэптыны? Мед нӧ! Мед локтас кӧ!.. Колӧ жӧ вӧлі мем сійӧс аддзӧдлыны.

МИК. АРК. Сулав сы дырйи шы ни тӧв. Мый тшӧктас — вӧч!.. Смотри, эн пакӧстит ас вылад! (Мунӧ бӧр.)


5-ӧд петкӧдчӧм


МАТВЕЙ (Микайлӧлы бӧрсяньыс). Ӧд, зонмӧ, кутшӧм! Повзьӧдны кӧсйис! Сюзь Матвейыд абу на полысь рӧдысь петлӧма.

АНДЕЛ (шога). Но, Матвей, буракӧ, райын олӧмлы пом воис... Ок, ок, ок!.. Менӧ ӧд тэ тшӧтш уськӧдін... (Бӧрдӧ.)

МАТВЕЙ. Но, но-о!.. Шлюпикты сэсся сэні. Андел кӧ менам! (Сьӧлыштӧ.) Тьппу!.. Эн лӧвт сэні... Менӧ тшӧтш янӧдан Саваоп водзад!.. (Андел бурасьӧ.)


6-ӧд петкӧдчӧм


Кылӧ сьылӧм пыр ӧти гӧлӧс:


Вежа, вежа, ыджыд ен Саваоп!

Вежа, вежа, ыджыд ен Саваоп!..


Сэсся тыдовтчӧны анделъяс, шӧракостаныс Саваоп, ӧтар бокас Микайлӧ аркандел, мӧдарас — Габрилӧ. Матвей дінӧ сувтӧны. Анделъяс копыртӧмаӧсь юрнысӧ, киясныс морӧс выланыс. Микайлӧ Габрилӧкӧд сулалӧны сюръя моз.


САВАОП (тошсӧ малыштӧ да юрнас гӧгӧртӧ первой, сэсся шуӧ зэв збыльысь). Коми муысь, Парма чуркйысь, Сюзь пи, Матвей, тэ?

МАТВЕЙ (повзьытӧг). Ме, господин-батюшко, ыджыд ен Саваопӧй!..

САВАОП (бурджыка). Тэ пӧ зэв мастер сигудӧкӧн ворсны?

МАТВЕЙ. Кутшӧмакӧ тай ворса-а.

САВАОП. Вай нӧ ворсышт, кывзышта. (Боквыв копыртӧ юрсӧ.)

МАТВЕЙ (пуксьӧ Саваоп кок улӧ джоджас, ворсӧ «Мича нывъяслысь» ногсӧ. Анделъяс кодсюрӧ заводитлӧны сьывны).

МИК. АРК. (анделъяс вылӧ лёкысь). Ланьтӧй ті!..


Матвей ворсӧ бура дыр.


САВАОП (лэптӧ юрсӧ да легӧдӧ). Прамӧй лӧсьыда ворсан, Матвей!.. Сьывны пӧ тай кужан и?

МАТВЕЙ. Кужам и сьывны, господь Саваопӧй!

САВАОП. Вай сьыв мыйкӧ, ме кывзышта. (Бара юрсӧ боквыв копыртӧ да кывзӧ.)

МАТВЕЙ (ворсӧ, сьылӧ).


Шондібанӧй олӧмӧй да

Том олӧмӧй, том гажӧй!

Том олӧмӧй, том гажӧй да

Том пӧра коллялӧмӧй!..


САВАОП (лэптӧ юрсӧ да легнитӧ). Молодеч, Матвей!.. Менӧ тшӧтш, пӧрысь енмӧс, гажӧдыштін... Аттьӧ тэныд!.. Сувт сэсся, тырмас, мудзи... (Матвей сувтӧ.) Ме, Матвей, эг вӧвлы томнад некор. Пӧрысьӧн чужлі, пӧрысьӧн и ӧнӧдз олі, пӧрысьӧн и...

МАТВЕЙ (водзвыв шуӧ). Кувны лоӧ?

САВАОП (друг скӧрмӧ да Матвейлы плешас печиктӧ. Матвей усьлӧ да бӧр чеччӧ.) Бӧлбан!.. Со тэныд!.. Кытчӧ оз юавны — эн шыась!

МАТВЕЙ (анделкӧд тшӧтш уськӧдчӧ кок улас да кевмысьӧ). Прӧстит, батюшко Саваоп, тӧдлытӧг шусис...

САВАОП. Чеччы да мӧдысь кывнад эн прӧступитчы!.. Тадзтӧ ӧд райсьыд вӧтла! (Шеныштӧ кинас, бергӧдчӧ бӧр мунны... Анделъяс бара сідз мунӧны, кыдзи и локтісны. Мунӧны сьылігтырйи «Вежа, вежа, ыджыд ен Саваоп!» — Унаысь.)


7-ӧд петкӧдчӧм


МАТВЕЙ (плешсӧ видлалӧ). Ачыс быттьӧ абу и ыджыд эськӧ... а печикыс, трустлӧн...

АНДЕЛ. Ланьт, эн ёрччы, Матвей!

МАТВЕЙ. «Эн ёрччы...» Эстшӧма колскӧбтіс да... Шу: «матькыштны колӧ...» (Сувтӧ.)

АНДЕЛ. Оз ков сідзи лӧгасьны Саваоп вылӧ, Матвей... Видзӧдтӧ кутшӧм бура сійӧ тэнсьыд ворсӧмтӧ да сьылӧмтӧ кывзіс.

МАТВЕЙ. Бура кӧ тай кывзіс, бура и аттьӧсӧ видзис!.. (Петкӧдлӧ плешсӧ.) Видзӧдлы ноко, абу-ӧ йӧг чеччыштӧма?

АНДЕЛ. Дугды, Матвей... Оз ӧд раяд нинӧм ло. Прӧстӧ сідз аслыд быттьӧ кажитчӧ... (Видзӧдӧ.) Со, нинӧм абу... Эн норась, Матвей, ен вылӧ, абу лӧсьыд...

МАТВЕЙ. Да ӧд эз жӧ тадзи ков!.. Но мед шусис тӧдлытӧг кутшӧмкӧ лёк кыв. Да ӧд Саваоп батюшкоыд вермис и пыдди не пуктыны... О-ок! Ворсышта кӧ шог вӧсна-а. (Пуксьӧ.)

АНДЕЛ. Ворс и эм, Матвей! Ворсӧмсьыд тай Саваопыд нинӧм оз шу.

МАТВЕЙ (ворсӧ да сьылӧ).


Котӧрті да котӧрті —

Ичӧтик керка воис...


8-ӧд петкӧдчӧм


Сьылігӧн бара анделъяс локтӧны да тшӧтш сьылӧны


Гольӧдчи да гольӧдчи —

Менам мусукӧй восьтіс...


(Матвей юрсӧ лэптӧ, анделъяслы). Но, ті тай бара нин танӧсь.


2-ӧд АНДЕЛ. Зэв гажаа ворсан да, ми огӧ вермӧ крепитчыны, — сідзи и кыскӧ тэ дінӧ. Вай мыйкӧ ворсышт ещӧ.

МАТВЕЙ. Позьӧ. (Ворсӧ, сьылӧ, анделъяс тшӧтш.)


Ме кӧ петі рытйысьны да

Менам рытанӧй коли.

Менам рытанӧй коли да

Менам друганӧй эз ло.

Менам друганӧй эз ло да

Мича нылӧс аддзылі.

Мича нылӧс аддзылі да

Кильчӧ вылас сулалӧ.


Кылӧ кӧнкӧ телегаӧн мунӧм моз йиркӧдӧм шы.


МАТВЕЙ (1-й анделлы). Мый нӧ тайӧ, анделӧй, кылӧ?

АНДЕЛ. Гымалӧ тай кылӧ Илля пророк... Скӧрмӧма мыйыськӧ.

МАТВЕЙ. Быдӧн тані мыйыськӧ да мыйыськӧ скӧрмӧны пыр!.. Кыті нӧ сэсся ошкан райын олӧмтӧ? (Чеччӧ.)

ИЛЛЯ ПРОРОК (мыччысьӧ шуйгавывсянь. Сійӧ пукалӧ ичӧтик нёль гӧгыля телегаын, ӧвтӧ ӧтарӧ-мӧдарӧ ӧгыра сэрапомӧн, быд ӧвтыштігӧн шуӧ: свят, свят! свят!.. Телегасӧ кыскӧ Елесь пророк. Анделъяс сувтӧны бокӧджык, копыртӧны юрнысӧ, быд «свят!» шуигӧн улӧджык копыртчылӧны. Илля пророк сувтлытӧг мунӧ водзӧ, веськыдвылӧ, сэні дыр на кылӧ «свят! свят!» шуалӧмыс).


9-ӧд петкӧдчӧм


МАТВЕЙ. Тайӧ и эм Илля великӧйыд? Вӧвъясыс тай нӧ абу.

АНДЕЛ. Ичӧт раяд вӧвъястӧг волӧ.

МАТВЕЙ. Коді нӧ эськӧ вӧв пыддиыс сылы доддясьӧма?

АНДЕЛ. Елесь пророк другыс.


10-ӧд петкӧдчӧм


Илля Пророк сідзи жӧ бӧр мунӧ шуйгавылӧ.


11-ӧд петкӧдчӧм


МАТВЕЙ. Но, бӧр муніс... (1-й анделлы.) Оз зэрмы сэсся тані? Гымалӧм бӧрад ӧд пыр зэрлӧ да.

АНДЕЛ (сералігмоз). Оз жӧ зэрмы!.. Зэрмывлӧ ӧд енэж увсянь (индӧ увлань), кок увсянь, эстысянь.

МАТВЕЙ. Сідзкӧ нӧ, вайӧ ещӧ мыйкӧ сьыламӧй! (Пуксьӧ.)

2-ӧд АНДЕЛ. Вайӧ, вайӧ!

МАТВЕЙ. Ті йӧктыны онӧ кужӧ?

2-ӧд АНДЕЛ. Кыдзи нӧ огӧ кужӧ. Кужам бара! (Анделъяслы.) Йӧктыштамӧй ӧд? (Анделъяс личкыштӧны юрнаныс.)

МАТВЕЙ. Но вайӧ заводитӧ! (Ворсӧ «Сад йӧрынлысь» ногсӧ. Анделъяс сувтӧны ӧтар-мӧдар бокас, заводитӧны йӧктыны мӧда-мӧдыслы копрасигтырйи.)


12-ӧд петкӧдчӧм


Кылӧ Ӧсиплӧн гӧлӧс: «Аттӧ дивӧ! Аттӧ дивӧ! Мый нӧ тайӧ? Кутшӧм зык-шум?..»


ӦСИП (ӧдйӧ локтӧ шуасигтырйи шуйгавывсянь, зэв кузь беддя. Сувтӧ Матвей водзӧ. Анделъяс пышйӧны коді кытчӧ веськалӧ). Мый нӧ тэ, зонмӧ, тані вӧчан? Став райсӧ тай нӧ путкыльтны кутін!.. Кыдзи нӧ позьӧ тані сы ыджда зык лэптыны?.. Зэв ӧд нин ёна Саваопыд дӧзмӧма дай менам пиӧй садьмис... Дугды, зонмӧ!.. Аттӧ дивӧ, мый кутіс керсьыны миян райын!.. Ставсӧ тай нӧ тэ, зонмӧ, пузувтны кутін!.. Мунны нин оз позь рай кузя, гӧгӧр быдлаын сьылӧны коми сьыланкывъяс! Став анделыс и став праведникыс!.. Эн дур, зонмӧ!.. Верман тэ тадзинад проч Саваопӧс скӧрмӧдны, срокысь войдӧр вӧчас страшнӧй судсӧ!.. Кылан тэ, коми морт, водзӧ кежлӧ лабутнӧйджыка ов!.. Эн сэтшӧма дӧзмӧдчы!.. (Мунӧ.)


Ӧсиплы мунігас кылӧ ӧтиласянь сьылӧм:


«Шондібанӧй олӧмӧй да

Том олӧмӧй, том гажӧй»


Ӧсиплӧн гӧлӧс: «Ланьт! Мый сэн лӧвтан!»

Мӧдласянь гӧлӧс: «Шыр кывтӧ-катӧ, катша кӧя пыжа».

Ӧсиплӧн гӧлӧс: «Дугдӧй, зонъяс!.. Мый нӧ ті?»

Коймӧд гӧлӧс: «Пӧлин ты дорӧ ветлі да, роч казакӧс аддзылі...»

Ӧсиплӧн гӧлӧс: «Но, дивӧ!.. Мый нӧ ті равзанныд? Часлы нӧ, Саваоплы ме норася!»

Нёльӧд гӧлӧс выльысь: «Бобӧ, бобӧ, кытчӧ ветлін?» «Чожӧ гуӧ ветлі».

Ӧсиплӧн ылын нин кылӧ гӧлӧс: «Ланьтӧй, ерӧмаканьяс!»

Кылӧ уналасянь сералӧм: «Ки-ки, ка-ка!..»


13-ӧд петкӧдчӧм


Матвей анделыскӧд пыр тайӧс кывзісны.


МАТВЕЙ. Коді нӧ татшӧм пӧрысьыс вӧлі?

АНДЕЛ. Тайӧ — плӧтник Ӧсип. Сус Кристослӧн мувывса батьыс... (Морӧсас кутчысьӧ, друг.) Мыйкӧ тай нӧ менӧ зэв ёна шогӧдіс... Ок!.. (Пуксьӧ.)

МАТВЕЙ. Пыр мыйкӧ тэнӧ шогӧдӧ.

АНДЕЛ. Прӧстӧ оз шогӧд. Лёк лоӧм водзӧ шогӧдлӧ пыр. Мыйкӧ, тыдалӧ, лоӧ миянкӧд, Матвей.

МАТВЕЙ. Лои мыйкӧ сэтчӧ. Ачыд сэтшӧм — нямӧд кодь!

АНДЕЛ. Ок, лоӧ мыйкӧ, Матвей... Аддзылан!..


14-ӧд петкӧдчӧм


ПЕТЫР АПост. (локтӧ шуйгавывсянь). Матвей!

МАТВЕЙ (юрсӧ лэптӧ). О! Тані!.. Но, господин Петыр-Павел вӧлӧма! (Кыкнанныс чеччӧны.)

ПЕТЫР АП. Кывзы, Матвей!

МАТВЕЙ. Ме кывза, господин Петыр-Павел.

ПЕТЫР АП. Матвей!

МАТВЕЙ. Мый?

ПЕТЫР АП. Тэ эськӧ мунан он кытчӧкӧ мӧдлаӧ?

МАТВЕЙ. Кытысь?

ПЕТЫР АП. Татысь.

МАТВЕЙ. Татысь? Райсьыс?

ПЕТЫР АП. Дерт, мися, татысь.

МАТВЕЙ. Кытчӧ?

ПЕТЫР АП. «Кытчӧ». Тӧда кӧ ӧд, тэнсьыд ог юав. Сійӧ и эм, ог тӧд кытчӧ.

МАТВЕЙ (аслыс). Энлы, вензьыштам ичӧтика. (Петырлы.) Мыйысь нӧ эськӧ, господин Петыр-Павел, кӧсъянныд менӧ ыстыны? Менӧ ӧд татчӧ кулӧм бӧрын мӧдӧдісны.

ПЕТЫР АП. Сійӧ ӧд и эм.

МАТВЕЙ. Ме эг гусясьлы, эг мортӧс вилы, эг весиг некор косясьлы.

ПЕТЫР АП. Тӧда, тӧда, оз ков меным висьтавны.

МАТВЕЙ. Тӧдан кӧ нӧ, мый сэсся?

ПЕТЫР АП. Да ӧд тэ став райсӧ шызьӧдін! Веськыда путкыльтӧмӧн путкыльтан!.. Рай пасьтала ӧні сьылӧны коми сьыланкывъяс! Дзикӧдз тшыкӧдін тэ анделъяснымӧс. Весиг угодникъяс нин ливкйӧдлӧны кутшӧмкӧ «Шондібанӧй олӧмӧй».

МАТВЕЙ. Со вӧлӧма мый!

ПЕТЫР АП. Сійӧ — ӧти. Мӧд-кӧ, сэсся тэнад срокыд тыри.

МАТВЕЙ. Мыйсяма срок? Райын пӧ некутшӧм срок абу да?

ПЕТЫР АП. Ме шуа: тыри. Срок абу сӧмын праведникъяслы, кодъяслӧн рӧдвужыс му вылын нэмыс кевмысьӧны. Тэныд тыри. Тэнад гӧтырыд мӧс сетӧма сӧмын во гӧгӧр казьтылӧм вылӧ. Воыд тыри нин.

МАТВЕЙ. Мый нӧ тэ, Петыр-Павел, шуан: во тыри. Первой лун на ола да.

ПЕТЫР АП. Тэ эн му вылад моз лыддьы. Мувывса воыд тані ӧти лун кузя.

МАТВЕЙ. Но дивӧ! Нинӧмтор тані он гӧгӧрво...

ПЕТЫР АП. Кытчӧ тэнӧ мӧдӧдны райсьыс?

МАТВЕЙ (нимкодя). Весьшӧрӧ эн жуглы юртӧ, господин Петыр-Павел. Висьтала, колӧкӧ, кытчӧ.

ПЕТЫР АП. Кытчӧ нӧ?

МАТВЕЙ. Бӧр сэтчӧ, кытысянь локті.

ПЕТЫР АП. Му вылӧ?!

МАТВЕЙ. Кытчӧ нӧ сэсся, дерт, му вылӧ.

ПЕТЫР АП. Ме кӧсъя вӧлі тэнӧ тӧлысь вылӧ мӧдӧдны.

МАТВЕЙ (юрсӧ легӧдӧ). Мем оз ков. Тӧлысь вылӧ, зонмӧ, ме ог мун. Муӧ бӧр лэчча.

ПЕТЫР АП. Райысь муӧ бӧр лэччан?

МАТВЕЙ. Э-э, господин Петыр-Павел! Ме сэні татшӧм райтӧ аддза. Ещӧ бурджыкӧс, лӧсьыдджыкӧс, гажаджыкӧс!.. Ме сэні кута парма ковтысӧд ветлӧдлыны ворсігтырйи да сьылігтырйи. Ме сэні кута видзны бур коми сьыланкывъяссӧ вунӧдӧмысь-вошӧмысь. Пуксяс кӧ коми зон гудӧкасьны — ме кута гудӧкасьӧм шыас сьылыштны. Мича коми ныв кӧ мӧс корсигъясӧн босьтас сьывны — кута гусьӧник сылы ме отсавны. Либӧ петас коми морт тулысын гӧрны, ме сьӧлӧмсӧ кута сылысь гажӧдны... Быд шог дырйи коми йӧз дінын кута бергавны да шогсӧ налысь пальӧдны... Пармаса вӧр-васӧ пыр кута гажӧдны аслам сьылӧмӧн-ворсӧмӧн... Мый тіян райсьыд меным!.. Ме Парма чуркйӧс сизим рай вылӧ ог веж!.. Со мый шуа, господин Петыр-Павел.

ПЕТЫР АП. Но, мун нӧ, сідзкӧ, бӧр лэччы муад! Водзӧ видзны тэнӧ оз позь тані — став праведникъяссӧ тэ коми сьылысьясӧ пӧртан, дырджык кӧ тан олан... Сэсся, шуа тай, срокыд, мися, тыри. Он жӧ ӧд ёна лӧгась, Матвей?

МАТВЕЙ. Кутшӧм лӧгасьӧм, Петыр-Павел. Нимкодь, зэв нимкодь меным лои! Кӧні сьӧлӧмыдлы долыд — сэні и рай! (Андел бергӧдчӧ да бӧрдӧ. Матвей видзӧдлӧ сы вылӧ, сэсся шуӧ Петыр апостоллы.) Сӧмын, господин Петыр-Павел, мед этійӧ (индӧ андел вылас) ме бӧрся оз вӧтчы!.. Бӧрдысьыд меным сэні оз ков, сӧмын гажтӧмтны менӧ кутас. Мед кытчӧ гажыс мунас... Ме ногӧн кӧ, мед олас муа-рая костас. Позьӧ, сідзи?

ПЕТЫР АП. Позьӧ (бергӧдчӧ да горӧдӧ). Габрилӧ аркандел! Волы татчӧ!


15-ӧд петкӧдчӧм


ГАБРИЛӦ АРК. (зэв ӧдйӧ локтӧ. Веськыд киас меч, шуйгаас — сюр пӧлян — сюмӧд «рожок»). Ме тані, Петыр апостол! Мый тшӧктан вӧчны?

ПЕТЫР АП. (Габрилӧлы). Вай чукӧртлы став анделъястӧ! Матвей окотитӧ бӧр муӧ лэччыны, колльӧдны колӧ тайӧс! (Индӧ андел вылӧ.) Кытчӧкӧ инав муа-рая костӧ. Оз кӧсйы сьӧрсьыс босьтны ачыс, зэв пӧ ляб да.

ГАБРИЛӦ АРК. Вӧчам сразу! (Тутӧстӧ кыкысь.)


16-ӧд петкӧдчӧм


Чукӧртчӧны анделъяс.


ПЕТЫР АП. (Матвейлы). Но, прӧщайтлы сэсся, да лёкӧн эн казьтыв. (Копыртчӧны мӧда-мӧдлы.)

ГАБРИЛӦ АРК. (анделъяслы). Сувтлӧй ӧтар-мӧдар бокас!.. Матвейлысь ловсӧ бӧр ӧні колльӧдам му вылӧ... (1-й анделлы.) Тэ лэччигад пос шӧрас воан да шыбитчы шуйгавывлань ортсӧ. (1-й андел бӧрдӧмӧн юрнас личкыштӧ.)

ПЕТЫР АП. Но, Матвей, мун сэсся!

МАТВЕЙ (босьтӧ сигудӧксӧ да ворсігтырйи мунӧ, ачыс сьылӧ):


Шондібанӧй олӧмӧй да

Парма чуркйын быдмӧмӧй!

Парма чуркйын быдмӧмӧй да

Гажа муын ветлӧмӧй!


1-й андел бӧрсяньыс бӧрдігтырйи мунӧ, анделъяс юрнысӧ копыртӧны. Петыр ап. мунӧ Габрилкӧд мунысьяс бӧрся.


Занавес ньӧжйӧник тупкысьӧ.

Гижӧд
Райын
Жанр: 
Йӧзӧдан во: 
Пасйӧд: 

Тайӧ пьесалӧн мӧд юкӧныс — «Инасьтӧм лов».

Аудио:

lkejrlkelkrgner klrjnelknfrkl ekjnrjkenfrej

1