МЫЙ СЕТІС КОМИ ЙӦЗЛЫ ОКТЯБРСА РЕВОЛЮЦИЯ

Сарлӧн правительствоыс чорыда вӧлі топӧдӧма рабочӧйясӧс да крестьянаӧс. Кык пӧв чорыда топӧдліс мукӧд сёрниа уджалысьясӧс. Эз лэдз босьтчыны найӧ эмбурныслы, кыпӧдны сюсьлуннысӧ, сӧмын зілис ёнджыка увтыртны, рочӧ пӧртны.

Мый миян Коми мулы сетліс бурсӧ сар правительствоыс? Нинӧм эз, лёкӧс кындзи. Роч буржуазия (сыкӧд сар правительствоыд ӧтвылысь оліс) видзӧдчис унджык барыш босьтны миянлысь вӧр нуӧмӧн, прӧмыс босьтӧмӧн, мукӧд ногӧн, водзӧссӧ нинӧм эз сетлы. Кысь нин эськӧ пабрик-заводъяс, кӧрт туйяс лӧсьӧдӧм, весиг бурджык мир туйыс эз лолы.

Медым сэтшӧм барышсӧ позис перйыны кокниджыка да дырджык, сар правительство мырсис коми йӧзӧс пемыдын видзны. Медым коми йӧзлӧн эз вӧв ӧтувтчӧм, найӧс юкисны уна губерняяс улӧ (Кардорсаӧ, Вӧлӧгдасаӧ, Яткасаӧ, Перымсаӧ, с. в.). Коми крестьяна челядьӧс велӧдісны ичӧт школаын сӧмын кырымасьны, да ещӧ рочӧн. Водзӧ велӧдчыны крестьяна челядьлы туйсӧ эз восьтывны. Ыджыдалысьяссӧ ыставлісны роч чиновникъясӧс. Школа пыр, вичко пыр, учрежденньӧяс пыр мырсисны велӧдны коми йӧзӧс мустӧмтны ассьыныс кывнысӧ, бырӧдны надеянысӧ ас вын выланыс. Шӧр школаясын велӧдчысьясӧс лӧсьӧдалісны рочӧ пӧртысьясӧс, уджалысь комияс вылын ыджыдалысьясӧс.

Нинӧмыс эз вӧв уджалысь коми йӧзлӧн; ни озырлуныс, ни велӧдчӧм сюсьлуныс, ни мукӧд йӧзлӧн кодь праваясыс. Весиг ас кывсьыс кодсюрӧ вӧлі соссялӧны нин.

Октябрса революция путкыльтіс ставсӧ. Медводдза вежоннас жӧ выль Сӧвет правительство лэдзис декрет быд сёрниа йӧзӧс праваяснас ӧткодялӧм йылысь. Сӧвет правительство лоӧмсяньыс пырысь-пыр пондіс быдсяма ногыс босьтчӧдны мукӧд сёрниа йӧзӧс. Сӧветъясын уджалысьясӧс бӧрйыны ас сёрниа татчӧс йӧзӧс, школаясын велӧдны ас кывйӧн, литература ас кывйӧн печатайтны, крестьяналысь челядьсӧ гырысь школаясын велӧдны, сідз водзӧ.

Воддза куим вонас муніс чорыд война еджыдъяскӧд. Воюйтігӧн выль олӧм босьтчӧдны сьӧкыд. Олӧм босьтчыны пондіс сӧмын еджыдъясӧс вермӧм бӧрын.

1921 воын Сӧвет правительство Эжваса да Печӧраса комиясӧс лэдзис ӧтувтчыны Коми обласьтӧ, лэдзис ас йӧз вынӧн босьтчӧдны ассьыным эмбурнымӧс, олӧмнымӧс.

Сьӧкыд вӧлі босьтчӧдны Коми мутӧ война бӧрад. Сьӧкыд дырйи Сӧвет власьт отсаліс уджалысьясӧс и сьӧмӧн.

Сӧвет правительство отсалӧмӧн ми вермим кыпӧдны ас йӧз пытшкысь уджалысьясӧс. Важ роч чиновникъяс пыдди ӧні миян сӧветъясын ас пытшкысь бӧрйӧм коми йӧз. Гырысь школаясын (университетъясын) велӧдчӧны 300 кымын коми морт. Во-мӧд бӧрын став уджалысьыс миян Обласьтын лоӧны ас коми йӧз.

Важся увтыртӧм пыдди коми кывйӧн сёрнитӧны став обласьтувса учрежденньӧясын, велӧдӧны школаясын, лэдзӧны газетъяс, нигаяс.

Пондім лӧсьӧдавны аслыным заводъяс (эштӧ кер пилитан завод Сыктывкарын, вӧчсьӧ Печӧра вомын). Заводъяс воысь воӧ пондасны содны, Коми муын уна быдсяма сикас озырлуныс да. Сӧмын ковмасны бур туйяс лӧсьӧдны.

Вӧчсьӧны туйяс Емвасянь Удораӧ, Изьваӧ, Якшаын. Кыпӧдӧма сёрни кӧрт туй вӧчӧм йылысь.

Лӧсьӧдалӧма электричество Сыктывкарын, Айкатылаын, Нювчимын.

Восьталӧма быд вӧлӧсьтын, весиг деревняясын, общественнӧй лавкаяс.

Воысь воӧ содӧ нажӧтка вӧралӧмысь, кер лэдзӧмысь, мукӧдторйысь.

Уна нин вӧчӧма, уна на колӧ вӧчны. Ёна на ковмас мырсьыны.

Водзӧ кежлӧ уджалігӧн, ассьыным олӧм босьтчӧдігӧн медколанторйыс — ас вын вылӧ лача (надея) — миян пондіс кыптыны. Ӧні коми йӧз оз нин важ моз асьнысӧ увтыртны, казявны кутісны ассьыныс сямлуннысӧ. Босьтчӧ коми уджалысьяслӧн сьӧлӧмныс выль олӧмас, оз род уджсьыс, оз надейтчы некод вылӧ. Сійӧ медъёна коланторйыс: ас вын вылӧ лача кӧ эм, уджсӧ помавтӧг ог нин эновтчӧй, олӧм водзӧ нин пондас мунны.

Сар правительство миянлысь лача вӧлі бырӧдӧ, Сӧвет правительство босьтчӧдӧ.

Мед жӧ ёнмас, паськалас, вужсялас Сӧвет власьт!

Мед босьтчас Коми му!