ШОНДІ МАМ

Оліс-выліс крестьянин, сылӧн вӧлі дас кык Матвей. Мунісны найӧ корсьны дас кык Матрен. Воас ичӧтик керка. Сэтчӧ найӧ пырисны. Сэні олӧма ёма. Ёма юалӧ:

— Кытчӧ ті, дас кык Матвей, мунанныд?

— Ми, дас кык Матвей, мунам дас кык Матрен корсьны. Тэнад эм абу дас кык Матреныс?

— Менам эськӧ дас кык ныв жӧ да ӧтикыс мӧд сикас нима, оз судзсьы ӧтиыс.

— Мед, оз кӧ! — шуӧны Матвейяс.

Сэсся рыт воас, водны лӧсьӧдчӧны. Ёма шуӧ:

— Матвейяс, ті водӧ увдорас, а Матренъяс водӧ вевдорас! Матвейяс водасны вевдорас, а Матренъяс водаласны увдорас. Ёма войнас и шуас:

— Сабляӧ, мун увдорас шырышт!

Сэсся Матренъяслы и веськалас. Чеччасны Матвейяс дай пышъясны. Пышъясны, пышъясны, да туйвеж воас. Ыджыд Матвей и шуӧ:

— Вокъяс, сэсся колӧ торйӧдчыны. Ті мунӧ шуйга туйӧдыс, а ме муна веськыд туйӧдыс.

Ыджыд Матвей мунас да мунас веськыд туйӧд — керка локтас. Керка стен бокас чеччалӧ коктӧм дядьӧ. Сійӧ шуӧ:

— Кытчӧ, ыджыд Матвей?

— Ме муна шонді мам дінӧ!

Старикыд и шуӧ:

— Тэ шонді мамыдлысь юав, дыр-ӧ на мем тані чеччавны. Ме ӧд тані кызь во нин чеччала.

Ыджыд Матвейыд бара мунас. Мунас да, мунас да, воас: баба ва лэпталӧ. Сійӧ и юалас:

— Кытчӧ, ыджыд Матвей?

— Ме шонді мам дінӧ!

— Тэ шонді мамыдлысь юав, дыр-ӧ на мем тані лоӧ васӧ лэптавны. Ме ӧд нин тані кызь во васӧ лэптала.

Ыджыд Матвей бара муніс. Мунас да, мунас да, воас: баба чӧжӧм йӧв переведитӧ. Сійӧ шуӧ:

— Кытчӧ, ыджыд Матвей?

— Ме шонді мам дінӧ!

— Тэ шонді мамыдлысь юав, дыр-ӧ на мем тані лоӧ чӧжӧм йӧвсӧ переведитны. Ме ӧд тані кызь во нин чӧжӧм йӧвсӧ переведита.

Ыджыд Матвей бара мунас. Мунас да, мунас да, воас: шор вомӧн чери вуджӧдчӧ. Чериыд и шуӧ:

— Ыджыд Матвей, кытчӧ мунан?

— Ме шонді мам дінӧ!

— Тэ шонді мамыдлысь юав, дыр-ӧ на мем тані лоӧ вуджӧдчыны. Ме ӧд тані кызь во нин вуджӧдча.

Матвей бара мунас. Мунас да, мунас да, ичӧтик керка воас. Сэтчӧ сійӧ пырас. Сэні эм пӧрысь старука. Сійӧ шуӧ:

— Кытчӧ, ыджыд Матвей?

— Ме шонді мам дінӧ!

— Ме ӧд и эм шонді мамыд.

Ыджыд Матвей шуис:

— Ме аддзылі керка да стен бокас коктӧм дядьӧ чеччалӧ, сійӧ тшӧктіс юавны, дыр-ӧ на сылы тані чеччавны. Сэсся муні да, муні да, баба ва лэпталӧ, сійӧ тшӧктіс юавны, дыр-ӧ на сылы лоӧ тані васӧ лэптавны. Муні да, муні да, бара баба — чӧжӧм йӧв переведитӧ, сійӧ тшӧктіс юавны, дыр-ӧ на сылы тані лоӧ чӧжӧм йӧвсӧ переведитны. Муні да, муні да, чери шор вомӧн вуджӧдчӧ, сійӧ тшӧктіс юавны, дыр-ӧ на сылы тані вуджӧдчыны.

Шонді мамыд и шуӧ:

— Ме ӧд немтор ог тӧд. Час, шондіыс локтас да, мый сійӧ шуас. А тэнӧ гӧбӧч гуӧ гуала, шондіыд ӧд, воас да, сотас.

Ыджыд Матвейӧс шонді мам гуаліс. Шонді воис да шуӧ:

— Уф, роч дук петӧ, уф, коми дук петӧ!

— Но, мыйся коми дук да роч дук петас, тӧв йылын ветлан да сійӧ кӧ-а.

Шонді мам кутіс шуны:

— Ме тавой вӧтаси да, керка стен бокын чеччалӧ коктӧм дядьӧ, сійӧ быттьӧ юалӧ, дыр-ӧ на сылы лоӧ чеччавны, а быттьӧ кызь во нин чеччалӧ.

Шондіыд и шуӧ:

— Сылы нэмсӧ лоӧ чеччавны, корысьлы няньтор абу сетлӧма да.

— Сэсся бара: баба кызь во нин ва лэпталӧ, дыр-ӧ пӧ меным тані васӧ лэптавны.

Шонді бара шуӧ:

— Сылы нэмсӧ лоӧ васӧ лэптавны, вина пыдди йӧзсӧ ваӧн юкталӧма да.

— Сэсся бара: баба чӧжӧм йӧв переведитӧ, да дыр-ӧ сылы лоӧ чӧжӧм йӧвсӧ переведитны?

— Сылы нэмсӧ жӧ лоӧ чӧжӧм йӧвсӧ переведитны, гӧль йӧзсӧ некор чӧжӧм йӧвнас абу вердлӧма да.

— Сэсся бара: чери шор вомӧн вуджӧдчӧ, да дыр-ӧ сылы лоӧ вуджӧдчыны?

Шонді бара шуӧ:

— Сылы нэмсӧ жӧ лоӧ вуджӧдчыны, йӧзлысь шойсӧ сёйӧма-нёнялӧма да.

Шондіыд аскиӧ-бурӧ бара чеччас да мунӧ. Шонді мамыд перъяс ыджыд Матвейӧс да шуас, кылін-ӧ пӧ, мый шуис шондіыд?

— Кылі.

— Но, мун, сідзкӧ, да висьтавлы налы.

Ыджыд Матвей мунігас ставыслы висьталас, да найӧ и кольӧны горзан-бӧрдан выйын. А ыджыд Матвей воас вокъяс дінӧ, да найӧ мӧдӧдчасны гортӧ.