ВӦРКАНЬ


Лун шӧр гӧгӧр арся поводдяыс дзикӧдз йӧймис. То мургыштас, кытчӧдз тырмас выныс, то грӧзитчыштас ӧшинь тасъясӧ, чашнитлас кальквидзысь ӧдзӧсъяс. Бырӧ выныс и кутас сьӧкыда пошиктыны, сэсся шогӧ усьлӧ, мӧдас бӧрдны сьӧд синваӧн.

Важӧнкодь нин пемдіс. Ланьтісны асланыс шоныд позйын чипанъяс. Вожа пеля кань Марпида кайис паччӧр сэрӧгӧ да крукыльтчӧмӧн водіс. Мыйкӧ дыра сійӧ кургыштіс, сэсся дзикӧдз ланьтіс.

«Тотш... тотш... тотш...» — сьыліс стенын мудзлытӧм часі.

— Эз тай нӧ во батьӧ, кӧні нӧ сы дырасӧ ветлӧ? — эшкын увсянь шыасис Поля мамыс дінӧ, коді, гашкӧ, дасысь нин петаліс ывлаӧ. Воча кыв пыдди мамыс сӧмын ышловзис.

Полялӧн батьыс асывнас на муніс вӧрӧ пес керавны. Сьӧрсьыс босьтіс и пищаль. Кӧзяин бӧрсяыс вӧтчисны ягӧ и кыкнан понйыс: Полкан да Тузик. Важӧн нин колі воны, а найӧ абуӧсь и абуӧсь.

«Гашкӧ, кӧинъяс батьӧ вылӧ уськӧдчисны, — майшасис Поля да гусьӧникӧн кыйкнитлывліс мамыс вылӧ. — Но батьӧ жӧ пищаля, и понъясыс сыкӧд». Бурӧдіс асьсӧ нывка.

Мамыс пыр на чӧв оліс, сӧмын корсюрӧ видзӧдлывлӧ ӧшиньӧд да кывзысьӧ ывласянь воӧм быд шыӧ. Мӧд пӧрйӧ нин сійӧ шонтіс ёсь зобъя югыд самӧвар, а виччысянторъясыс пыр абуӧсь.

— Колӧкӧ, бабӧ ордӧ пырис. Шонтысьны. Татшӧм поводдянад, дерт, кынмис и кӧтасис, — выльысь бурӧдыштіс сійӧ мамсӧ.

— Узь. Воас, гашкӧ...

Узьсяс ӧмӧй, кор Полялы юрас волісны на шуштӧмысь-шуштӧм думъяс.

И сэки нем виччысьтӧг посводзын кыліс Полканлӧн да Тузиклӧн увтчӧмыс. Эз на удит нывка петны эшкын увсьыс, мамыс уськӧдчис нин локтысьяслы паныд.

Медводзын керкаӧ чепӧсйисны понъяс. Найӧ ӧтпырйӧ моз матыстчисны крӧватьын куйлысь Поля дорӧ и нюлыштісны сылысь кисӧ, быттьӧ кӧсйисны шуны: «Прӧста и мамыдкӧд шогсид, ми со гортынӧсь».

Сэсся пырисны батьыс да мамыс. Батьыс гӧрдӧдӧма, пӧсялӧма. Поля коксӧ ӧшӧдӧмӧн пукаліс крӧвать вылын, эз тӧд мый вӧчны: чеччыны либӧ бӧр водны.

— Тӧдан, мый батьыд вайис? — юаліс мамыс.

— Кӧч гӧснеч, — ньӧти думайттӧг вочавидзис Поля. Батьыс сылы унаысь нин вайлывліс вӧрысь то выя нянь, то кампет, то преник. Кӧч пӧ тайӧ гӧснечсӧ мӧдӧдіс.

— Рысьӧс батьыд кыйӧма. Сійӧн и сы дыра ветліс, а ми тані майшасям, — вочавидзис мамыс.

Полина кӧмтӧгыс матыстчис пызан дорӧ, гӧгӧрвотӧма видзӧдліс батьыс вылӧ.

— Мыйсяма «Рысь»?

— Зверь сэтшӧм эм, рочӧн кӧ шуны, «рысь», а миян ног вӧркань. Вот ме сійӧс и кыйи. Тузик да Полкан зверсӧ пу йылӧ йӧршитӧмаӧсь, — висьталіс батьыс.

— Кӧні нӧ эськӧ сійӧ, петкӧдлы, — корис Поля.

Недыр мысти батьыс пыртіс посводзысь зверӧс.

Поля быдсӧн повзьӧмысла чилӧстіс.

— Эн пов, ӧні нинӧм нин оз вӧч, — бурӧдіс нывсӧ мамыс.

Кань звиркнитіс-чеччыштіс пач вылысь, матыстчис порог дорын куйлысь зверь дорӧ да чушкыштіс быдӧн, мышку вывсьыс гӧнъясыс кыптісны.

Поля первой ылісянь видзӧдіс вӧркань вылӧ, сэсся локтіс матӧджык.

— Эн и повзьы? — юаліс Поля батьыслысь, сэсся ичӧтик кияснас полігтыр малыштіс вӧрканьӧс. — Ой, гӧныс кутшӧм небыд, а гыжъясыс сэтшӧм лэчыдӧсь.

Зверыс и збыльысь зэв ёна муніс кань вылӧ, сӧмын ыджыд, тушаыс метр кузя лоӧ. Бӧжыс дженьыдик, кодкӧ быттьӧ орӧдӧма сійӧс. Кокъясыс кызӧсь, кузьӧсь. Гӧныс зэв сук да небыд. Туша кузяыс тыдалӧны гырысь гӧрдоват чутъяс, кынӧм улыс да кок бокъясыс еджговатӧсь, кодкӧ быттьӧ дӧмас сэтчӧ вурыштӧма.

И чужӧмыс каньлӧн кодь гӧгрӧс. Ныр помыс сьӧд, синъясыс петыштӧмаӧсь водзлань, щӧка гӧгӧрыс чурвидзӧны шочиник усъяс.

Тайӧ рытнас унатор висьталіс зверь йылысь Полялы батьыс. Олӧ пӧ вӧркань ылі вӧръясын, пырджык кутчысьӧ ӧтнас, тадзнад кокньыдджык корсьны сёян.

Сан моз жӧ сійӧ кыйсьӧ войяснас. Каяс кутшӧмкӧ пу вылӧ, дзебсяс сэтчӧ да мӧдас кыйӧдчыны. Кор матігӧгӧрын мыччысяс ассьыс омӧльджык зверь, вӧркань виччысьтӧг чеччыштас пу вылысь, лэчыд пиньяснас да гыжъяснас ӧти здукӧн и пӧкӧритас кыйӧданторсӧ. Йӧра пиянӧс весиг вермӧ кутны. Лёк поводдя дырйи вӧркань кыйсьӧ и луннас. Куталӧ лым пиӧ дзебсьӧм сьӧлаясӧс да таръясӧс, кыйӧдӧ шойччысь кӧчьясӧс.

Мортысь да понъясысь, дерт, полӧ, зільӧ ӧдйӧджык пышйыны, а йӧршитасны кӧ, лэчыд гыжъяс отсӧгнас пыр и каяс пу йылӧ.

Энь вӧркань быд во чужтӧ кык-куим пи. Пияныс чужӧны посниӧсь, синтӧмӧсь. Мамыс найӧс вель кузь кад вердӧ аслас йӧлӧн, сэсся, кор нин лоӧны ыджыдджыкӧсь, кутас велӧдны кыйсьыны.

Поля, колӧкӧ, дыр на кывзіс батьыслысь висьталӧмсӧ, да мамыс ыстіс узьны.


Гижӧд
Вӧркань
Жанр: 

lkejrlkelkrgner klrjnelknfrkl ekjnrjkenfrej

1