ДЗОРИДЗАЛӦ СИРЕНЬ
Во вит сайын ме ӧшинь улӧ пукті кык сирень куст. Найӧ ӧні ыджыдӧсь нин. Быд тулыс, мыйӧн поводдяыс ёна шондӧдас, сирень кустъяс вевттьысясны мича дзоридзьясӧн. Пуяс дінсянь ӧвтӧ чӧскыд дукӧн.
Ветлысь-мунысьяс частӧ сувтыштлӧны керка весьтӧ, видзӧдласны дзоридзьясӧн тырӧм сирень вылӧ да нюмъёвтасны. Со кутшӧм найӧ мичаӧсь, кутшӧм уна радлун вайӧны йӧзлы.
Водз асывнас да удж помасьӧм бӧрын ме частӧ пукавлывла сирень кустъяс дорын. Дыр ог вермы орӧдчыны на дінысь, сэтшӧм нин найӧ мичаӧсь да кыпыдӧсь. Мукӧд дырйи пуксяс сэтчӧ кутшӧмкӧ лэбач да заводитас ливкйӧдлыны-сьывны лышкыд гӧлӧсӧн, тыдалӧ, и найӧ гӧгӧрвоӧны мичлунсӧ.
Кысянькӧ воласны малязіяс. Найӧ ёсь ныръяснас сатшкысясны дзоридзӧ, кыскӧны сэтысь чӧскыд кӧра соксӧ, медым сэсся юмов ма сэтысь дасьтыны.
Но сиреньлӧн мичлуныс тырмӧ регыд кежлӧ. Гожӧмнас на дзоридзьясыс кутасны кельдӧдны, сэсся вочасӧн нярмасны и тӧв отсӧгӧн лэбзяласны коді кытчӧ. Сёр арӧдз сирень кустъяс вылын кышӧдчасны вижоват коръяс, но сэсся и найӧ, кӧдзыд лунъяс заводитчӧм бӧрын, эновтасны ассьыныс местаяссӧ. И сэки пушкыра кустъяс дінысь кутасны чурвидзны сьӧдасьыштӧм пасьтӧм вожъяс. И тадзи найӧ сулалӧны тӧвбыд, кынмӧны, кӧтасьлӧны, венласьӧны турӧбъяскӧд. Сӧмын тулыснас яр шондіыс выльысь бергӧдас налы важся мичлунсӧ: дзоридзьяссӧ и коръяссӧ.
Кӧть тӧвся кадӧ сиреньыд и оз вермы ошйысьны аслас мича паськӧмӧн, век жӧ сійӧс радейтӧны... Тӧдад кодъяс эськӧ? Каньяс. Да, да, каньяс: Муркаяс, Машкаяс, весиг кыз бӧжа сибирскӧй каньяс. Пӧгибӧ ме вои наӧн. Мыйӧн югдыштас, ӧти бӧрся мӧд кутасны чукӧртчыны сэтчӧ матігӧгӧрса керкаясысь каньяс. Первойсӧ ме ёна дӧзмывлі на вылӧ. Матыстчасны куст дорӧ, вель дыр нюласны пулысь кырсьсӧ, сэсся заводитасны йирны. Кыдзи та бӧрын он дӧзмы кургысь каньяс вылӧ! Налы колӧ шыръясӧс кутавны, а не пакӧститчыны. Кымыныськӧ вӧтлывлі жӧ найӧс сирень кустъяс дорысь.
И мый найӧс кыскӧ татчӧ? Тӧда, кӧчьяс радейтӧны пипу кырсь, тӧвъяснас пыр корсьысьӧны, кытысь эськӧ аддзыны татшӧм пусӧ.
А медым каньяс радейтісны чӧсмасьны сиреньӧн, дивитӧй кӧть энӧй, первойысь казялі татшӧмторсӧ.
Сирень кустъяссянь матын сулалӧны акацияяс, кыдзьяс, пелысьяс. На вылӧ рӧзбойник каньяс оз и видзӧдлыны, чӧскыд дука сирень найӧс ас дінас кыскӧ.
Тыдалӧ, сиреньлӧн эм сэтшӧмтор, коді тӧвся кадӧ ёна колӧ кань котырлы. Прӧста, дерт, найӧ лун-лун эз эськӧ бергавны тайӧ кустъяс дорас.
Сирень йылысь сёрнисӧ помалігӧн содта ещӧ ӧтитор: медым жӧ тайӧ невеста кодь пуыс кутіс дзоридзавны быд ӧшинь улын, карын и сиктын, войвылын и лунвылын.
