ТАЙКӦ ШАПКАТӦ ПЫШЙӦДАС...
Вӧралігад унатор аддзылан, кывлан. Мукӧд дырйи чуймӧдас тэнӧ кутшӧмкӧ звер либӧ пӧтка. Овлӧ и сідз, мый вӧрын лоӧмторъяссӧ кутан казьтывны уна вояс чӧж, частӧ петавлас и серамыд.
Пукалі ме кыдзкӧ ӧти шор дорын, ас вӧчӧм чипсанӧн чуксалі сьӧлаясӧс. Вӧлі рытъявыв нин. Шорсӧ ӧтар-мӧдарсяньыс топӧдӧма кык джуджыд кыр, быттьӧ кӧсйӧмаӧсь сійӧс дзебны йӧз синъяс улысь. Шор бокын быдмысь дзоридзьяс воштӧмаӧсь нин ассьыныс мичлунсӧ, кузь турун, кодӧс тані некор оз ытшкывны, копыртчӧма му бердӧ, бырӧма выныс.
Сьӧлаӧс чуксалі вель дыр. Сійӧ кӧть пукаліс кӧнкӧ зэв матын, весиг шочиника сетліс гӧлӧссӧ, но вӧралысь дорӧ матыстчыны эз кӧсйы. Гашкӧ, шойччыны пуксис сук лапъяса коз вылӧ да эз вӧв окота эновтны ассьыс местасӧ. Колӧкӧ, сюсь пельясыс кылісны, мый чуксалӧ сійӧс оз сьӧла, а пищаля морт.
Ляпкыдик мыр вылын пукавны вӧлі меным лӧсьыд. Посньыдик сук понӧльяс видзисны тӧлысь. Сюйла вомӧ дозмӧр бордйысь вӧчӧм чипсан, чипӧста энь сьӧла гӧлӧсӧн нёль-витысь, сэсся кывзысьыштла.
Сьӧла важӧн ланьтіс, колӧкӧ, мӧдлаӧ лэбзис, а ме пыр на кори сійӧс ас дінӧ. Тыртӧм киӧн абу окота лэччыны гортӧ. Да и шойччыштны тайӧ вӧрса улӧс вылас абу грек: водз асывсяньыс ӧд эг этша километра восьлав нюръяс да парма кузя.
Бара заводиті чипсасьны. Мышладорсянь регыд кыліс кутшӧмкӧ ыджыд лэбачлӧн борд шы. Эг на удит бергӧдчыны, кыдзи шапка кузя шаркнитіс кодкӧ, и сійӧ жӧ здукас чардби моз тювыштіс вывлань варыш. Ӧдйӧ чургӧді пищальӧс, кӧсйи лыйны повзьӧдчысьӧс, но лыйны эг удит: воши-саймовтчис.
Со сійӧ пуксис медджуджыд коз вылас, месянь вель ылын, дзоргӧ-видзӧдӧ гӧгӧр. Ылалас кӧ кутшӧмкӧ лэбач, тшапнитас-кутас ӧти здукӧн. Матігӧгӧрса лэбачьяс казялісны ассьыныс врагсӧ, пышйисны ылӧджык.
Тайӧ вӧлі дозмӧр варыш. Бордъясыс паськыдӧсь, бӧжыс кузь. Полӧны сыысь кӧчьяс, уръяс, сьӧдбӧжъяс, ластаяс, сьӧлаяс, таръяс, томиник дозмӧръяс. Оз радейтны сійӧс некод, быдӧнлы ассьыс грӧзсӧ кужӧма пуктыны. Аддзас кӧ, джагӧдас чипанӧс и петукӧс, нинӧмӧн оз лыддьысь. Сэтшӧм сійӧ лёк да ковтӧм.
Дыр кысси джуджыд козлань. Ачым полі, мед эськӧ дозмӧр варыш оз казяв да лэбзьы. Недыр мысти пищаль сьӧлыштіс свинечӧн. Гырдмӧм синъяса варыш шнёпкысис-уси муӧ. Лэбачьяс мынісны ещӧ ӧти врагысь. Оз нин ковмы налы сыысь повны.
