СУЛАЛӦНЫ МИЧА ПУЯС


Во дас сайын нин ӧти вӧралысь, кор узим ми сыкӧд вӧр керкаын, висьтавліс меным мойд, коді йитчӧма вӧр-вакӧд, сэні быдмысь пуяскӧд. Тайӧ мойдыс пыр на эз вушйы паметьысь, кӧть ачым нин лои пӧльӧн. Та йылысь ме и кӧсъя висьтавны тіянлы, дона челядь.

Ӧти вӧрса луд вылын орччӧн быдмисны нёль пу: пушкыра Ниа, еджыд кока Кыдз, веськыд Коз да сыысь на веськыд Пожӧм. На вылӧ тшӧкыда пуксьылісны лэбачьяс, узьмӧдчылісны посни зверъяс. Пуяс некодӧс эз ӧтдортлыны, быдӧнлы сетлісны шойччанін да узянін, видзлісны звер-пӧткаӧс вильыш зэръясысь, тӧвъясысь да кӧдзыдысь.

Тулыснас Коз пу ас вылас ӧшӧдліс вотӧсъяс, кодлӧн нимыс коляоз. Сійӧ збыльысь луд вылын быдмысь оз кодь, и чӧскыдлуныс абу этшаджык. Арнас Коз вылын ӧшалӧны гырысь кольяс, кодъясӧс ёна радейтӧны уръяс, уркайяс.

Мыйӧн шондӧдас, воас гажа тулыс. Кыдз вӧччас мича паськӧмӧн, гӧгӧр асьсӧ вевттяс небыд да выльӧн петӧм коръясӧн. Первойысь кӧ аддзан сійӧс татшӧм гажа каднас, вель дыр любуйтчан.

Тулыснас и Ниа пу кажитчӧ мичаджыкӧн, лоӧ ещӧ на пушкыра. Тӧдӧмысь, кузь тӧвся кадӧ шыбитіс ас вывсьыс пӧрысьмӧм да косьмӧм лыс емъяссӧ, на пыдди быдтіс выльясӧс.

Тадзи эськӧ олісны-вылісны тайӧ пуясыс, гажӧдісны вӧрӧ волысьясӧс, но орччӧн сулалігӧн налы воысь-во лои дзескыдджык, ӧта-мӧдныслы кутісны мешайтны. Ку пиас эз кут тӧрны джуджыд Коз, ассьыс став лӧглунсӧ сійӧ висьталіс еджыд кока Кыдзлы:

— Мед кӧть ӧдйӧджык пӧрысьмин да пӧрин. Мый тэысь тӧлкыс, сӧмын ӧти мичлуныд и эм.

Ок, кутшӧма скӧрмис тайӧ виччысьтӧм кывъяс бӧрас Кыдз. Вермис кӧ эськӧ, печиктіс плешкас Козлы.

— Тэ, дзор Коз, шуин, мый меысь абу некутшӧм тӧлк! Чошкӧд пельтӧ да кывзы, — и Кыдз тэрыба мӧдіс лыддьӧдлыны, кутшӧм колана пу сійӧ му вылас. — Тӧдан-ӧ тэ, мый меысь вӧчӧны медся бур улӧсъяс, шкапъяс, крӧватьяс, пызанъяс.

— И меысь вӧчӧны, — вомаліс сійӧс Коз.

— Кымын морт нимкодясьӧны меӧн, — ыдждӧдіс гӧлӧссӧ Кыдз. — Ме йӧзлы вая радлун. Менам гаръясӧн да пакулаӧн лечитӧны висьысьясӧс, а вожъясысь чегъялӧм корӧсьӧн пывсьӧны да вӧтлӧны мудз уна войтыр. Кор ме пӧрысьма да пилитасны пес вылӧ, медся кӧдзыд лунъясас керкаас лоӧ жар. Тшакла кӧ либӧ вотӧсла мӧдӧдчас морт, бара босьтӧ пестер либӧ наберушка. А тӧдан он, мыйысь найӧс вӧчӧны?

— Вывті нин ёна ошйысьны кутін, — чирыштіс сійӧс Коз.

— Меысь вӧчӧны лыжияс, машинаяслы подшипникъяс, — водзӧ висьталіс Кыдз. — А видлін кӧ ӧтчыд менсьым чӧскыд зараваӧс тулыснас, кывйыд эськӧ эз бергӧдчы менӧ вӧйпныд.

Ниа пу, коді ӧнӧдз чери моз чӧв оліс, тшӧтш сюйсис сёрниас:

— Кыдз веськыда висьталіс, сы кодь колана пуыс оз туплясь. Сылӧн и нэм помыс кузь, олӧ матӧ кыксё во. Тані сійӧ эз висьтав ещӧ фанера йылысь. Мича фанера листъяс артмӧны кыддзысь, рубеж сайӧ сійӧс весиг нуӧны, зарни вылӧ вузалӧны.

— Сідзкӧ, ачыд мун татысь, лёка вожъясыд сукӧсь, шонді югӧрсӧ весиг тупкан! — мӧдіс ыждавны Ниа вылӧ Коз.

— Ме тэысь коланаджык, баквал Коз. Сідз ӧд, Пожӧм? Стрӧитасны кӧ меысь баржа либӧ керка улӧ столб сувтӧдасны, уна дас во ог сісьмы ни ваын, ни муын. И олан кадӧй менам мукӧд пуяс серти кузьджык, верма сулавны кыксё ветымын во либӧ дырджык, а быдма матӧ нелямын метр судта, — вочавидзис Ниа пу.

Варовмис и чӧв олысь Пожӧм, ассьыс бурторъяссӧ мӧдіс лыддьӧдлыны.

— Ме верма быдмыны кыдзи лунвылын, сідзи и войвылын, кӧні овлӧны ӧш сюр кусыньтан кӧдзыдъяс. Йӧзыс менӧ радейтӧны да донъялӧны, меысь унатор вӧчӧны: лэптӧны керкаяс, школаяс, быд сикас стрӧйбаяс, вийӧдӧны сир. Ме медся бура весала сынӧд, вая йӧзлы дзоньвидзалун.

Яндзим лои Козлы тайӧ сёрнисӧ панӧмысь. Ачыс кӧть йӧзлы уна буртор вӧчӧ: козйысь артмӧ бумага, музыкальнӧй инструментъяс, тьӧс-плакаяс да уна мукӧдтор, но эз кут ошйысьны, а сӧмын шуис:

— Прӧща кора, чойяс да вокъяс. Важ моз кутам быдмыны ӧтлаын, некодӧс не кедзовтны, некор огӧ кутӧй зычитны ӧта-мӧд костын.

Та вылын и помасис сёрниыс. Помасис и менам мойдӧй.


Гижӧд
Сулалӧны мича пуяс
Жанр: 

lkejrlkelkrgner klrjnelknfrkl ekjnrjkenfrej

1