РАКАЯСЛӦН КОСЬ
Тентюковса кылӧдчан запаньӧ гожӧмбыднад волывлӧ вель уна чери кыйысь.
Унаысь волывліс запаньӧ и Сима Шаньгин, коді таво помаліс сизимӧд класс. Оз дӧзмы сійӧ кыйсьӧмсьыс, войбыд оз куньлы синъяссӧ, пелька котралӧ бонаяс кузя, видлалӧ донкаяссӧ. Шедас кӧ ыджыдджык чери, кӧрт садӧкӧ лэдзас, медым свежӧйӧн вайны гортас. Жар поводдя дырйи ӧд лёка регыдӧн дуксяс кыйдӧсыд.
Чери кӧть войнас шедіс омӧля, детина эз шогсьы, виччысис шонді петӧмсӧ. Здук кежлӧ тай петаліс жӧ берегӧ, медым чай юны. Яра ломтысьысь би дорын дзескыд: гӧлчитӧны чери кыйысьяс. Челядь пуксялӧмаӧсь бокӧджык, ас кежаныс налы лёка гажа.
Ӧти детиналы, кодӧс унмыс личкӧма веськыда лыа вылас, шомӧн чужӧмас рисуйтӧмаӧсь ус да тош, Тарас Бульба кодь куйлӧ, а сы гӧгӧр нюклясьӧмӧн сералӧны другъясыс.
Гажа да лӧсьыд чери кыйигад: унатор аддзылан, унатор кывлан. Сима торъя радейтӧ, кор вӧр ді сайсянь асъя шонді бисерӧн койыштас ворсӧдчысь лучьяссӧ, а сэсся мыччысяс и ачыс шондіыс. И вочасӧн вӧр-ваыс ловзьӧ. Гораджыка мӧдасны сьывны лэбачьяс. Сырчик, кузь бӧжнас ӧвтчигтырйи, котралӧ нин бона кузя, то нидзув кыськӧ аддзас, то кутас кутшӧмкӧ гагйӧс либӧ гутӧс.
Мыйӧн чери кыйысьяс эновтісны бипур да разӧдчалісны асланыс кыйсян местаясӧ, кысянькӧ виччысьтӧг бипурдорса джуджыд коз вылӧ пуксисны кык рака. Мыйкӧ дыра кравзыштісны, сэсся сюся мӧдісны видзӧдны эжа вылӧ, кӧні дзик на неважӧн сёйисны-юисны чери кыйысь войтыр. Сэтчӧ мӧдісны чукӧртчавны и мукӧд ракаяс. Найӧ тапъялісны-ветлӧдлісны бипур гӧгӧр. Тӧдӧмысь, корсисны, мыйӧн позяс чӧсмасьыштны. Эновтісны джуджыд коз и рака гозъя, кодъяс медся первойӧн воисны татчӧ. Ӧні ракаяслӧн лыдыс ещӧ на содіс.
Со ӧти рака босьтіс вомас вель ыджыд няньтор да кӧсйис лэбзьыны бокӧджык. Но сійӧ жӧ здукӧ сы вылӧ уськӧдчисны кык рака да мырддисны сылысь сёянсӧ. Пансис зык. Кравзӧны ракаяс, усьласьӧны ӧта-мӧд выланыс.
— Видзӧдлӧй, видзӧдлӧй! Ракаясыс мый вӧчӧны! — горзӧ Сима чери кыйысьяслы, а ачыс синъяссӧ оз вештыв косясьысьяс вылысь.
Ракаяслысь косясьӧмсӧ казяліс и запаньса стӧрӧжлӧн Жучка нима ичӧтик пон. Сійӧ гоз-мӧдысь увтыштіс да котӧрӧн уськӧдчис береглань, кӧні ӧта-мӧднысӧ нӧйтісны рака котыр.
Жучка увтчигтырйи смела зырӧдіс косясьысьяслань. Ракаяс, мисьтӧма кравзігтыр, пуксялісны матігӧгӧрса пуяс вылӧ да мӧдісны дзоргыны пушкыра бӧжа сьӧд пон вылӧ, коді ракаысь муртса, гашкӧ, ыджыдджык.
Жучка аддзис нянь тор, код вӧсна мырддьысисны ракаяс да вель дыр косясисны, топӧдіс водз лапаяснас сюрӧмторсӧ и чӧскыда мӧдіс сёйны. Скӧр ракаяс видзӧдісны пон вылӧ да шензисны ас костаныс, кутшӧм сійӧ збой да повтӧм.
— Айда Жучка! Петкӧдліс ракаяслы пуж! — радліс Сима Шаньгин.
