ДОНА ПАСЯ РУЧ

Важӧн олісны-вылісны руч да кӧч. Руч вӧлі зэв тшап да вылӧ пуксьысь. Кӧч водзын сійӧ пыр ошйысис:

— Ме, — шуӧ, — ачым мича и пасьӧй менам дона, а тэнад, кӧчӧй, пасьыд грӧш дон оз сулав.

Дӧзмис кӧч ручлӧн ошйысьӧм вылӧ да шуӧ:

— Эн ошйысь, ручӧ-чойӧ, аслад мичлунӧн да дона пасьӧн. Окотита кӧ, ме тэнсьыд мичлунтӧ и пась донтӧ уськӧда.

Оз верит руч, медым вермис кӧч сылысь мичлун да пась дон уськӧдны.

Вот петісны ӧтчыд найӧ яг вылӧ панласьны. Руч котӧртӧ, а кӧч сы бӧрся вӧтчӧ да тшапйӧдлӧ сійӧс гӧнӧдыс. Руч ӧдйӧджык котӧртӧ, медым кӧч эз тшапйӧдлы сійӧс, эз тшыкӧд сылысь дона пасьсӧ, а кӧч пыр суӧдӧ ручӧс. Ещӧ ӧдйӧджык пондіс котӧртны руч, кӧч, кылӧ, кутіс кольны бӧрӧ. Окота лои ручлы бӧрӧ видзӧдлыны, ылӧ-ӧ колис сійӧ кӧчӧс, видзӧдліс бӧрӧ, а сэк кості вожа пу костӧ веськаліс да сибдіс.

Суӧдіс сэтчӧ сійӧс кӧч, вожасис вылысас да пондіс нистыны да пачӧсайтны. Нистіс да пачӧсайтіс, нистіс да пачӧсайтіс — став гӧнсӧ ручлысь чирйис, дона пасьсӧ сылысь косявліс.

— Но, — шуӧ, — ӧні, ручӧ-чойӧ, ошйысь аслад мичлунӧн да дона пасьӧн!

Мездысис коркӧ ручыд вожа пу костысь, видзӧдліс аслас кучик вылӧ да шогӧ уси: ни ӧти дзонь места абу кольӧма сылӧн пасяс.

— Аттӧ, кутшӧм пакӧсьт вӧчис меным кӧчыд! Став пасьӧс косявліс да йӧз водзын менӧ янӧдіс. Мый шуасны бур йӧзыс, кор кывсяс, мый ручлысь дона пасьсӧ кӧч косявлӧма?

Шогсис, шогсис руч да мӧдӧдчис ю дорӧ тӧдмавны, эз-ӧ нин паськав ручлысь пась косявлӧм йылысь юӧрыс. А кӧч водзджык котӧртіс ю дінӧ, вӧчис пур да пондіс кывтны.

— Коді тэ ачыд и кысянь кывтан? — юалӧ сылысь руч. — Кутшӧм выль юӧръяс кывлін ветліг-мунігад?

— Кывта ме, — шуӧ, — ылысь муысь-ваысь. Немтор сэтшӧм ыджыд выльторъяс эг кывлы. Сӧмын кывлі, мый кӧч ручӧс нӧйтӧма да сылысь дона пасьсӧ косявлӧма.

Ручӧс ещӧ ёнджыка шогӧдіс. Со, пӧ, ӧд кытчӧдз нин лёк юӧрыд кывсьӧма. Сэсся кайис берегысь, никыльтчис пу улӧ да лунтыр сэні куйліс. А кӧчыд сувтіс берегӧ, кайис ягӧ, радысла триньяліс-бриньяліс сэні да муніс узьны аслас гортӧ, весиг ручӧс видлыны эз кежав.

Мӧдлун асывнас кӧч бара пуксис аслас пур вылӧ да пондіс кывтны руч оланінті. Руч петіс берегӧ, аддзис бара пуръяӧс.

— Коді тэ ачыд и кысянь кывтан? — юалӧ. — Кутшӧм выль юӧръяс кывлін ветліг-мунігад?

— Немтор сэтшӧм выль юӧръяс эг кывлы. Сӧмын кывлі: кӧч пӧ ручӧс нӧйтӧма да мича пасьсӧ сылысь косявлӧма.

— А эн кывлы тэ, — юалӧ сылысь руч, — кутшӧм лоӧ ӧні руч пасьлӧн доныс?

— Ручлӧн пасьыс ӧні кӧч пасьысь лоӧ донтӧмджык, — шуӧ кӧч, — тадзи став йӧзыс сёрнитӧны.

Вывті шог лои ручлы тайӧс кылӧм бӧрын. Кайис сійӧ ягӧ да шогысла джагӧдчис.