ЯГ МОРТ | IAG MORT |
Уна тӧдліс коми войтыр | Les Komis ont connu beaucoup |
Шудтӧм лун да гажтӧм кад. | De jours sans joie, d’âges funestes. |
Коркӧ важӧн сылы вӧлі | En un temps lointain, il leur vint |
Парма пытшкын веськыд мат. | Dans la taïga un grand malheur. |
Ветліс сэні, пашкыр ош моз, | Il y marchait, tel l’ours velu, |
Гундыр сяма гӧна морт, | Un dragon d’homme au cuir laineux, |
Гашкӧ, вакуль пӧвстысь петысь, | Venu, sans doute, des ondins, |
Гашкӧ, вӧрсаяслӧн ёрт. | Ami, sans doute, des sylvains. |
Туша сылӧн вӧлі ыджыд — | Il avait un buste fort long, |
Быттьӧ увтӧм пожӧм пу. | Comme un pin dépourvu de branches. |
Паськӧм пыдди сійӧ новліс | En guise d’habits, il portait |
Куим вуртӧм йӧра ку. | Trois peaux d’élans cousues ensemble. |
Вой шӧр войын быдтор аддзис | En pleine nuit, il voyait tout, |
Сылӧн мисьтӧм гӧрдов син. | De ses horribles yeux rougeâtres. |
Кӧнкӧ шуштӧм пемыд вӧрын | Dans un coin du bois triste et sombre |
Вӧлі сылӧн оланін. | Il avait son habitation. |
Мукӧддырйи ӧти киӧн | De temps à autre, d’une main |
Сійӧ шыбитліс кыз кер. | Il élançait un tronc massif. |
Татшӧм вӧлі Яг Морт нима | Tel était le nommé Iag Mort, |
Вӧрса гундыр нисьӧ звер. | Dragon des bois ou bête fauve. |
Йӧзыс садьтӧг сыысь поліс, | Les gens le craignaient follement, |
Дзоргис гӧгӧр лун и вой: | Nuit et jour ils faisaient le guet : |
Оз-ӧ кыськӧ пуяс костысь | Et si par là, d’entre les arbres, |
Мыччысь сылӧн гӧна сой? | Son bras hirsute apparaissait ? |
Уна вӧралысьлысь сійӧ | À un grand nombre de chasseurs |
Кыйсянінас босьтіс лов. | Il prit la vie en plein travail. |
Шоч нин вӧлі сэтшӧм мортыс, | Telle infortune attendait donc |
Коді гундырысь эз пов. | Ceux qui ne craignaient ce dragon. |
Изьва дорын, Кыпыд сиктын | Sur l’Izva , au hameau Joyeux, |
Оліс сэки пӧрысь пӧль, | Là habitait un vieux grand-père, |
Бура сёйис, бура юис, | Qui mangeait bien, qui buvait bien, |
Эз вӧв озыр, эз вӧв гӧль. | Qui n’était ni riche ni pauvre. |
Сылӧн вӧлі шань да мича | Il avait une fille unique, |
Райда нима ӧтка ныв. | Sage et jolie, nommée Raïda. |
Ӧтка нылӧс шог эз босьтлы — | Le chagrin ne l’accablait pas : |
Быд лун сьыліс сьыланкыв. | Tous les jours elle chantonnait. |
Асывводзсянь рӧмыд рытӧдз | De l’aube jusqu’au crépuscule, |
Сійӧ пуксьылӧм эз тӧд, | Elle n’était jamais assise, |
Лэбач моз пыр чеччаліс да | Mais sautillait comme un oiseau |
Сьывтӧг ывлаӧ эз пет. | Et ne sortait point sans chanter. |
«Мый пӧ жугыльтчӧмӧн овны. | « Pourquoi s’affliger ? disait-elle. |
Яг Морт татчӧ эз на лок! | Iag Mort n’est pas encor venu ! |
Коркӧ пӧрысьма да сэки, | Un jour je vieillirai, c’est sûr, |
Гашкӧ, надзмас менам кок». | Et mon pied sera moins agile. » |
Мамыс нимкодясис нывнас, | La fille égayait sa maman, |
Ошкис сійӧс пӧрысь ай: | Son vieux père en faisait l’éloge : |
«Со пӧ миян донаторйыд | « Voici, disait-il, ma chérie |
Сьылӧ, быттьӧ колипкай!» | Qui chante comme un rossignol ! » |
Томджык войтыръяслӧн сьӧлӧм | Les jeunes gens avaient le cœur |
Висис Райда вӧсна пыр: | Toujours malade pour Raïda : |
«Мый пӧ верӧсӧс оз бӧрйы | « Combien de temps attendra-t-elle |
Сійӧ миян костысь дыр?» | Pour choisir en moi son mari ? » |
Райда шмонитӧмӧн шуліс: | Raïda répondait en riant : |
«Оз ков верӧсъясыд мем. | « Je n’ai nul besoin d’un mari. |
Натӧг лӧсьыда на позьӧ | Je puis encor, sans en avoir, |
Меным колльӧдлыны нэм!» | Mener une agréable vie ! » |
Татшӧм сёрни ӧтка нывлӧн | Ce propos de la fille unique, |
Водзӧ, тӧдӧмысь, эз мун. | En vérité, ne dura guère. |
Регыд сылы удал зонкӧд | Bientôt avec un grand gaillard |
Воис чунькытшасян лун. | Vint le moment de ses fiançailles. |
Зонлӧн нимыс вӧлі Туган. | Le garçon s’appelait Tougan. |
Кыйліс сійӧ уна ош. | Il capturait de nombreux ours. |
Вӧралігӧн сійӧ вӧлі | Lorsqu’il chassait, il se montrait |
Медся повтӧм, медся чож. | Le plus hardi, le plus rapide. |
Свадьба лунлы паныд Райда | Raïda, quand vint le jour des noces, |
Муніс вотны чӧскыд оз. | Partit cueillir de douces fraises. |
Сьӧрас босьтіс вугъя чуман — | Elle emporta un récipient, |
Вотанторлы ичӧт доз. | Un petit seau pour la cueillette. |
Енэж вылын шонді ворсӧ, | Le soleil brille dans le ciel, |
Пӧльтӧ лунвыв шоныд тӧв. | Et du midi souffle un vent chaud. |
Небыд турун пӧвстын дзоридз | Dans l’herbe moelleuse, les fleurs |
Быдмӧ уна-уна зэв. | Poussent irrésistiblement. |
Ветлӧ Райда, озсӧ ӧктӧ, | Raïda marche, amasse des fraises, |
Зіля вӧрӧ сылӧн ки. | Remue le bras avec vigueur. |
Ачыс сьылӧ: «Муса зонкӧд | Et de chanter : « J’aime un garçon |
Аски ӧтлаасям ми!» | Que demain je vais épouser ! » |
Мый нӧ тайӧ вадор ягас | Quel est, dans les pins de la rive, |
Лыбис пӧткаяслӧн зык? | Ce bruit d’oiseaux qui retentit ? |
Мыйла кӧрыс сэтчӧ лэбзьӧ, | Pourquoi le renne s’enfuit-il, |
Вомсьыс лэччӧ весиг быг? | Le museau dégouttant d’écume ? |
Повзис сьӧлӧм ӧтка нывлӧн: | La fille eut peur de tout son cœur : |
«Оз-ӧ Яг Морт татчӧ лок?» | « N’est-ce pas Iag Mort qui vient là ? » |
Кылӧ: зымӧдӧ нин матын | Elle entend le fracas tout proche |
Чорыд муӧд сьӧкыд кок. | D’un pied pesant sur le sol ferme. |
Руч-рачмуні ӧти пожӧм, | Un pin fit du tohu-bohu, |
Чегис-усис сылӧн йыв, | Sa cime cassa et tomba, |
Вывлань качис шӧркодь сус пу... | Dans les airs s’éleva un cèdre… |
Весьӧпӧри коньӧр ныв. | La pauvre fille était pantoise. |
Вӧрсьыс петіс ыджыд шыӧн, | De la forêt fit irruption, |
Быттьӧ тӧвныр, гӧна морт. | En rafale, un homme velu, |
Ош кодь мисьтӧм... гашкӧ, збыльысь | Laid comme un ours : sans aucun doute, |
Вӧрса мутияслӧн ёрт. | Un ami des démons des bois. |
Сылӧн тушаыс кык сывйысь, | Avec deux sagènes de lame , |
Дерт жӧ, ляпкыдджык эз вӧв. | Sa hache était loin d’être courte. |
Сылысь юрсисӧ да тошсӧ, | Cheveux et barbe étaient battus, |
Идзас нӧб моз, летіс тӧв. | Fagot de paille, par le vent. |
Пельпом вылас вӧлі паськӧм — | Un habit couvrait ses épaules : |
Куим вуртӧм йӧра ку. | Trois peaux d’élans cousues ensemble. |
Веськыд киас сійӧ кутіс | Et il tenait dans sa main droite |
Шӧри чегӧм пожӧм пу. | Un large pin cassé en deux. |
Кӧні Райда озсӧ вотіс | Là où Raïda cueillait les fraises |
Вӧлі паськыд вӧртӧмин. | Était une vaste clairière. |
Вотчысь нылӧс ылысь аддзис | La cueilleuse y fut aperçue |
Гӧна мортлӧн югыд син. | Par l’œil clair du velu bonhomme. |
Ош моз равӧстіс лёк гундыр. | Ce dragon rugit comme un ours. |
Уси Райда сынисадь, | Raïda tomba inanimée, |
Кыдзи кералігӧн усьӧ | Ainsi que tombe sous la hache |
Небыд коръя вӧсни бадь. | Le saule grêle aux tendres feuilles. |
Яг Морт пусӧ муӧ сутшкис, | Iag Mort trancha un arbre à terre, |
Шудтӧм вотчысьӧс эз ви. | Mais ne tua pas la pauvrette. |
Сэсся садьтӧм нылӧс босьтіс | Puis il prit la fille inconsciente |
Сылӧн кӧрт кодь чорыд ки. | Dans sa main dure comme fer. |
Мича сюрӧмторнас сійӧ | Emportant sa jolie trouvaille, |
Муніс чеччалігтыр бӧр. | Il partit avant son réveil. |
Дзебис, тупкис сылысь туйсӧ | Sa trace fut cachée, fermée |
Тшӧкыд корнас пемыд вӧр... | Par le bois sombre aux feuilles denses… |
Воши Райда Кыпыд сиктысь. | Raïda disparut du village. |
Висьмис шогла сылӧн ай. | Le chagrin accabla son père. |
Мамлӧн шор моз синва киссьӧ. | La mère verse un flot de larmes. |
Кӧні налӧн колипкай? | Où est passé leur rossignol ? |
Арся кымӧръяс кодь жугыль | Triste comme le ciel d’automne |
Лои Туган, удал зон, | Était Tougan, le grand gaillard, |
Сӧмын некодлы эз норась, | Qui ne se plaignait à personne, |
Важмоз вӧлі збой да ён. | Tant vif et fort que d’ordinaire. |
«Тӧда, тӧда, — сійӧ шуис: — | « Je sais, je sais, affirma-il, |
Коді вӧчис татшӧм шог. | Qui a causé pareil chagrin. |
Муса нылӧс Яг Морт нуис. | Iag Mort a pris ma bien-aimée. |
Сійӧс корсьны — менам мог!» | La retrouver : voilà mon but ! » |
Матігӧгӧрса том йӧзӧс | Il réunit sans plus attendre |
Сійӧ чукӧртіс дзик пыр: | Les jeunes gens du voisinage : |
«Локтӧ татчӧ, дона ёртъяс, | « Venez ici, mes chers amis, |
Локтӧй, кодлӧн пуӧ вир! | Venez, vous dont le sang bouillonne ! |
Кывзӧй, зонъяс, коми муын | Écoutez, les gars, en Komi, |
Олӧм вывті лои лёк. | Vivre est devenu trop néfaste. |
Быд лун пельным миян кылӧ | Tous les jours vient à nos oreilles |
Нора горзӧм: ок да ок! | Un cri plaintif : hélas ! hélas ! |
Тӧрыт воши миян Райда, | Ce soir Raïda a disparu, |
Аски вошас кодкӧ мӧд. | Demain, ce sera quelqu’un d’autre. |
Коньӧр нылӧс Яг Морт нуис. | Iag Mort a pris la pauvre fille. |
Код нӧ та йылысь оз тӧд. | Qui donc ici ne le devine ? |
Петам повтӧг, дона ёртъяс, | Partons sans peur, mes chers amis, |
Корсьны сылысь оланін! | Rechercher son habitation ! |
Лэбзям варышъяс моз ставӧн, | Tels des faucons, volons ensemble, |
Кодлӧн сьӧлӧм абу кын! | Nous dont le cœur n’est pas de glace. |
Кӧнкӧ ылын, тӧдтӧм ягын | Dans quelque forêt inconnue, |
Сылӧн лӧсьӧдӧма чом. | Sa cabane est aménagée. |
Сэтчӧ суӧдам кӧ сійӧс, | Si là-bas nous le rejoignons, |
Гашкӧ, вӧчам сылы пом. | Pour sûr, nous en viendrons à bout. |
Гашкӧ, Райдаӧс ми аддзам, | Pour sûr, nous y verrons Raïda, |
Сійӧс Яг Морт эз кӧ сёй. | Si Iag Mort ne l’a dévorée. |
Гашкӧ, оз на сылӧн туплясь | Pour sûr, près de chez le dragon |
Гундыр керка дорын шой». | Ne gît pas encor son cadavre. » |
Би моз ыпнитіс том войтыр. | Les jeunes gens de s’enflammer. |
Быдӧн лэптіс веськыд ки: | Et tous levèrent la main droite : |
«Дасьӧсь мунны тэкӧд, Туган, | « Nous partons avec toi, Tougan, |
Мисьтӧм гундыр вылӧ ми! | Sur les pas de l’affreux dragon ! |
Дыр нин кӧчьяс моз ми олім, | Longtemps nous vécûmes en lièvres, |
Дыр нин сьӧлӧм вӧлі рам. | Longtemps notre cœur fut clément. |
Ӧні бура гӧгӧрвоим: | À présent nous avons compris : |
Вывті омӧль татшӧм сям. | C’est un mauvais comportement. |
Муса вокӧй, тэныд паныд | À ton encontre, mon cher frère, |
Некод кыв ни джын оз шу. | Personne n’a rien à redire. |
Кытысь гӧна морттӧ чайтан, | Là où tu crois l’homme velu, |
Сэтчӧ миянӧс и ну!» | Emmène-nous sans plus attendre ! » |
Ловзис Туган, эз ло жугыль, | Tougan revit, finie sa peine, |
Асьсӧ радысла оз чайт. | Dans sa joie il n’en revient pas. |
Мунысь войтыръяссӧ лыддис: | En partant, il compta ses hommes : |
Буретш лои комын квайт. | Ils étaient trente-six en tout. |
Ӧдйӧ босьталісны зонъяс | Vite les garçons empoignèrent |
Гортсьыс зверӧс виантор: | Chez eux leurs armes pour la chasse : |
Черъяс, шыяс, ньӧввуж кӧлуй; | Haches et lances, arc et flèches ; |
Вӧлі весиг ёсьтӧм зор. | Quelqu’un prit même un pieu pointu. |
Петіс сиктысь том зон котыр: | La troupe quitta le village, |
Туган юралысьӧн сэн. | Tougan en tête des garçons. |
Кӧн нин бара Яг Морт шӧйтӧ? | Où Iag Mort peut-il bien rôder ? |
Сылӧн кок туйясыс кӧн? | Où sont les traces de ses pas ? |
Зіля кытшлалісны найӧ | D’un pas résolu ils marchèrent |
Вӧрас уна гожся лун. | De longs jours d’été dans les bois. |
Туган шойччыны эз пуксьыв, | Tougan ne se reposait point, |
Сылӧн Райдаыс эз вун. | Il n’oubliait pas sa Raïda. |
«Шойчча сэки, — сійӧ шуліс, — | « Je m’assiérai, répétait-il, |
Тайӧ понсӧ виа кор!» | Lorsque j’aurai tué ce chien ! » |
Ӧтчыд налы парма пытшкын | Un jour, dans la taïga, ils tombent |
Сюри джуджыд гудыр шор. | Sur un profond torrent de boue. |
Шоркӧд орччӧн, паськыд вор моз, | À côté, tel un grand fossé, |
Яг Морт талялӧма туй. | La piste foulée par Iag Mort. |
Эз тай, майбыр, коксӧ кӧтӧд, | Il ne s’est point mouillé les pieds, |
Гудыр ва питі эз уй. | N’est pas passé par l’eau boueuse. |
«Аддзад, вокъяс, — Туган шуис: — | « Vous voyez, frères, dit Tougan, |
Кодлӧн ветліс таті кок. | Qui a posé son pied ici. |
Сійӧс кыйӧдны да вины — | Le pourchasser et le tuer, |
Ӧні ӧти миян мог! | C’est maintenant notre seul but. |
Смертьысь, ёртъяс, энӧ полӧй, | Amis, ne craignez point la mort, |
Кыкысь кулӧмыд оз ло. | On ne peut trépasser deux fois. |
Вайӧ тшӧкыдінас дзебсям, | Là, cachons-nous dans ce fourré, |
Кытчӧдз гундыр эз на во». | Où le dragon n’est pas venu. » |
Муӧ водалісны зонъяс. | Les gars à terre s’étendirent. |
Гӧгӧр лои шы ни тӧв. | Autour, pas un son, pas un souffle. |
Из моз чорзис налӧн сьӧлӧм, | Leur cœur se durcit comme pierre, |
Полӧм некодлӧн эз вӧв. | Nul d’entre eux n’était apeuré. |
Вӧрыс надзӧникӧн шувгис, | La forêt doucement bruissa, |
Быттьӧ небыд саридз гы. | Comme une vague sur la mer. |
Недыр мысти кыськӧ кывсис | Après un temps on entendit |
Сьӧкыд коклӧн локтан шы. | Le son d’un pas lourd approchant. |
Вылӧ качис рака чукӧр, | Un vol de corbeaux s’éleva, |
Нора равзӧ: крав да крав! | Geignant très fort : croa ! croa ! |
Шызис-гызис тар да сьӧла, | Perdrix, faisan de s’alarmer, |
Гажтӧм лои налы дав. | Tristes qu’ils étaient dans leur pré. |
Водӧм зонъяс пӧвстӧд тӧвзис | Parmi les gars couchés fila |
Садьтӧг повзьӧм еджыд кӧр. | Un renne blanc fou de frayeur. |
Ошъяс бызгысисны шорас, | Dans le torrent, des ours plongèrent, |
Сэсся уськӧдчисны бӧр. | Avant d’en ressortir d’un bond. |
Вӧрсьыс мыччысис лёк гундыр. | L’affreux dragon surgit du bois, |
Вылас куим йӧра ку. | Revêtu de trois peaux d’élans. |
Аслас туйӧд сійӧ муніс, | Il allait son propre chemin, |
Киас нинӧмтор эз ну. | Et dans sa main ne portait rien. |
Зэлыд ньӧввужъяс том йӧзлӧн | Les arcs bandés des jeunes gens |
Водзӧ чургӧдӧма дась: | Sont avancés, prêts à tirer : |
«Кӧть пӧ ставным татчӧ усям, | « Dussions-nous tous tomber ici, |
Огӧ бӧрыньтчӧй ми тась!» | Nous ne reculerons jamais ! » |
«Лыйлӧй морӧсас да юрас!» — | « Visez la tête et la poitrine ! », |
Тшӧктіс налы Туган ёрт. | Leur ordonna l’ami Tougan. |
Сувтіс, бугжылясьны кутіс | Il se leva, l’homme velu, |
Гӧрдов синнас гӧна морт. | Et les lorgna de ses yeux rouges. |
Мый нӧ тайӧ лэбзьӧ-тиньгӧ, | Qu’est donc ceci qui vole et bruit, |
Сьылӧ вӧсньыдика зэв? | Et fredonne tout doucement ? |
Ӧтпыр сатшкысис Яг Мортлы | Voici que sur Iag Mort se plantent, |
Бокас комын кымын ньӧв. | En son flanc, trente et quelques flèches. |
Сылы юрас, гашкӧ, воис: | Sans doute pensa-t-il ceci : |
«Со пӧ кутшӧм гырысь ном!» | « Le gros moustique que voilà ! » |
Весиг шензьӧмысла воссис | Et sous la surprise, il resta |
Сылӧн кӧинлӧн кодь вом. | La bouche ouverte, comme un loup. |
Сэсся гӧгӧрвоис сійӧ, | Alors il finit par comprendre |
Кытысь киссьӧ чушкан зэр, | D’où tombait cette pluie de guêpes, |
Кутшӧм повтӧм йӧзӧс дзебӧ | Et quelles gens hardies les bois |
Аслас коръяс улын вӧр. | Cachaient au sein de leurs feuillages. |
Кокнас зымнитіс лёк гундыр: | L’affreux dragon tapa du pied : |
Муас лои джуджыд гу. | Un grand fossé se fit en terre. |
Вужнас нетшыштіс да босьтіс | Il déracina et saisit |
Киас увъя конда пу. | Dans sa main tout un pin branchu. |
Коми зонъяс вылӧ вӧрас | Sur les gars komis dans les bois |
Сійӧ уськӧдчис дзик пыр. | Il se rua de but en blanc, |
Увъя пунас гӧгӧр ӧвтӧ, | Faisant du pin des moulinets, |
Сӧмын кылӧ: жбыр да жбыр! | Si bien qu’on n’entend que : flap ! flap ! |
Водӧ гундыр водзын понӧль, | La forêt tombe aux pieds du monstre, |
Чеччӧ, усьӧ вӧсни коз, | Un fin sapin se lève et choit, |
Пӧрӧ муас шӧркодь пожӧм, | Un pin plus gros s’abat par terre, |
Быттьӧ чышкӧ найӧс рос. | Comme s’ils fussent balayés. |
Кызджык пуяс сайӧ ставныс | Derrière des arbres massifs, |
Ӧдйӧ саймовтчисны сэк. | Bien vite tous se dissimulent. |
Кытчӧ вешйыны, мый керны — | Par où aller, et comment faire : |
Туган индӧ налы век. | Tougan toujours le leur indique. |
Вӧтчӧ найӧ бӧрся гундыр, | Le dragon les poursuit sans trêve, |
Куас лёкысла оз тӧр. | Mais il est trop fort pour passer. |
Вӧрыс кызмӧ, вӧрыс сукмӧ, | La forêt se fait plus épaisse, |
Оз нин Яг Морт водзын пӧр. | Devant Iag Mort ne s’abat plus. |
Тшӧкыд пуяс костын сылы | Parmi les arbres si serrés |
Кернас ӧвтчыны оз позь. | Il ne peut manœuvrer sa hache. |
Сійӧс гӧгӧртісны зонъяс. | Alors les garçons l’encerclèrent. |
Пансис, лыбис ыджыд кось. | Et un grand combat éclata. |
Равзӧ, эргӧ мисьтӧм гундыр, | Il crie et hurle, l’affreux monstre, |
Кучкӧ, вачкӧ: кув да ков! | Il frappe et il cogne : pif ! paf ! |
Кӧсйӧ вины, кӧсйӧ босьтны | Il veut tuer, il veut ôter |
Коми войтыръяслысь лов. | La vie au peuple de Komi. |
Сылы воча, чорыд тшӧть моз, | À sa rencontre, tel du crin, |
Уна чургӧдчӧма шы, | Saillent des lances en grand nombre, |
Бӧрсянь, водзсянь сійӧс сутшкӧ, | Piquant par devant, par derrière, |
Доймӧ гӧна мортлӧн лы. | Blessant le poilu jusqu’à l’os. |
Туган куимысь нин слӧймис | Tougan par trois fois réussit |
Черӧн сӧтны сылысь кок: | À tailler sa jambe à la hache : |
«Со пӧ тэныд месянь козин, | « Voici quel présent je te fais, |
Сюра мутияслӧн вок!» | Ô frère des démons cornus ! » |
Тэрыб зонъяслы оз инмы | Les gars esquivent prestement |
Гӧна мортлӧн увъя кер. | Le tronc branchu de l’homme hirsute, |
Видзӧ найӧс дзескыдіныс, | Protégés par l’exiguïté, |
Видзӧ найӧс тшӧкыд вӧр. | Protégés par la forêt dense. |
Рытӧдз косясисны найӧ. | Jusques au soir ils se battirent. |
Воис шонді лэччандор. | Puis vint le coucher du soleil. |
Веськыд бугыляс Яг Мортлы | Iag Mort reçut en son œil droit |
Пырис ёсьтӧм кыдз пу зор. | Un pieu pointu fait de bouleau. |
Юрсянь кокӧдз сылӧн киссис | De sa tête à ses pieds coula |
Туша кузялаыс вир. | Du sang tout du long de son corps. |
Эз нин вермась сэсся гундыр | Le dragon ne pouvait lutter |
Коми войтыръяскӧд дыр. | Encor longtemps face aux Komis. |
Шыӧн сутшкӧм, черӧн сӧтӧм | Piquaient, taillaient lances et haches : |
Эз вӧв чӧскыд, эз вӧв бур. | Ce n’était ni bon ni plaisant. |
Петі сы пытшкысь став выныс, | Toute puissance lui faillit, |
Кутіс бергӧдчыны юр. | Sa tête se mit à tourner. |
Эбӧс быри, эбӧс абу. | À bout de souffle, à bout de force, |
Кокыс водзӧ эз нин ну. | Son pied refusant d’avancer, |
Коръяс костӧ сійӧ усис, | Il s’écroula dans les feuillages, |
Быттьӧ ыджыд пожӧм пу. | Pareil à un pin de haut fût. |
Куйлӧ зонъяс водзын гундыр. | Le dragon gît devant les gars, |
Дугдіс лолавны, оз вӧр. | Ne soufflant plus, ne bougeant plus. |
Юрсӧ керыштісны сылысь, | Et ils lui tranchèrent la tête, |
Мед оз чеччы сэтысь бӧр. | Pour qu’il ne se relève plus. |
Шойсӧ гуалісны муӧ, | Ils enterrèrent le cadavre, |
Вылас пукталісны из. | Et le couvrirent d’une pierre. |
Мукӧд изйыс сэні вӧлі | Le tertre et sa pierre là-bas |
Гӧна мортсьыс гашкӧ кыз. | Du poilu firent un gros tas. |
«Тэкӧд лыддьысим ми, гундыр! — | « Nous t’avons déniché, dragon ! |
Шуис Туган чорыд кыв. — | Dit Tougan d’une voix sévère. |
Ӧні тӧдны меным колӧ, | À présent nous devons savoir |
Кӧні Райда, вошӧм ныв?» | Où est Raïda la disparue. » |
Водзӧ мӧдӧдчисны зонъяс. | Les gars allèrent de l’avant, |
Быдӧн тэрыб, быдӧн сюсь. | Chacun vif, chacun astucieux. |
Вӧрӧд-ягӧд ветлӧм-корсьӧм | Par les forêts ils n’eurent pas |
Эз ло войтыръяслӧн кузь. | À marcher et chercher longtemps. |
Сюри налы мича Райда. | Sur Raïda la belle ils tombèrent. |
Яг Морт сійӧс эз на сёй. | Iag Mort ne l’avait pas mangée. |
Вевта гуын сійӧ оліс | Elle avait, dans une caverne, |
Сизим лун да сизим вой. | Passé sept nuits et sept journées. |
Аддзис Туган вошӧмторсӧ. | Tougan, voyant la disparue, |
Воссис сылы долыдлун. | Fut pris d’une grande allégresse. |
Лэбзис невестанас гортӧ, | Il courut avec sa fiancée |
Эз нин надзӧникӧн мун. | Vers la maison, et en vitesse. |
Гажа свадьба сылӧн пансис. | Ils eurent de joyeuses noces. |
Ставыс лои сэсся шань. | Après quoi tout fut pour le mieux. |
Удал зонлӧн гӧтыр лои | Le grand gaillard eut pour épouse |
Медся мича коми ань. | La plus jolie femme komie. |
Комиӧн гижис
Лебедев Михаил
Лебедев Михаил
Прансуз ногӧн гижис
Sébastien Cagnoli
Sébastien Cagnoli