ШЫШ КУЗЬ ВАСЬ


Нуӧдісны Кузь Васьӧс воторникӧ лун шӧр гӧгӧр кольквиж рӧма ичӧтик машинаӧн. Участкӧвӧй Поповысь ӧтдор сыкӧд орччӧн пуксис тӧдтӧм лейтенант. Таӧдз вежон-мӧд сайын участкӧвӧй Попов кырымӧдіс сійӧс кутшӧмкӧ кабалаӧ, мый Кузь Вась некытчӧ оз пышйы сиктысь. Жалитыштіс жӧ, тыдалӧ, семьяа мортӧс. А мӧдарӧ кӧ, кытчӧ пышъян! Коді тэнӧ виччысьӧ. Ылӧдз он и во: сиктысь прамӧя петавлытӧм морттӧ пыр и кутасны. А вӧрын дзебсясьны ӧнія кадӧ он жӧ вермы. Тырыс йӧз тайӧ кадас сэні ветлӧ. Пыр и явитасны. Сӧмын аслыд лёкджык лоӧ.

Анна гӧтырыс век жӧ кутіс на кутшӧмкӧ надея, мый оз арестуйтны верӧссӧ. Ӧд дачник гозъяыс сылысь бӧрдӧмсорӧн лыддьӧдлӧмсӧ кывзӧм бӧрын ветлісны участкӧвӧй Попов дорӧ, мед кыдзкӧ отсалас Кузь Васьлы мынтӧдчыны джаггӧрӧдсьыс. Но мӧдыс дыркодь сюся видзӧдіс дачник гозъя вылӧ да сӧмын шешмунліс. Медбӧрын зэв неокотапырысь сӧдзӧдіс пинь пырыс:

— Кужис кӧ грекӧ вӧйтчыны, мед кужас и кывкутны. Чайта да, эз сӧмын тіянӧ сійӧ пырав...

А Анналы сэтшӧм жаль вӧлі ӧні верӧсыс. Мый кӧть и юышталіс. Мый кӧть и, кыдзи йӧзыс тай шуӧны, гусясьыштіс. Эз жӧ овмӧстыр гусяв. Со тай ӧні страна джынсӧ зепталӧны да некодӧс оз накажитны. Мыйӧн нӧ омӧльджык сылӧн Кузь Васьыс? А сэсся мужичӧйыд век нин мужичӧй, мый кӧть эн шу. Торйӧн нин кор ас керка-картаӧн олан. Кӧть и юышталӧ, гортад мыйсюрӧ век нин вӧчӧ. Со и пестӧ тулыснас, кӧть и мырдӧн-сорӧн, вадорысь нёль телега тыр катӧдіс. Мӧд воӧдз пескаӧсь. Пӧлыньтчӧм кильчӧсӧ веськӧдіс. Гӧбӧчас выль сюръяяс сувтӧдіс. Быттьӧ тӧдӧмӧн тӧдіс, мый сэсся дыр кежлӧ дӧзьӧртӧг ковмас кольны гортсӧ. Дерт, броткӧдчӧмсорӧн жӧ колӧ быдтор тшӧктыны вӧчны. Зэв дыр кӧсйысяс, но босьтчас кӧ, помӧдз вайӧдас. Сы бӧрын сэсся мӧдлы оз нин ков тшӧктыны. Но бара жӧ та бӧрын дӧнзьытӧдзыд кутас доз вылӧ дзайгыны-корны. Мед инӧ.

А ӧні код дорӧ Аннаыс кутас шыӧдчыны, чера-мӧлӧта удж кӧ ковмас нокны. Челядьыс зырымбедьяс на. Кор на нӧшта лоас наысь тӧлкыс? А гозъя ас коласаныс кӧть и броткӧдчыштлісны корсюрӧ, эз нин сэтшӧм омӧля овны. Век нин Анналы вӧлі код вылӧ мыджсьыны. И мый сэсся лоӧ? Кыдзи сійӧ челядьыскӧд ӧтнасӧн кутас овны, кор сы дыра оз ло орччӧн ичӧтик тушаа верӧсыс. Ӧд Василейыс и збыльысь вӧлі ичӧтик тушаа. Кузь Васьнас кодкӧ сиктсаяс пиысь буди серамсорӧн нимтіс-а. Но сэсся сідзи и ляскысис нимыс сы дінӧ. Он нин, небось, вуштышт. Кузь Вась да Кузь Вась.

... Сэки Анна эз вермы терпитнысӧ да сыркъялігмоз уськӧдчис верӧсыслы сьылі вылас?

— Мый нӧ тэ вӧчин миянкӧд? Кымынысь ӧд ме тэныд шулі да эн тай кывзысь!

Мӧдыс весиг шай-паймуніс быдсӧн таысь. Эз виччысь гӧтырсяньыс татшӧмторсӧ да аслас друг кутіс дзӧвкъявны синваыс. Сійӧ небыдика малаліс гӧтырсӧ юрсиӧдыс да синвасӧ ньылалігмоз шуаліс:

— Эн бӧрд сэсся. Мый лоӧма лоӧма нин. Бӧрсӧ он бергӧд. Коркӧ ӧд лэдзасны жӧ...

А неуна бокын сулалісны сылӧн зырымбедьясыс да полӧмпырысь видзӧдісны милиционеръяс вылӧ, кодъяс терпитны позьтӧма виччысисны, кор нин сэсся Кузь Вась дугдас кутчысьлыны гӧтырыскӧд да пуксяс машинаӧ. Медбӧрын Кузь Вась кыдзкӧ торйӧдчис жӧ гӧтырсьыс, прӧщайтчана синъясӧн ӧвтыштіс челядьыслы да, мед асьсӧ водзӧ не нормӧдны, ӧдйӧджык пуксис машинаӧ кык милиционер коластӧ.

Сэні пукалігӧн Кузь Вась дугдывтӧг шензис ас вылас: со ӧд кыдзи бергӧдчис сылӧн олӧмыс. Весиг ӧнӧдз на эз помӧдз эскыссьы, мый сыкӧд лои татшӧмторйыс, а эз кодкӧдкӧ мӧдкӧд. Мый сійӧс нуӧны милицейскӧй машинаӧн, а оз кодӧскӧ мӧдӧс. Кымынысь ӧд овлывліс, кор ас сиктсаяс сійӧ либӧ мӧд мыжысь веськавлісны дзескыдінӧ. Кузь Вась сӧмын недыр шензьыштлывліс та вылӧ, но пыр жӧ и вунӧдлывліс. Кыдзкӧ эз нин сэтшӧм ёна вӧрзьӧдны сылысь сьӧлӧмсӧ сиктсаяскӧд татшӧм ускӧттьӧясыс. Быттьӧ сідзи и колӧ. Быдӧнлӧн ӧд аслас олӧм. Мый шуӧма Енмыс, сійӧ и лоӧ. Эз весиг куж чайтлыны сэки Кузь Вась, мый коркӧ и сійӧс вермас суны рӧкыд. А со тай нӧ суис...

Ставыс, буракӧ, заводитчис буретш сійӧ кадсяньыс, кор тӧдлытӧг пуксис тайӧ дивӧ кодь олӧмыс: уджав кӧть ныр вылад усьтӧдз, но грӧш ни кӧпейка он аддзыв и некод весиг «аттьӧ» кыв оз шулы. А водзтіджык ӧд, кӧть и эз сэтшӧм уна, век жӧ мынтыштлывлісны. Ас овмӧснад олігӧн сійӧ сьӧм вылад позьӧ вӧлі кыдзкӧ бергӧдчыны. Весиг корсюрӧ вина сулея вылӧ лишавліс. Дерт, Анна гӧтырыс сійӧс таысь эз ошкывлы. Но мый сэсся вӧчан, эм кӧ сэтшӧм грекыс. Мортыд абу пу. Лун-лун пӧсь петтӧдз мырсьӧм бӧрын корсюрӧ колӧ и личӧдчыштны, мед кокниджык вӧлі лов вылад. Ӧд сьӧд уджсьыс ӧтдор нинӧм сэсся он и аддзыв. Быттьӧ эськӧ и эз нин сэтшӧм омӧль вӧв Кузь Васьлӧн уджыс. Слесараліс фермаын. Но сюрлывліс и сылы нокыс. То куйӧд петкӧдан транспортёрыс жугалӧма, то кӧрым разӧдан вагонеткаыс кытчӧкӧ мытшасьлӧ, то нӧшта мыйкӧ лоӧма. И ставыс сы сайын. Ньылӧм петтӧдзыс ковмывліс пессьыны. Став вылас окота вӧлі сэки сьӧлыштны. А неуна кокньӧдчыштӧм бӧрад кытчӧкӧ вошлывліс став тӧжд-майшасьӧмыс. Эз нин сэтшӧм гажтӧмӧн вӧвлы сэки олӧмыс. И весиг гӧтырыслӧн броткӧдчӧмыс кажитчывліс сэки кутшӧмкӧ аслыссикас мелі сьыланкывйӧн.

Но ӧд сэки позьӧ на вӧлі мый вылӧ кӧ вина сулеятӧ ньӧбны. А сэсся и сьӧмсӧ дугдісны сетавлыны. Сэк жӧ лавкасьыд курыдтортӧ уджйӧзнад он на босьт. И быдӧн сэки ас ногыс кутіс сюсьмӧдчыны. А Кузь Васькӧд эз-ӧ тайӧ пансьы совхоз му вылысь картупель мешӧк вузалӧмсянь?

... Кузь Васьӧс сэки корлісны орчча сиктӧ помечавны. Сёр войӧдз мукӧдкӧд тшӧтш отсаліс сигӧртны выль керка да сэсся пӧттӧдз юыштӧм-сёйыштӧм бӧрын сэні и узьмӧдчис. Мӧд асылӧ висян юрнас мӧдӧдчис гортас. Кӧть эськӧ сэні пӧкмелитыштісны на, но этшаджык лои мортыдлы. Восьлалӧ Кузь Вась мир туй кузя да мӧвпалӧ, коді эськӧ вермас сійӧс нӧшта гӧститӧдыштны. А юрыс сідзи и тӧрӧщитӧ. И нинӧм висян юрас оз во. Восьлалӧ да видзӧдӧ лазъялан синъяснас, кутшӧм зіля мир туй бокса картупель му вылын ӧктысьӧны школаса велӧдчысьяс. А тыра мешӧкыс мында! Оз удитны новлынысӧ да сідзи, тыдалӧ, узьтӧдасны найӧс му вылас. Но нинӧм. Оз на кынмав.

Сэки и вирдыштіс Кузь Васьлӧн юрас мӧвп, мыйысь весиг сьӧлӧмыс ыркмунліс. Но пӧкмелля юрыс веніс полӧмсӧ. Мый лоанаыс ло, а юртӧ веськӧдыштны колӧ. Он жӧ ӧд кув сэсся туй шӧрас. Ӧдйӧджык мӧдӧдчис Кузь Васьыд аслас ёрт Микаль Опонь дорӧ, коді тайӧ лунъяснас дугдывтӧг журъяліс коляскаа мотоциклӧн сикт кузя, отсаліс то ӧтилы, то мӧдлы картупель, мукӧд град выв пуктас гортас вайны. А ӧні буретш пажнайтны пырӧма. Сыкӧд пырджык стадитчывлӧ Кузь Васьыд вина сулея вылӧ тыртчигӧн. Ӧта-мӧднысӧ некутшӧм сёрнитӧг гӧгӧрвоӧны. Сӧмын лапнитласны ёрта-ёртныслы синъяснаныс.

— Мый нин бурсӧ висьталан? — шыӧдчис Кузь Вась дінӧ вом тырнас мыйкӧ ватшкигӧн пызан сайын пукалысь Микаль Опонь.

— Гуся мог эськӧ эм тэ дінӧ да,.. — вочавидзис Кузь Вась.

И сійӧс пыр жӧ торкис Микаль Опоньлӧн гӧтырыс, варов Дарья:

— Кутшӧм сэтшӧм гуся мог? Тӧда ме тіянӧс. Бара нин, кӧнкӧ, тыртчыны лӧсьӧдчанныд?..

Но Микаль Опоньтӧ он на сідз-тадз ланьтӧд. Сы дыра ӧтлаын олігад велалӧма жӧ тшӧттьысьны гӧтырыскӧд:

— Тэныд нӧ мый? Оз тай, майбыр, тэнад зептӧ пыр! Код тӧдас, кутшӧм мог суис мортсӧ?..

А сэсся кык друг тэрмасьӧмӧн петісны ывлаӧ. Микаль Опонь довкйӧдліс юрнас Кузь Васьӧс кывзігӧн да медбӧрын юаліс:

— А оз кыйны миянӧс?..

— Оз-оз, — тэрмасьӧмӧн вочавидзис Кузь Вась. — Войнас сэті некод оз ветлы. Ми вӧр боксяньыс пыралам...

Та бӧрын кык ёрт виччысисны, кор пемдас, а сэсся мотоциклӧ пуксьӧм бӧрын кусӧдӧм фараясӧн, ӧд туйыс кыкнанныслы вӧлі бура тӧдса, мӧдӧдчисны вӧр дорлань, ыджыд картупель му мӧдар бокас. Первойсӧ збыльысь мыйыськӧ полыштісны. Но сэсся вочасӧн полӧмыс прӧйдитіс. Коді нӧ ӧні пемыд арся войын кутас видзны та ыджда картупель мутӧ? Быдӧнлӧн тайӧ мӧд няньыс гӧбӧч тырыс. Нинӧмысь повтӧг нин коляска тырыс сӧвтісны картупель мешӧкъяссӧ да мӧдӧдчисны бӧр Микаль Опонь керкалань. Микаль Опонь пыртӧдіс ассьыс кӧрт вӧвсӧ грузнас и быдсӧн гаражас да томналіс ӧдзӧссӧ. Гӧтырыс, варов Дарья, эз нин кут юасьны Микаль Опоньлысь, кытчӧ татшӧм сап пемыднас найӧ ветлісны, сӧмын сюся видзӧдліс верӧс вылас да довкйӧдлыштіс юрнас. А мӧд асывнас югдігӧн на Микаль Опонь Кузь Васькӧд нуисны гусялӧм картупельсӧ вӧр лэдзысьяслӧн орчча посёлокӧ да вузалісны водка вылӧ. Висьталісны, мый вывті пӧ уна сюри картупельыс горт дорсьыныс да некытчӧ воштыны. Лун-мӧд сэки гажъяліс Кузь Вась Микаль Опонькӧд. Некодлы, дерт, та йылысь кык друг эз висьтавлыны. Сӧмын налӧн гӧтыръясыс дугдывтӧг шензисны, кытысь пӧ бара юнысӧ шедӧ татшӧм деньгатӧм пӧраас. Сідз пӧ нин нянь вылӧ сьӧмыс абу, а налӧн и вина доз вылӧ на лишалӧ. Но нинӧм некод эз тӧдлы. Ставсӧ вевттис пемыд да сьӧд войыс...

Збыльысь, тайӧ войсяньыс и заводитчис Кузь Васьлӧн мӧд ногаджык олӧмыс... Вежон мысти кымын лавкаӧ чукӧртчӧм аньяс жалитӧмпырысь кывзісны Марья пӧчлысь синва сора висьтсӧ:

— Гожӧмбыд ӧд лелькуйтӧмӧн лелькуйті капуста градйӧс. Быдта, мися, и аслым сёймӧн, и пи семьялы вичмӧдышта. А со кутшӧмкӧ антикрист тайӧ войнас медся мича кӧчанъяссӧ кералӧма. Ме нарошнӧ кольлі. Мед, мися, быдмыштасны да чорзьыштасны...

Друг Марья пӧч ланьтіс да зэв скӧрпырысь крапнитіс:

— Мед киыс чегас сылӧн, коді тайӧ грексӧ вӧчис.

Но сэсся эз жӧ вермы терпитны Марья пӧчыд аньяслысь жалитӧмсӧ да бара вир синваӧн бӧрддзис. Бура дыркодь ковмис пӧрысь мортӧс бурӧдны...

Сӧмын ӧмӧй тайӧ вӧлі? Коркӧ кості кытчӧкӧ пакталі тракторист Вань Петьлӧн вадор берегӧ тэчӧм пес чипасыс. Лэччас ӧти асылӧ аслас тракторнас пес катӧдны, но чипас местасӧ сӧмын аддзас. Быттьӧ сылӧма пескыс. И абу ӧд кольӧма гусясьысьыд кок туйсӧ. Кытысь сійӧс ӧні корсян? Сідзи тыртӧг и ковмис кайны бӧр Вань Петьыдлы.

Тадзи кымын кытчӧкӧ воши и пипу рас бердысь лысьтысьысь Ӧгрӧлӧн турун зорӧдыс, кодӧс сійӧ заптыліс кӧзаыслы. Сіӧн-сіӧн чукӧртіс векньыдик боръясысь, а тӧкӧтьӧӧн кытчӧкӧ исковтіс зорӧдыс. Но и лёкаліс жӧ сэки Ӧгрӧыд. Участкӧвӧй Поповӧс муртса шошаӧдыс эз топӧдлы. Он кӧ пӧ аддзы гусясьысьсӧ, ме пӧ тэнӧ морт туйӧ ог кут пуктыны. А кытысь сійӧс корсян? Збыльысь, оз тай, небось, ассьыс ки-коксӧ коль шышкыд.

Быд татшӧм лоӧмтор бӧрын сиктсаяс сёрнитлісны-вашкӧдчылісны ас костаныс. Индылісны то ӧти вылӧ, то мӧд вылӧ. Кодкӧ казьтыштліс и Кузь Васьӧс, мый велаліс пӧ войяснас шӧйтны. Но некод жӧ ӧд збыльысь эз чайт, мый челядя-семьяа морт та выйӧдз лэдзчысяс. Дерт, мый вылӧ кӧ юыштлывлӧ. Но юан туйӧ кӧ сетчан, кытыськӧ век нин удайтчас вартыштны. Вочасӧн став татшӧм сёрниясыс сёрниясӧн и помасьлісны. Участкӧвӧйыд сідзи некодӧс эз и вермы аддзыны.

Сӧмын Кузь Васьлӧн суседыс Сопрон пӧль ӧтчыд шуис жӧ сылы веськыда синмас видзӧдӧмӧн:

— Дугды, Василей, аслад сьӧд уджысь. Неладнӧ ӧд вермас лоны, Челядьыд ичӧтӧсь на. Найӧс вердны да быдтыны на колӧ, кок йылӧ сувтӧдны...

— А мый ме сэтшӧмсӧ вӧчи?.. — пыр жӧ горӧдіс Кузь Вась да муртса пель йылӧдзыс эз гӧрдӧд.

— Нинӧм, мый кылін. Но менам кывъяс йылысь эн вунӧд, — содтіс Сопрон пӧль да ньӧжйӧник варгыльтіс гортланьыс.

А Кузь Васьӧс быттьӧ кунваӧн койыштісны, сэтшӧма пӧсяліс, сьӧлӧмыс морӧс кудсьыс муртса оз чеччышт. Тайӧ войсӧ прамӧя эз и унмовсьлы. Пыр мӧвпаліс Сопрон пӧльлӧн кывъяс йылысь. Кытысь нӧ сійӧ, пӧрысь выжывыд, тӧдӧ Кузь Васьлӧн грекуйтчӧм йылысь? Ставсӧ ӧд эськӧ видзчысьӧмӧн нин вӧчӧ да. Дерт, грека. А мый сэсся, олӧмыс сэтшӧм да. Сьӧд, пемыд гуын быттьӧ гудрасян. Код тӧдас, коркӧ югдылас оз. Асьсӧ медбӧрын такӧдіс сійӧн, мый оз ӧд сӧмын сійӧ гусясь. Мукӧдыс, торйӧн нин чинаджыкъяс, вӧчӧны тайӧ грека уджсӧ видзчысьӧмӧнджык да унджык аслыныс курыштӧны. Да сэк жӧ асьнысӧ медся прамӧй йӧзӧн лыддьӧны. Чайтӧны, тыдалӧ, быттьӧ мукӧдыс налӧн грекъяс йылысь оз тӧдны. Со кӧть налӧн овмӧсса веськӧдлысьсӧ босьт. Неважӧн карысь зэв ыджыд патера ньӧбӧма. Сикт куза «иномаркаӧн» шлывъялӧ-ветлӧдлӧ. А мый вылӧ нӧ ставыс тайӧ сюрис, эз кӧ гусясьӧмӧн, кор овмӧсыс киссьӧмӧн киссьӧ. Быттьӧ эськӧ ставсӧ закон вылӧ ыстысьӧмӧн вӧчӧма. Но ӧд йӧзтӧ он на пӧрйӧдлы. А сійӧ мый? Гутлы сёймӧн мында и гусяліс. Оз жӧ, гашкӧ, сыкӧд мыйкӧ ло?.. Асъядорыс нин Кузь Вась унмовсис сьӧкыд унмӧн. Мӧд лунас лунтыр немортӧн вӧлі. Быттьӧ кыліс сьӧлӧмнас, мый эз сідз-тадз шу Сопрон пӧльыд сылы тайӧ кывъяссӧ.

...Збыльысь ӧд тшукис Сопрон пӧльлӧн сёрниыс. А со кыдзи ставыс лои. Овмӧдчисны сиктӧ Кузь Вассянь неылӧ карысь олӧма нин гозъя. Ньӧбисны важиник керка, лэптісны выль пывсян да лун и вой дугдывтӧг ноксисны керка берданыс. Сӧмын корсюрӧ ветлывлісны карӧ челядь дінаныс. Кузь Васьыд, дерт, ныриса вӧлі да гӧгӧрвоис, мый дачникъяс дорад век нин позьӧ вердчыштны. Прӧстджык кадӧ дугдывтӧг гартчис на гӧгӧр. То ӧтилаті отсалас тувйыштны, то мӧдлаті аслас лэчыд черӧн лӧсыштас. Уна оз кор, доз вылӧ кӧ сетыштасны и. А мӧдъясыдлы нимкодь, мый татшӧм бур отсасьысь налы сюри. Гӧгралӧны Кузь Вась гӧгӧр, кор на дорын тотшкӧдчӧ-ноксьӧ да дугдывтӧг сійӧс ошкӧны. Кузь Вась налӧн дача керкаын дзик ас мортӧн лоис. Виччысьнысӧ оз вермы, кор гозъя карӧ ветлӧм бӧрын бӧр бергӧдчасны сиктӧ.

А ӧтчыд дачник гозъяыд, мыйлакӧ, дыр кежлӧ сибдісны карад. Быд лун кытшлалӧ Кузь Вась дача гӧгӧрыс, но ӧдзӧсыс пыр томана. Сэк жӧ сійӧ уджйӧза лои аслас юысь ёртъяслы. Абу ӧд сӧмын ӧтнас Микаль Опонь. Сюрӧны тай татшӧмъясыд, корсьны, небось, оз ков. Быд паныдасигӧн дӧзмытӧдзыс нерӧмӧн нерӧны Кузь Васьӧс:

— Но мый, кор уджйӧзтӧ мынтан? Огӧ ӧд дугдывтӧг ми тэнӧ юктӧдӧй! Дась вылад быдӧн зільӧсь!

И тадзи лун бӧрся лун. Пыр скӧрджыкӧсь сылӧн вина юысь другъясыс. Дыр мӧвпаліс Кузь Вась да медбӧрын юксис аслас мӧвпъясӧн накӧд.

— Но-но, артмас кӧ, — шешмуніс сэки Микаль Опонь. — Сӧмын миянӧс сэтчӧ эн сирав. Ачыд кӧ шуин, ачыд и вӧч.

Мый сэсся налы воча шуан? Бара ӧтнаслы Кузь Васьлы босьтчыны. А мый лоаныс ло!. Заводитӧма кӧ, бӧртӧ сьӧкыд нин косны...

Мӧд лунас и воисны дачник гозъяыд сиктӧ да пыр жӧ котӧртісны кутшӧмкӧ могӧн Кузь Вась дінӧ. Дачниклӧн гӧтырыс сэсся петіс пывсян ломтыны, мудзӧм лы-куӧс пӧ колӧ небзьӧдыштны. Но пыр жӧ горзігтырйи воис пывсянысь:

— Вит сюрс шайта, вит сюрс шайта вӧлі!.. Медбӧръя сьӧмнымӧс ӧд сы вылӧ видзим!..

А водзӧ сэсся повзьӧм вывсьыд нинӧм оз вермы висьтавны...

— Мый нин лои, бласлӧ кристос, — сідзжӧ повзьӧм гӧлӧсӧн шыӧдчис сы дінӧ верӧсыс. Тайӧ пӧрйӧ гӧтырыс дугдіс нин мыктавны?

— Пачнымӧс, кӧрт пачнымӧс гусялӧмаӧсь, кодӧс ми вит сюрс шайтысь ньӧблім!..

Кӧзяинкӧд тшӧтш и Кузь Вась мӧдӧдчис пывсянас, быттьӧ нинӧм йылысь эз тӧд... Аслас эськӧ сьӧлӧмыс сідзи и чеччис. Дыр на дивуйтчисны дачник гозъя та вылӧ. Абу ӧд кокни кӧрт пачыс. Сэсся сиктад абу на быдӧнлӧн татшӧм пача пывсяныд. Со тай кодлыкӧ и ковмӧма да вермӧма кӧрт пачтӧ нуны... А Кузь Вась сулаліс накӧд орччӧн да гусьӧн кевмис Енлы, мед эз жӧ кодкӧ казяв сылысь грекуйтчӧмсӧ. Эз, эз вӧв кокни ӧні сылы. Вӧлі кӧ эськӧ, мынтіс жӧ юысь другъясыслы уджйӧзсӧ, мед этатшӧм грексӧ не вӧчны. Но кытысь сійӧ ӧні? И со тай ковмис бара аслад сьыліӧ содтӧд из кӧртавны. Мед жӧ эськӧ некод эз тӧдлы!.. А дачник гозъяыдлы сійӧ и сідз кутас отсасьны.

... Тайӧ пӧрйӧ участкӧвӧй Поповыд век жӧ кужис разьны гӧрӧдсӧ. Кодкӧ сёр войнас аддзылӧма Кузь Васьӧс, кыдзи сійӧ мышкыртчӧмӧн кыскӧ, вӧлӧмкӧ, ас вылас мыйкӧ зэв ыджыд сьӧкыдтор. А сиктса челядьлы Ракашор пос улысь друг югді и пачыс, кодӧс Кузь Вась эз на удит инавнысӧ. Кыдзи сэсся та бӧрын пыксян? Сэки и казьтыштісны сиктсаяс Кузь Васьлы мукӧд грекъяссӧ. Кӧть эськӧ найӧ эз на кужны ставсӧ бура подулавны. Но коді нӧ сэсся сыысь кындзи?.. Эм, колӧкӧ, нӧшта морт-мӧд татшӧмыс, но видзчысьӧмпырысь на грекуйтчӧны.

... Бӧръя лунъяссӧ сиктын олігӧн Кузь Вась весиг кильчӧ вылас эз лысьтлы петавнысӧ, сэтшӧма поліс паныдасьны суседъясыскӧд. Сӧмын кӧ ӧд совхозсьыс мыйкӧ босьтіс, эськӧ, гашкӧ, кыдзкӧ прӧститісны на. Ӧтувъя овмӧсыд ӧтувъя и эм. Уджалан-уджалан, а тӧлкыс абу. Ыджыд-ӧ пӧльзаыс сыысь? Со и корсюрӧ зепталӧны, мый веркӧсынджык куйлӧ, да ыджыд грекӧн тайӧс оз лыддьыны. А сійӧ ӧд ас войтырлӧн зептӧ пырис. И ӧдвакӧ прӧститасны таысь...

Ачыс сійӧ, колӧкӧ, важӧн нин вӧлі дась татшӧм оласног кежлас, кыдзи ва ньылыд кывтысь чагтор, кытчӧ веськӧдас визулыс, сэтчань и кежас. Но век жӧ бӧръя кадӧдз йӧз синъяс водзас зілис на кутны асьсӧ прамӧй мортӧн. А ӧні мый сэсся?.. Ставыс воши... И машинаын кык милиционер костын пукалігӧн Кузь Вась вӧлисти гӧгӧрвоис гӧтырыслысь кывъяссӧ. Сійӧ ӧд гортсаясысь бокын лоӧ. А кыдзи нӧ сылӧн Аннаыс да челядьыс йӧзыслы синманыс кутасны видзӧдны? Шыш рӧдӧн ӧд нимтасны! Кӧть сиктсьыд сэсся мун. И тайӧ жугыль мӧвп бӧрас кӧдзыд йирмӧг босьтіс Кузь Васьӧс. Эз тӧд сійӧ: али пинявны да дивитны асьсӧ вӧчӧм грекъясысь, али правдайтчыны кодкӧ водзын. И дугдывтӧг ас кежсьыс долис: «Колӧ жӧ та выйӧдз воны!..»


Гижысь: 
Гижӧд
Шыш Кузь Вась
Жанр: 

lkejrlkelkrgner klrjnelknfrkl ekjnrjkenfrej

1