МЕДСЯ ВИНЁВ ЧЕРИ

Мыйӧн чуткасьысь лежнӧг аслас вожъяс вылӧ ӧшӧдас гӧрдоват рӧма дзоридзьяс, гыча тыясын заводитчас шума олӧм: паськыд сьӧмъяса укшаль черияс заводитасны кульмыны. Найӧ уялӧны кузь лунтыр, сялькӧдчӧны, ызӧдчӧны, оз инасьны местаяс вылас. Мукӧд дырйи найӧ рӧдмӧны весиг торф перъян местаясӧ, вӧр пӧвстӧ дзебсьӧм неыджыд тыясӧ.

Гычьяс торъялӧны мукӧд чериясысь асланыс винёвлунӧн. Миян юясысь да тыясысь ӧдвакӧ сюрас мӧд сэтшӧм чери, коді эськӧ гыч моз дыр вермис овны ловйӧн ваысь лэптӧм бӧрын. А сійӧ олӧ, оз лыда минутаяс, а некымын час. Кӧдзыд поводдя дырйи, кор тыяс кынмасны дзик му бердӧдзыс, унджык чериясыс сэтысь пӧдӧны, а гычьяс кольӧны ловъяӧсь. Найӧ пырасны нюйт пытшкӧ, узьӧны сэні йи сывтӧдзыс.

Ӧні на дум вылын татшӧмтор: кыдзкӧ ӧти гожся асылӧ Ӧльӧксан дядь нуӧдіс менӧ ӧти тыӧ, кытчӧ кык лун сайӧ вӧйтлӧма трегубеч.

Лэптіс угоддьӧсӧ, а сэні вӧрӧшитчӧ, гашкӧ, сё гыч. Ставыс ӧткодьӧсь, сідзи и дзирдалӧны шонді водзын.

Гортӧ бергӧдчим рытъявылыс нин, ме кашки да кыски пестер, а Ӧльӧксан дядь вайис ассьыс кыйсян кӧлуйсӧ. Воим гортӧ да ректім черисӧ тазйӧ. Ой, мый сэки вӧлі, ме чеччалі таз бокын да горзі:

— Ловъяӧсь, ловъяӧсь! Вӧрӧшитчӧны!

А ӧти гыч чеччыштіс весиг тазйысь, но джоджӧдз сідзи и эз во: тшапнитіс сійӧс Мурка, коді чери дуксӧ кылӧм бӧрын ниртчис пызан дорын, виччысис, кор сылы вичмыштас чӧскыд сёян.

— Эн горзы, чериясыс сэсся оз кутны шедны, — кылі паччӧрсянь бабӧлысь ӧлӧдана кывъяс.

«Кыдзи нӧ сідз, асывсяньыс ӧд найӧ олісны пестерын, абу и кулӧмаӧсь», — ас кежын дыр на дивуйтчи ме. Сэсся Ӧльӧксан дядьысь гусьӧн сюйи зептӧ куим чери, петі ывлаӧ да лэдзи найӧс юкмӧсӧ. Гычьяс мыйкӧ дыра кежлӧ гатшасьлісны, сэсся заводитісны вӧрӧшитчыны бӧжнас, а недыр мысти вошины нин ва пытшкӧ. Ме, дерт, рад, черияслы сёйны шыблалі нянь торъяс, дыр на видзӧді юкмӧс пытшкӧ, мися, гашкӧ, бара на петкӧдчыласны найӧ.

Пыри гортӧ, а сэні пач нин ломтӧмаӧсь, свежӧй юква лӧсьӧдчӧны пуны. Бабӧ чери керӧ, Ӧльӧксан дядь картупель весалӧ. И меным вичмис удж: бабӧ черияссӧ тшӧктіс мыськавны. Сэсся чугунӧ ачым и пукті медся гырысь гычьяссӧ, быд пӧрйӧ лыдди: ӧти... кык... куим... Кор вои дасӧдз, бабӧ ӧлӧдіс:

— Тырмас, ставсӧ ӧд ӧтпырйӧ он пу.

— Тырмас кӧ и тырмас. Сідз нин чугун джынйыс лои.

Жар пачын недыр мысти жваркйис-пуис нин юква, ме тяпкӧді вомӧс да виччыси, кор позьӧ заводитны панясьны, кынӧмӧй веськыда нюкыртіс, корис сёйны.

Муртса верми пусьӧмсӧ виччысьны. Бабӧ кисьтіс юквасӧ ыджыд тасьтіӧ, сэсся паньӧн мӧдіс лэптавны черияссӧ мӧд дозйӧ. Ме бара куті лыддьыны.

— Ӧти... Кык... Куим... Кӧкъямыс тай нӧ сӧмын, ме жӧ дас чери сэтчӧ пуктылі, ас дырйиныд лыдди.

— Э-э... Сідзкӧ чеччыштісны чугунсьыд, — читкыралӧ синъяссӧ Ӧльӧксан. — Найӧ ӧд лёка винёвӧсь.

Нырӧ ӧвтіс нин чӧскыд юква кӧр, дуксьыс пӧтан. Зіля панясим ставным, торъя нин ме. Татшӧм юкватӧ некор на эг сёйлы.

Тайӧ лоӧмтор бӧрас коли, гашкӧ, кык во. Ме важӧн нин вунӧдлі юкмӧсӧ лэдзлӧм гычьяс йылысь. Но найӧ абу кулӧмаӧсь, ӧти гыч меным весиг шедлі чепняӧ, кор юкмӧсысь лэпталі ва. Рытӧдзыс сійӧс видзи гортын, ва тыра тазйын, сэсся локтіс Мишка другӧй да кутіс корны аслыс. Лои сетны, чери пыддиыс зато сійӧ меным сетіс кӧрт ручка, кодлӧн ӧти помас перӧ, а мӧдас — карандаш. Ӧнӧдз видза друглысь пӧдаркисӧ. Сійӧ ручканас и тайӧ висьтсӧ гижи.

А гычьяс уна во на олісны миян да Мишкаяс юкмӧсын.