АСЫВ ТӦВ — ЛЁК ТӦВ


Вуграсьысьяс медсясӧ радейтӧны, кор пӧльтӧ тӧлыс лунвывсянь либӧ рытыввывсянь. Татшӧм поводдянад пырджык мыйкӧ кыян. И аслыд лӧсьыд, кор онялӧ гожся шонді, рыт-асывнас ва веркӧсыс рӧмпӧштан кодь шыльыд, войясыс небыдӧсь, би дорӧ кӧть эн и матыстчыв. Сынӧдыс пӧтӧса, шоныд паськӧм ни сапӧг оз ков, ывлаыс лелькуйтӧ-шонтӧ.

Вой тӧлыд кӧть кӧдзыд да скӧр, но и сэки чериыд шедӧ, торъя нин ляпаяс, ёдіяс.

Зато асыв тӧв дӧзмӧдӧ вуграсьысьясӧс. Быттьӧ сэтшӧм жӧ шоныд тӧлыс, а ва пытшкӧсын олысьяс оз радейтны татшӧм поводдясӧ. Асыв тӧвнад и чериясыд оз гыбавны, дзебсьӧны кытчӧкӧ ставӧн. Пукалан час, пукалан лун, а садӧкыд тыртӧм.

Омӧля черияс босьтӧны и гожӧм шӧрнас, ваыс юясысь сэтшӧма шоналас, мый розъявны кутас. Видзӧдлан кӧ бонаяс бокӧ, берегъяс пӧлӧн — быдлаын гӧвквидзӧны виж нюйтъяс да и ваыс дзик мӧд пӧлӧс: гудыртчӧма. Сьӧкыд сэки черияслы овны, быттьӧ кольмӧмаӧсь либӧ висьӧны. Та вӧсна йиръясӧ да визув вылӧ шыбитчӧны, кӧнъясын ваыс джуджыдджык да кӧдзыдджык.

Тшапӧсь чериясыд и ва туигӧн. Сэк нин сам вылад найӧ оз уськӧдчыны. Сёяныс, буракӧ, и сідзи тырмӧ. Шныряйтӧны берегъяс пӧлӧн, кодъяс бара пырисны ва улӧ, ӧктӧны сэтысь быд сикас гагъясӧс, лёльӧясӧс. Да и ваыс сэки унатор вайӧ, тшыгъявны оз лэдз.

Веськалас татшӧм каднас ю вылӧ чери кыйысь, кокъяс мудзтӧдзыс ветлӧдлас местаысь-местаӧ, а тӧлк ни слӧй. Оз вӧрӧд некод пробкатӧ, кӧть и на вылӧ синъяс доймытӧдзыд видзӧдан. Лэптан донкатӧ, а сэні сӧмын ёсь щӧтя йӧрш ӧшалӧ, бӧр кӧть ваас шыбит.

Тӧдӧны ваын олысьяс и поводдя вежсьӧмтӧ, а кыдзи тӧдӧны, налысь колӧ юавны, сӧмын вот сёрнитныс оз кужны.

Талун со бара нин пушкӧ асыв тӧв. Чери кыйысьяс вель частӧ видзӧдлӧны енэжӧ, быттьӧ кӧсйӧны корны сылысь, мед кусыньтас тӧвсӧ мӧдарӧ, вежас мунан туйсӧ. Кодсюрӧӧс дышӧдӧма нин дугдывтӧг видлавны донкаяссӧ, водалӧмаӧсь бонаяс вылӧ, картузъяснас тупкӧмаӧсь чужӧмъяссӧ пӧсь шонді югӧръясысь, дӧзмӧдчысь гутъясысь да лӧдзьясысь. Сӧмын медся зільясыс кыйсьӧны, шойччыштны оз кӧсйыны.

Федя да Лёва бара ӧтлаынӧсь. Пӧрччӧмаӧсь майкаяснысӧ, кӧмъяснытӧ, ӧтпырйӧ вӧчӧны кык удж: кыйсьӧны и гожйӧдчӧны. Лёваӧс дышӧдӧма нин прӧста копрасьны, оз и видзӧдлы донка вылас. Федя частӧ вежлалӧ самсӧ, ӧти вугырӧ самалас нидзув, мӧдӧ нянь ёкмыль, мукӧдъясас опарыш да пӧжӧм анькытш.

Детинкаяс кыкысь нин чай юисны, нёльысь купайтчисны, гожъялӧмысла ки-кокъясныс важӧн гӧрдӧдісны, а черияс быттьӧ унмовсьӧмаӧсь ставныс. Шондіыс увлань нин лэччӧ, гӧгыльтчӧ посньыдик козъяс пӧлӧн, бур ногӧн кӧ, ӧні медся бур кыйсян кад. Он тай босьт.

— Ӧмидз сёйны ветлам, — очсыштіс Лёва да паськӧдліс вӧсньыдик сойяссӧ. — Шедас ӧмӧй асыв тӧлӧн кутшӧмкӧ ёс?

Оз радейт Федя ӧтпырйӧ кык кӧчӧс кыйны. Эз вӧрзьы места вывсьыс, бара вежис донкасьыс самъяссӧ. Ӧти вугырӧ весиг ловъя чиркӧс самаліс, кодӧс луннас на кутіс да видзис истӧг кӧрӧбкаын.

Ӧтнас муніс Лёва ӧмидзӧн чӧсмасьны. Мунысьлы туй, сӧмын мыйкӧ сюрас оз. Запаньса посёлокын олысь челядь ӧд ушлӧйӧсь, колӧкӧ, важӧн кокалісны став вотӧсъяссӧ.

Лёва мунӧмсянь кадыс коли час кымын, а гашкӧ, и унджык. Шонді эз нин важ моз югдӧд, сунгысис пуяс пӧвстӧ, муртса сӧмын тыдыштӧ.

Зільмисны чери кыйысьяс, шонді лэччигад да шонді петігад ӧд кыйсьӧм вылад медся бур кад. Сэки кӧ нин оз шед, луннад этша босьтан найӧс. Федя киын кузь воропа сак. Детинка ӧти донка видзӧдлас, сэсся мӧдӧс лэптылас. Рок мешӧкъяссӧ кинас топӧдлас, мед бурджыка петас черияслы вӧлӧгаыс. Сьӧлӧм вылас век жӧ абу долыд. Гашкӧ, дзик первойысь, кыдзи сійӧ заводитіс кыйсьыны, тыртӧг ковмас мунны гортас. Аски мамыслӧн чужан лун, гӧстьясӧс кӧсйӧ чукӧртлыны, кутшӧма эськӧ лӧсяліс праздничнӧй пызан вылын свежӧйыд.

Ӧти донкаын кодкӧ трук-трак вӧчис. «Чери ӧмӧй? Колӧкӧ, и кырсь либӧ лӧпт крукасис вугырас». Кыскӧ надзӧникӧн донкасӧ, аслас сьӧлӧмыс пессьӧ, син бӧжнас сак вылас кыйкнитлас. Бузымтчис, песовтчис паськыд ёді, пӧв моз ва веркӧсас водіс.

Сакыштіс, радысла горӧдіс: «Лёва!» Но и ёді! Шоча веськавлӧны татшӧм гырысьясыд, вермӧма тай быдмыныс, тырмӧма, майбыр, кӧрымыс. Ӧні позьӧ и гортӧ мунны. Мамсӧ, именинницаӧс, эз янӧд.

Лёва кылӧма другыслысь горӧдӧмсӧ, котӧрӧн локтіс. Чужӧмсӧ номъяс вирӧдз сёйӧмаӧсь.

— Видзӧдлы, мый менам кӧрзинаын куйлӧ, — шуис Федя.

Лёва завидьысла быдсӧн кельдӧдліс, уськӧдчис аслас донкаяс дінӧ, окота вӧлі тшӧтш кыйны Федялӧн кодь ёдіӧс. Эк, став вугыръясыс кушӧсь! Гашкӧ, ачыс мыжа: кокньыда кӧсйӧ кыйны чериӧс. А найӧ, вӧлӧмкӧ, сюсьӧсь, радейтӧны тӧлка кыйсьысьӧс да чӧскыд сам.

Вот тэныд и асыв тӧв!


Гижӧд
Асыв тӧв — лёк тӧв
Жанр: 

lkejrlkelkrgner klrjnelknfrkl ekjnrjkenfrej

1