КЫК ВОК
Ӧтчыд ичӧтик Женя дінӧ матыстчис батьыс:
— Кывзы, пиук, кӧсъян, мед тэнад ичӧтджык вок вӧлі?
— Кӧсъя, кӧсъя, батьӧ!— пыр жӧ нимкодьпырысь горӧдіс Женя.— Миянлы ӧд кыкнад гажаджык лоӧ. Ме эськӧ сійӧс, ичӧтӧс, куті лелькуйтны, ворсӧдны, дорйыны.
— Но сідзкӧ виччысь ассьыд воктӧ, — нюммуніс батьыс.— Аски мамыд вайӧдас сійӧс больничаысь.
А мамыс Женялӧн и збыльысь кытчӧкӧ вошис бӧръя лунъясас. Женя ёна гажтӧмтчис сыысь. Батьыс такӧдіс сійӧс, эн пӧ шогсьы, регыд нин локтас. И со аски Женялӧн мамыс бӧр воас гортӧ. Оз ӧтнас, а зонкалӧн ичӧтджык воккӧд. Та вӧсна Женя бӧръя войсӧ весиг омӧля узис, сэтшӧма виччысис мамсӧ.
Мамыслӧн да ичӧт вокыслӧн гортӧ локтӧм бӧрын пыр жӧ гажаджык да шумаджык лои Женяяслӧн патераын. Мамыс ёнджыкасӧ ноксис ичӧт вокыскӧд, кодӧс нимтісны Шурикӧн. А Женяӧс эз на тшӧкыда сибӧдлывлыны сы дінӧ. Но мортыд эз лӧгасьлы таысь. Ичӧтыд ичӧт и эм. Шурик ёнджыкасӧ узис, нёнясис да бӧрдіс, кор мыйкӧ эз вӧв сы серти.
Но кыдзкӧ тӧдлытӧг и колис Шуриклӧн бӧрдан пӧраыс. Вочасӧн сійӧ быдмис, зумыдмис, а сэсся сувтіс кок йылӧ. И тайӧ кадсяньыс Женя эз нин торйӧдчыв Шуриккӧд. Сэтшӧма кык вок лӧсялісны ӧта-мӧдныскӧд. Женя вӧлі велӧдчӧ нин. Локтас школаысь, ӧдйӧджык вӧчас урокъяс да виччысьӧ, кор мамыс вайӧдас детсадйысь Шурикӧс. А сэсся кык вок рытывбыд ворсӧны ӧта-мӧдныскӧд, оз весиг вензьывны. Ыджыдджык вокыс велӧдӧ ичӧтджыкӧс, мыйӧ ачыс велаліс школаас да мыйӧ велӧдісны ёртъясыс. И узьлісны найӧ ӧтлаын.
Но сэсся Шурик друг висьмис да дыр эз кут бурдны. Шогӧ усины бать-мам. Мыйкӧ дыр вашкӧдчылісны ас костаныс Шурик вылӧ видзӧдігӧн. Но торйӧн нин шог лои Женялы. Кутшӧм жаль вӧлі ӧні сылы ичӧтджык вокыс, коді пыр куйліс вольпасьын. Вермис кӧ Женя, сетіс ассьыс джын олӧмсӧ, мед сӧмын бӧр сувтіс кок вылас сылӧн радейтана вокыс. Но кыдзи тайӧс вӧчны? Коді отсалас? И вермытӧмысла Женялӧн весиг синваыс петавліс. Сійӧ пукавліс ичӧтджык вокыслӧн вольпась дорын, зілис быд ногыс гажӧдыштны, медым мӧдыс эз кыв висьӧмсӧ. А аслыс тайӧ кадас сідзи и окота ырӧбӧн бӧрддзыны.
Кывліс ӧтчыд Женя аслас ёртъяссянь сэтшӧм висьт, мый отсалан кӧ збыльмӧдны висьысьлысь медся колана кӧсйӧмторсӧ, сійӧ пыр жӧ бурдас, сувтас кок вылӧ. Ӧтчыд Женя матыстчис Шурик дінӧ, кор сійӧ вӧлі мыйкӧ чӧла мӧвпалӧ ас кежсьыс, да юаліс:
— Кывзы, Шурик, мый эськӧ тэ ӧні медся ёна кӧсйин?
Шурик дыр кӧрлӧдліс плешсӧ. Медбӧрын шуис:
— Кӧсъя, медым эськӧ мекӧд орччӧн вӧлі клеткаын зэв мича лэбач. Со кутшӧм гажа овлӧ ывлаас, кор найӧ дугдывтӧг лун-лун сьылӧны. Весиг восьса ӧшинь пыр ме дорӧдз воӧ налӧн гажыс. А сійӧ эськӧ менӧ кутіс гажӧдны, орччӧн кӧ вӧлі. И сьӧлӧм вылын лои эськӧ долыдджык да кокниджык.
Женя пыр жӧ муніс ёртъяс дінас да висьталіс ичӧт вокыслӧн кӧсйӧм йылысь. И зонпосни тӧкӧтьӧӧн вӧчисны ыджыдкодь клетка, а сэсся кутісны ывлаысь да йӧртісны сэтчӧ зэв мича лэбачӧс. Та бӧрын Женя вайис клеткаын пукалысь мича лэбачсӧ ичӧт вокыслы.
Кутшӧм нимкодь вӧлі тайӧ здукас Шуриклы. Сійӧ синъяссӧ вештывтӧг видзӧдіс клеткаын пукалысь лэбач вылӧ, кывзіс сылысь сьылӧмсӧ. Узьӧм бӧрын сӧмын восьтлывліс синъяссӧ, пыр жӧ бергӧдчыліс клеткалань. И тайӧс аддзӧм бӧрын долыдджык вӧлі и Женялы. Оз нин сэтшӧм ёна ичӧт вокыс кут шогсьыны аслас висьӧм вӧсна, кор орччӧн эм татшӧм сьылысь-гажӧдысь.
Но регыд мысти Женя казяліс, мый клеткаын мича лэбачыд оз нин сэтшӧм нимкодьпырысь сьывлывлы. Пыр гежӧдджыка кылӧ сылӧн гӧлӧсыс. Жугыльмыны, мыйлакӧ, кутіс и вольпасьын куйлысь ичӧт вокыс. И Женя бара кутіс жуглыны юрсӧ, майшасьны, мый нӧ тайӧ вӧчсьӧ свет вылас, мыйла шогӧ уси клеткаын олысь лэбачыс, мыйла тшӧтш кутіс шогсьыны и ичӧтджык вокыс. Эз гӧгӧрво Женя, мый вӧчны, кыдзи отсавны ичӧт вокыслы.
Но ставыс лои гӧгӧрвоана, кор ӧтчыд ачыс Шурик шыӧдчис орччӧн пукалысь Женя дінӧ:
— Вай, Женя, лэбачтӧ бӧр ывлаас лэдзам.
— Кыдзи лэдзам?— эз гӧгӧрво мӧдыс.— А тэ нӧ сытӧг кыдзи кутан овны? Коді мӧдас тэнӧ гажӧдны?
— Оз нин сійӧ менӧ гажӧд, — жугыля вочавидзис Шурик.— Сылы аслыс гажтӧм. Сійӧ ӧд велалӧма вӧля вылын овны. А тані, кӧть кыдзи эн верд, кулӧ гажтӧмысла да шогысла. Та вӧсна и меным шог. Мед бӧр лэбӧ аслас другъяс да пӧдругаяс дінӧ, ывла вывсяньыс гажӧдӧ менӧ. Сэки и меным лоӧ кокньыдджык.
Дыр видзӧдіс Женя ичӧт вок вылас. Эз тӧд, мый вӧчны. Но медбӧрын гӧгӧрвоис жӧ, мый Шурикыс прав. И колӧ сы ног вӧчны. Сэки Женя матыстіс клеткасӧ ӧшинь дорӧ да лэдзис мича лэбачсӧ. Сійӧ лэбис пашкыр льӧм пу вылӧ аслас ёртъяс дінӧ да сэсянь бӧр гажаа кутіс сьывны. Быттьӧ абу и вӧлӧма сылӧн шогыс.
Кутшӧм кокни та бӧрын лои и Женялӧн, и Шуриклӧн сьӧлӧмъяс вылын. Ичӧтджык вокыслӧн пыр жӧ вошис чужӧм вывсьыс зумышлуныс. Сійӧ тайӧ войнас медводдзаысь зэв кокниа узис. И вӧтасис буретш тайӧ лэбачсӧ, коді пӧся аттьӧаліс детинкаӧс бур сьӧлӧмысь да сиис сылы ӧдйӧджык мынтӧдчыны висьӧмысь. Регыд мысти Шурик збыльысь сувтіс кок йылӧ. Отсаліс, гашкӧ, тшӧтш и сійӧ, мый ыджыд вокыс збыльмӧдіс ичӧт вокыслысь медыджыд кӧсйӧмторсӧ.
